Diccionario
Herramientas
Acepciones con sonido
locucion | equivalencia | sonido | |
---|---|---|---|
a'dete | a'dete a'de ayee a'de naloo a'de yomo a'de | semilla semillas fruto de ahuyama fruto de naranja fruto de maíz | saliba_CristinaPonare_semilla_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_semillaahuyama_agosto1993.ogg |
a'guxu | a'guxu a'goxo | brazo de la sabana brazo de ¿? | saliba_CandidaPonare_brazosabana_octubre2014.ogg |
a'ka | a'ka | sapuara | saliba_CristinaPonare_sapuara_agosto1993.ogg |
aa'xoome | aa'xoome | lugar para dormir | saliba SamuelJoropa lugarparadormir octubre2014.ogg |
aba | aba abape aba oxego aba nũgu | cucaracha cucarachotas cucaracha de agua árbol de yarumo | saliba_CristinaPonare_cucaracha_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_yarumo_agosto1993.ogg |
ãbia | ãbia | manatí | saliba_MarcoLeocadio_manati_octubre2014.ogg |
abiõ | abiõ | avión | saliba_CarlosDarapo_avion_2012.ogg |
acheto ixoxo | acheto ixoxo | brazo del caño | saliba_CristinaPonare_brazocanno_1993.ogg |
achi | achi achixena | hace rato hace un rato | saliba MarcoLeocadio hacerato octubre2014.ogg |
achiba | achiba achiboo | madroño árbol de madroño | saliba_CristinaPonare_madronno_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_arbolmadronno_agosto1993.ogg |
achiboo | achiboo | árbol de madroño | saliba_CristinaPonare_arbolmadronno_agosto1993.mp3 |
achie'da | achie'da achida achidae | desde hace rato desde el principio | saliba_SamuelJoropa_achidae_2012.ogg |
achito | achito achitona achito iyu achito oxe achea achetojẽ achieto acheto iyu | caño caños en el caño cabecera del caño agua del caño cañitos | saliba_CristinaPonare_canno_1993.ogg saliba_CristinaPonare_cabeceracanno_1993.ogg saliba_CristinaPonare_canno_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_cabeceracanno_agosto1993.ogg |
adagaga | adagaga amiaja aa'ma apagaidi apagaixu apagaidu atagaga | (yo) despego se me despegó se despega que despega (masculino) que despega (femenino) que despegan (masculino o femenino plural) (nosotros) despegamos | saliba_MartinaYabimay_despegamos_2012.ogg |
adojẽ | adojẽ | cargador | saliba_CristinaPonare_guanape_agosto1993.ogg |
age'e | age'e | ¡ay! | saliba_CarlosDarapo_ay_2012.ogg |
agoto | agoto | agosto | saliba_SamuelJoropa_agosto_2012.ogg |
aichi | aichi | chiqui chiqui | saliba_CristinaPonare_chiquichiqui_agosto1993.ogg |
aixi | aixi | sudor | saliba_CristinaPonare_sudor_agosto1993.ogg |
aixito | aixito | agua hervida | saliba_SamuelJoropa_aguahervida_2012.ogg |
ajĩxee | ajĩxee ajĩxeo ajĩxodu | barbudo barbuda barbudos (as) | saliba_CarlosDarapo_barbudo_2012.ogg |
ajwa | ajwa ajwaja ajwate ito ajwaja jeixu aja itona jidagaina | puerta entrada puerta de la casa puerta del dormitorio entrada de la casa | saliba_CristinaPonare_puertacasa2_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_puertacasa_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_puertapieza_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_entradacasa_agosto1993.ogg |
akala | akala ũbe akala ichaje akala dupuxu akala tãduxu akala sẽdego akala ñaxu akala | gallina gallinas gallo gallina chiquita gallina colorada gallina negra gallina ceniza gallina (hembra) | saliba_CristinaPonare_gallina_1993.ogg |
akala fwidi | akala itebo akala fwidi akala fwixu akala fwimu jaime akala | pollo pollita pollitos, pollitas tripa de pollo | saliba_CristinaPonare_pollo_agosto1993.ogg |
akudali | akudali | gaviota negra | saliba_CristinaPonare_gaviotanegra_agosto1993.ogg |
alãbrãkwa | alãbrãkwa | alambre | saliba_MartinaYabimay_alambre_2012.ogg |
alasaya | alasaya alosa alosaita alosa kwãdijwã arosayu alosaxa arrosaita arrusaya arrosa | arroz mata de arroz harina de arroz arroz listo para comer arroz (cambio de estado) | saliba_CristinaPonare_mataarroz_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_arrozlistocomer_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_arroz_agosto1993.ogg |
alichipali | alichipali dejea alichipali duajena alichipali alichipali | maimillo maimillo blanco maimillo rojo | saliba_CristinaPonare_maimillo_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_maimillo1_agosto1993.ogg |
alidali | alidali | cachicamo grande | saliba_CristinaPonare_cachicamoarmadillo3_agosto1993.ogg |
alina | alina | temblón | saliba_CristinaPonare_temblon_1993.ogg |
amãdarri | amãdarri | martín pescador pequeño | saliba_CristinaPonare_martinpescadorpequenno_agosto1993.ogg |
anãda | anãda Jĩsi anãda chomana chadubiogi anãnda sẽxẽda choma chadubiogi | abajo (según el curso del río) hacia abajo (yo) vengo a saludar de abajo (yo) vengo de abajo (de la tierra de Venezuela) oriente | saliba_CristinaPonare_oriente_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_abajo_agosto1993.ogg |
anagadu | anagadu anagadu jĩxo | venezolanos, venezolanas gente venezolana | saliba_CristinaPonare_venezolano_agosto1993.ogg |
anala | anala analaja analaya | garza garza pequeña | saliba_CristinaPonare_garzapequenna_1993.ogg saliba_CristinaPonare_garza_agosto1993.ogg |
analaya | analaya | hueso de la cabeza garza pequeña | saliba_CristinaPonare_cabezahueso_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_garzapequenna_1993.ogg |
anojwaĩjwa | anojwaĩjwa anojwaiyu nũgu anojwaña anojwãña | rama ramas ramas de árbol | saliba_CristinaPonare_ramas_1993.ogg saliba_CristinaPonare_gajo_agosto1993.ogg |
añue | añue | basurero | saliba_CarlosDarapo_basurero_2012.ogg |
apagaidi | apagaidi apagaixu apagaidu | que despega (él) que despega (ella) que despegan (ellos, ellas) | saliba_MartinaYabimay_quedespegaella_2012.ogg saliba_MartinaYabimay_quedespeganellos_2012.ogg |
apicha | apicha apicha rãpoge kapone apicha apicha jipame apicha jiyaya ige apicha fwidi apicha fwimu apicha fwixu apicha kapone | marrano lechón de marrano lechones (as) de marranos (as) marrano de monte marrano castrado marrano aventado lechón de cerdo | saliba_CristinaPonare_marrano_1993.ogg saliba_CristinaPonare_lechon_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_marranocastrado_1993.ogg saliba_CristinaPonare_marranocastrado_agosto1993.ogg |
apicha rãpoge | apicha rãpoge rãpogoda apicha rãpogoxa apicha | marrano cafuche hacia la marrana cafuche fue marrana cafuche | saliba_CristinaPonare_cafuche_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_cafuche_1993.ogg |
arre | arre arre ipu arre iyaya arreyu arredi arre oxojo arrejo arre eñujẽ arrefa arrĩxẽ arre inexe arriyu | tabaco chicote de tabaco planta de tabaco semilla de tabaco raíz de la mata de tabaco varios tabacos ningún tabaco chicotico de tabaco hoja de tabaco colilla de chicote chicote entero | saliba_CristinaPonare_cigarrillodetabaco_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_chicoteentero_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_plantatabaco_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_colillachicote_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_chicoticotabaco_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_plantatabaco1_agosto1993.ogg |
arremi | arremi arremiyu | tucán | saliba_CristinaPonare_tucan_agosto1993.ogg |
ãsicha | ãsichina ãsicha ãsibe ãsibo ãsibodu | (él) estornuda (yo) estoy estornudando el que estornuda la que estornuda los, las que estornudan | saliba_CristinaPonare_estornudar_agosto1993.ogg |
asodorojẽ | asodoroje | chuzo | saliba_CristinaPonare_chuzo_agosto1993.ogg |
ataa | ataa atada ata'daja ataxia | está atravesado hablar atravesado atravesó (obstaculizó) atravesó (cruzó) poner algo atravesado estaba atravesado | saliba_CarlosDarapo_atraveso_2012.ogg saliba_CarlosDarapo_estaatravesado_2012.ogg saliba_CarlosDarapo_hablaratravesdo_2012.ogg |
atosa ĩte | atosojo atosa ĩte | nudillo | saliba_CristinaPonare_nudillo_agosto1993.ogg |
atosojo | atosojo atosaya atoso | tirante nudillo tirantes viga vigas | saliba_CristinaPonare_tirante_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_viga_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_vigas_agosto1993.ogg |
ãxe | ãxe | ayer | saliba_CristinaPonare_ayer_agosto1993.ogg |
axode | axode kãde axode | loma llano banco de la sabana | saliba_CristinaPonare_bancosabana_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_llanosabana_1993.ogg saliba_CristinaPonare_bancosabana1_agosto1993.ogg |
aya | aya ayaba pahĩdi aya aña pahĩtu aya | agalla agallas agalla de pescado agallas de pescados | saliba_CristinaPonare_agalla_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_agalla1_1993.ogg saliba_CristinaPonare_agallaspescados_agosto1993.ogg |
ayakane | ayakane | tamal | saliba_CristinaPonare_hayaca_agosto1993.ogg |
ayee a'de | ayee a'de | semilla de ahuyama | saliba_CristinaPonare_semillaahuyama_agosto1993.ogg |
ayeipu | ayeipu | ahuyamal | saliba_SamuelJoropa_ahuyamal_2012.ogg |
ayiju | aye ayegi ayena aye a'de ayiju ayeno ayeju | ahuyama ahuyamas semilla de ahuyama con ahuyama en ahuyama mata de ahuyama | saliba_CristinaPonare_ahuyama_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_mataahuyama_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_semillaahuyama_agosto1993.ogg saliba_SamuelJoropa_ahuyama_2012.ogg saliba_SamuelJoropa_ahuyamas_2012.ogg saliba_SamuelJoropa_conahuyama_2012.ogg |
ba'lu | ba'lu | conejo | saliba_CristinaPonare_conejo_agosto1993.ogg |
baba (sal) | baba bababodu ba'chi | papá papás papito | saliba_LucilaPonare_papa_agosto1993.ogg |
bãboga | bãboga | garrapata (insecto) | saliba_CristinaPonare_garrapatainsecto_agosto1993.ogg |
badagina | badagina bapogo bapogodu | (yo) estoy dando a luz la que da a luz las que dan a luz | saliba_CristinaPonare_parir_agosto1993.ogg |
bãdela | bãdela | bandera | saliba_CarlosDarapo_bandera_2012.ogg |
bademo | badepu bademo | balde | saliba_CarlosDarapo_balde_2012.ogg |
bae | bae | puedo bien | saliba_CarlosDarapo_puedo_2012.ogg saliba_CarlosDarapo_bien_2012.ogg |
bae koma | bae koma | bienvenido (a) usted | saliba_CarlosDarapo_bienvenido_2012.ogg |
bae omega kaa | bae omega kaa | desodorante | saliba_MartinaYabimay_desodorante_2012.ogg |
baidãga | bayamo baidãga bai'magẽda bae bãbe bae bãbo bae bãbodu bayamaxada | (yo) me alentaré hasta que se aliente alentarse para que se aliente el que se alienta la que se alienta los, las que se alientan | saliba_SamuelJoropa_hastaquesealiente_2012.ogg |
baipodi | baipodi baipodijẽ baipoxu baipoxujẽ baipañu bayajã bayakwa bayakwe bayãjẽ bayane bayache bayabo bayama bayame bayano bayaxo bayãxẽ bayade bayae bayamé bayachu bayãjwã bayate bayapu bayamo bayãxũ bayayu bayato bayañú bayata bayaña bayañu baya | bonito bonita bonitos, bonitas bonitico bonitica bonito (cosa) bonito (alargado y tubular) bonito (alargado y sólido) bonito (alargado y flexible) bonito (alargado, delgado y puntudo) bonito (alargado, de consistencia blanda) bonito (alargado y agrupado) bonito (alargado, filiforme y muy delgado) bonito (camino alargado y plano) bonito (lugar alargado y plano) bonito (bejuco alargado) bonito (ovalado o cóncavo) bonito (cóncavo o convexo) bonito (ancho y plano) bonito (plano y redondo) bonito (redondo, ovalado y plano) bonito (redondo, corto y duro) bonito (pequeña partícula redonda o en polvo) bonito (corto y redondo o parte de un todo) bonito (circular o redondo, abierto por un extremo) bonito (de diferente forma con abertura por un lado) bonito (boca, orificio o hueco) bonito (contenedor) bonito (líquido) bonito (palmácea) bonito (caña, planta o mata) bonito (característica sin identificar) | saliba_CristinaPonare_bonito_agosto1993.ogg |
baĩxa | baĩxa baĩxe | mejorana mejor entonces | saliba_SamuelJoropa_luego_2012.ogg |
baĩxẽ | baĩxẽ baĩxẽga | al fin finalmente luego de pronto de pronto si | saliba_SamuelJoropa_alfin_2012.ogg |
baĩxodi | baĩxodi baĩxoxu baĩxudu | bueno buena buenos (as) gentil (masc.) gentil (fem.) gentiles | saliba_CristinaPonare_bueno_agosto1993.ogg |
bajadaga | bajaa bajaxa bapaxanaadi bape bapo bapodu bajadaga | se pegó, se adherió el que pega la que pega los, las que pegan (yo) pego se pega se le pega | saliba_CandidaPonare_quesepega_octubre2014.ogg |
bajĩgodu | bajĩgodu bajĩgajã bajĩgakwa bajĩgakwe bajĩgajẽ bajĩgane bajĩgache bajĩgabo bajĩgama bajĩgame bajĩgano bajĩgaxo bajĩgaxẽ bajĩgade bajĩgae bajĩgamé bajĩgachu bajĩgajwã bajĩgate bajĩgapu bajĩgamo bajĩgayu bajĩgato bajĩgañú bajĩgata bajĩgaña bajĩgaxũ bajĩgodu hĩŋxo bajĩgate numero bajĩga bajẽgamegana | cuatro cuatro personas cuatro (alargado y tubular) cuatro (alargado y sólido) cuatro (alargado y flexible) cuatro (alargado, delgado y puntudo) cuatro (alargado, de consistencia blanda) cuatro (alargado y agrupado) cuatro (alargado, filiforme y muy delgado) cuatro (camino alargado y plano) cuatro (lugar alargado y plano) cuatro (bejuco alargado) cuatro (ovalado o cóncavo) cuatro (cóncavo o convexo) cuatro (ancho y plano) cuatro (plano y redondo) cuatro (redondo, ovalado y plano) cuatro (redondo, corto y duro) cuatro (pequeña partícula redonda o en polvo) cuatro (corto y redondo o parte de un todo) cuatro (circular o redondo, abierto por un extremo) cuatro (de diferente forma con abertura por un lado) cuatro (boca, orificio o hueco) cuatro (contenedor) cuatro (líquido) cuatro (palmácea) cuatro (caña, planta o mata) cuatro (característica sin identificar) número cuatro (corto y redondo o parte de un todo) cuatro veces | saliba_CristinaPonare_cuatropersonas_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_numerocuatro_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_cuatro_agosto1993.ogg |
bãkoide | bãkoide bãkoe bãkode bãkwede | banco | saliba_CristinaPonare_bancarectangularmadera_agosto1993.ogg saliba_CarlosDarapo_banco_2012.ogg saliba_CristinaPonare_bancorectangularmadera_agosto1993.ogg |
balẽxẽ | balẽxẽ balaxẽ | baúl | saliba_CarlosDarapo_baul_2012.ogg |
balsa (sal) | balsa | balsa | saliba_CarlosDarapo_balsa_2012.ogg |
baludajẽ | baludajẽ | aguja | saliba_SamuelJoropa_aguja_2012.ogg |
bañãdato | bañãdato | mar | saliba_CristinaPonare_mar_agosto1993.ogg |
bapiaidi | bapiaidi bapiaixu baipiaixu bapiaidu | ceramiquero ceramiquera ceramiqueras | saliba_MartinaYabimay_ceramiquera_2012.ogg saliba_SamuelJoropa_ceramiquera_2012.ogg saliba_MartinaYabimay_ceramiquero_2012.ogg saliba_MartinaYabimay_ceramiqueros_2012.ogg |
bapiaixu | bapiaixu bapiaidu baipiaixu bapiaidi | ceramiquera ceramiqueras ceramiquero | saliba_SamuelJoropa_ceramiquera_2012.ogg saliba_MartinaYabimay_ceramiquera_2012.ogg |
barretonikwe | barretonikwe | barretón | saliba_CristinaPonare_barreton_agosto1993.ogg |
batede | batede batedena chode batede | batea (mi) batea con la batea | saliba_CristinaPonare_batea_agosto1993.ogg |
bayaga | bayaga | necesario | saliba_MartinaYabimay_necesario_2012.ogg |
bayamo | bayamo bayo enãda bayo enãdajẽ | derecho, derecha a la derecha a la derechita | saliba_SamuelJoropa_derecho_2012.ogg |
bayojwa | bayojwa ito bayojwa | patio patio de la casa | saliba_CandidaPonare_patio_octubre2014.ogg saliba_CristinaPonare_patiocasa_agosto1993.ogg |
bedaga | bedaga | (yo) boté | saliba_MartinaYabimay_boteyo_2012.ogg |
bejo | bejo yojo bejo batadago bejo obipuanara obipu baine bejo bejo jubaina bejo ichajena bejo kaeja bejo taya bejo deajẽ | luna mes mes de la quema eclipse de mes luna llena luna creciente luna menguante luna delgadita eclipse de luna | saliba_CristinaPonare_luna_1993.ogg |
belaja | belajã | vela | saliba_CristinaPonare_vela_1993.ogg |
belajã | belajã | vela | saliba_CristinaPonare_vela_1993.ogg |
beserru | beserru ichaje beserro besurru | becerro becerro pequeño | saliba_CarlosDarapo_becerro_2012.ogg |
bẽtanaxu | bẽtanaxu | ventana | saliba_CristinaPonare_ventana_agosto1993.ogg |
bibisi | bibisi | gorrión | saliba_CristinaPonare_colibri_agosto1993.ogg |
bibiyu | bibiyu | golondrina de río | saliba_CristinaPonare_golondrinario_agosto1993.ogg |
boa (sal) | boa boache | tierno flacura tierno (alargado y agrupado) | saliba_CarlosDarapo_flacura_2012.ogg saliba_CarlosDarapo_tierno_2012.ogg saliba_CarlosDarapo_tiernoalargado_2012.ogg |
boodi | boodi booxu boañu boajẽ boajẽcha boajẽ joxo | flaco flaca flacos, flacas flaquito (yo) soy flaquito persona flaca | saliba_CristinaPonare_flaco_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_flaco2_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_estoyflaco_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_personaflaca_agosto1993.ogg |
buchu | buchu buchuana buchuna buchada buuchujẽ buchujẽ buchu ĩxodi buchuda mumẽda buchuda ubeda | cintura en la mitad cinturas en la cintura de la cintura cinturón cinturita cintura grande torso | saliba_LucilaPonare_cintura_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_cinturon_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_cinturita_agosto1993.ogg |
buchuxẽ | buchuxẽ buchuxẽa | correa correas | saliba_CristinaPonare_correamujer_agosto1993.ogg |
bugala | bugala | pez platanote | saliba_LucilaPonare_platanote_agosto1993.ogg |
bule | bule | pintura corporal | saliba_CristinaPonare_pinturacorporal_agosto1993.ogg |
buliko | buliko | gavilán jabao búlico | saliba_CristinaPonare_gavilanjabao_agosto1993.ogg |
burru | burru burrito | burro | saliba_CristinaPonare_burro_1993.ogg |
butoli | butoli buutori tuyuba butuliba | bujío de la sabana bujío grande de sabana | saliba_CristinaPonare_bujiosabana2_agosto1993.ogg |
butunite | butunite butĩnte | botón | saliba_CristinaPonare_boton_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_boton1_agosto1993.ogg |
bututumo | bututuna bututumo bututupu bututumo ñaxu botutumo | botuto botutos en botuto botuto hembra | saliba_CristinaPonare_botuto_agosto1993.ogg saliba_CarlosDarapo_botuto_2012.ogg |
buutoli | butoli buutori tuyuba butuliba | bujío de la sabana | saliba_CristinaPonare_bujiosabana2_agosto1993.ogg |
chaa | chaa chaadiga chaa'ga ae ao aodu aeaidi aeaixu aeaidu aine chaina chadiga chadia chaagana aaina | (yo) duermo (yo) estoy durmiendo (yo) no voy a dormir me voy a dormir el que duerme la que duerme los, las que duermen dormilón dormilona dormilones, dormilonas el que está duermiendo (yo) voy a dormir (yo) me dormí cuando (yo) voy a dormir (él) está durmiendo | saliba AngelEduardo duermo octubre2014.ogg saliba_CristinaPonare_elqueestadurmiendo_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_durmiendoestael_agosto1993.ogg |
chaaki | chaaki chaake | perico cascabel periquito cascabel | saliba_CristinaPonare_periquitocascabel_agosto1993.ogg |
chachu | chachu chachubodu jachu chachu jachuxa jixu achuga'du | (mi) hermana (mis) hermanas (su) hermana (mi) hermana por padre o madre hermanas (de él) | saliba_CristinaPonare_hermanamia_agosto1993.ogg saliba_LucilaPonare_hermanas_agosto1993.ogg |
chaĩbia | aĩbiga chaĩbia chaĩbigina aĩbie aĩbio aĩbiodu aĩbigina aĩbiaidi aĩbiaixu aĩbiaidu | (yo) vomito (él) está vomitando (él) se vomita (yo) estoy vomitando el que vomita los, las que vomitan que vomita (masculino) que vomita (femenino) que vomitan (plural) | saliba_CristinaPonare_vomitootro_agosto1993.ogg |
chaipe'ge | chaipe'ge chaipe'go chaipe'gadu | el que amarra la que amarra los, las que amarran | saliba_CarlosDarapo_elqueamarra_2012.ogg saliba_CarlosDarapo_laqueamarra_2012.ogg saliba_CarlosDarapo_losqueamarran_2012.ogg |
chaixi taida | chaixi taida aixi taipe aixi taipo aixi taipodu aixi taigina aixi taina | (yo) sudo el que suda la que suda los, las que sudan (usted) está sudando (él) está sudando | saliba_CristinaPonare_sudandoesta_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_sudandoestael_agosto1993.ogg |
chaja | chaja ajabana aja ajaxu omaidi aja do'do aja basomo ajamo yojo aja aja'ba chaja sudo omegaja | (mi) boca boca bocas boca de un espíritu boca del estómago boca de río boca del vaso boca de él boca ancha y plana mal sabor en la boca | saliba_LucilaPonare_bocamia_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_boca_agosto1993.ogg saliba_LucilaPonare_bocaotro_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_malsaborboca_agosto1993.ogg |
chaja õdega | chaja õdega | saborear | saliba_CristinaPonare_saborear_agosto1993.ogg |
chaja sedagina | chaja sedagina | (yo) estoy bostezando | saliba_CristinaPonare_bostezar_agosto1993.ogg |
chajãchu | chajãchu chajãchua chajãchute chajãchume | (mi) barbilla (mis) barbillas (mi) mentón | saliba_LucilaPonare_barbillamia_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_barbillamia_agosto1993.ogg |
chajea pããdeba | chajea pããdeba | cañafístol pequeño | saliba_CristinaPonare_cannafistolpequeno_agosto1993.ogg |
chajĩxẽ | chajĩxē chãjĩxẽa ajĩxē ajĩxẽdi | (mi) bigote (mis) bigotes bigote (de él) sin barba | saliba_LucilaPonare_bigotemio_agosto1993.ogg saliba_LucilaPonare_bigoteotro_agosto1993.ogg |
chakokaĩja | chakokaĩja | averiguar | saliba_CarlosDarapo_averiguar_2012.ogg |
chakotokwa | chakotokwa ito chakotokojo chakotoko | columna columna de la casa | saliba_CristinaPonare_columnacasa_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_columna_agosto1993.ogg |
chalea | chalea chalebe chalebo chalebodu chalina | el que gatea la que gatea los, las que gatean (él) gatea (él) está gateando | saliba_CristinaPonare_gateandoestael_agosto1993.ogg |
chamana | chamana jamana amana | (mi) espalda sus espaldas (de ellos, ellas) espalda (de él) | saliba_CristinaPonare_detrasdemi2_agosto1993.ogg saliba_CarlosDarapo_espaldadeel_2012.ogg |
chamanãda | chamanãda amanãda joxo amanãda eka amana | detrás de detrás de una persona otro va detrás (por un camino) detrás de mí | saliba_CristinaPonare_detrasde_agosto1993.ogg |
chanene | chanene anene ananea | (mi) lengua lenguas lengua (de él) | saliba_CristinaPonare_lenguamia_agosto1993.ogg saliba_LucilaPonare_lenguaotro_agosto1993.ogg |
chanojã | chanojã chanojwã kwanojañu | (mi) hombro hombros (de ellos) | saliba_LucilaPonare_hombromio_agosto1993.ogg |
chãpadaga | chãpadaga ãpadaga ãpadã ãpagajaa' chãpadegina | (yo) estoy mezclando mezclado se mezcla mezclarse con la gente (yo) voy a mezclar | saliba_CristinaPonare_mezclandoestar_agosto1993.ogg |
chãsa | chãsa chãsa'ba ãsa ãsapa | (mi) paladar (mi) mandíbula inferior con dentadura (mi) mandíbula inferior sin dentadura (mi) encía encía encías | saliba_LucilaPonare_enciamia_agosto1993.ogg saliba_LucilaPonare_encia_agosto1993.ogg |
chati suda | chati suda kwau sudina ati suina ati supe ati supo ati supodu xatiyu suxina chati sudina | (yo) escupo saliva (yo) estoy escupiendo sangre (él) está escupiendo (saliva) el que escupe la que escupe los, las que escupen (ella) está escupiendo saliva (yo) estoy escupiendo | saliba_CristinaPonare_escupiendoestoy_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_escupiendoestoy1_agosto1993.ogg |
chatiyu | chatiyu atiyu | (mi) saliva saliva (de él) | saliba_AngelEduardo_misaliva_octubre2014.ogg saliba_CristinaPonare_saliva_agosto1993.ogg |
chaatiyu | chatiyu atiyu | (mi) saliva saliva (de él) | saliba_CristinaPonare_saliva_agosto1993.ogg saliba_AngelEduardo_misaliva_octubre2014.ogg |
chau | chau | oso hormiguero grande | saliba_CristinaPonare_oso_agosto1993.ogg |
chãũ | chãũ | zancudo | saliba_LucilaPonare_zancudo_agosto1993.ogg |
chaxadina | chaxadina fala chaxa'dagaina | (yo) estoy calentando (yo) hiervo | saliba_CristinaPonare_recalentarcomida_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_herviruno_agosto1993.ogg |
chãxẽxẽ | chãxẽxẽ chãxẽ munataxẽ chãxẽxẽ ubetaxẽ chãxẽxẽ ãxẽxẽ | (mi) labio (mis) labios labio de él (mi) labio superior (mi) labio inferior | saliba_CristinaPonare_labiomio_agosto1993.ogg saliba_LucilaPonare_labio_agosto1993.ogg |
chãxõxõ | chãxõxõ chãĩxubana china ãĩxubana | (mi) oreja (mis) orejas | saliba_CristinaPonare_orejamia_agosto1993.ogg |
chãxõxõ gwaixu | chãxõxõ gwaixu ãĩxubana gwaixu | (mi) oído oídos | saliba_CristinaPonare_oidomio_agosto1993.ogg |
chayã | chayã chaegã chaideabadi chaipe'ge chaipe'go chaipe'godu chaya | (él) está amarrado (yo) lo amarro a (él) el que amarra la que amarra los, las que amarran amarrado (cosa) | saliba_CarlosDarapo_elqueamarra_2012.ogg saliba_CarlosDarapo_laqueamarra_2012.ogg saliba_CarlosDarapo_amarradoestael_2012.ogg |
chaya | chaya ayaba aya | (mi) paladar paladares estar paladar (de él) | saliba_LucilaPonare_paladarmio_agosto1993.ogg |
chayo | chayo chayobodu | cuñada (mis) cuñadas | saliba_LucilaPonare_cunnadamujermujer_agosto1993.ogg |
chẽdi nẽẽ | chẽbai nẽtu ¿? chẽdi nẽẽ | (mi) hijo (mis) hijos hijo toñeco | saliba_CristinaPonare_hijomio_agosto1993.ogg |
chee | chee | cachicamo | saliba_CristinaPonare_cachicamo_agosto1993.ogg |
chemaga | chemaga jemaxa | bastimento (mi) bastimento | saliba_CarlosDarapo_bastimento_2012.ogg |
chemi | chemi chemibodu emibadudi | (mi) marido (mis) maridos a sus esposos | saliba_LucilaPonare_marido_agosto1993.ogg |
chemidi | chemidi chemixu chemitu chemidijo | mi familiar mis familiares | saliba_CarlosDarapo_mifamiliar_2012.ogg |
chẽxãxu | chẽxãxu jẽxãxu | (mi) esposa esposas (de ellos) | saliba_CristinaPonare_esposa_agosto1993.ogg |
chẽxu nẽẽ | chẽxu nẽẽ chẽbai nẽtu | (mi) hija (mis) hijas | saliba_LucilaPonare_hija_agosto1993.ogg |
chi'tea | chi'tea i'tina guda chi'tega joo'da chi'tea chi'tega gudaga itine itino itinodu | (yo) defeco (él) está defecando (yo) voy a defecar (yo) ya defequé (yo) voy a ir a defecar que defeca (masculino) que defeca (femenino) que defecan (plural) | saliba_CristinaPonare_defecaryo_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_yacago_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_voyircagar_agosto1993.ogg |
chi'teme | chi'teme | cuiro | saliba_CristinaPonare_cuiro_1993.ogg |
chia chia | chia chia | chicharra de invierno | saliba_LucilaPonare_chicharra_agosto1993.ogg |
chiãde | chiãdegobodu chiãde | primo, prima (mis) primos, primas | saliba_LucilaPonare_primoretirado_agosto1993.ogg |
chianego | chianego | (mi) mozo | saliba_LucilaPonare_mozo_agosto1993.ogg |
chĩãse | chĩãse ĩãse chĩãsebodu chĩña ãse iña ãse | (mi) suegro suegro (de él) (mis) suegros | saliba_CristinaPonare_suegro_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_suegro1_agosto1993.ogg |
chĩbada | chĩbada ĩbada chĩbadagaja kelexãja ĩbadaga kelebe ĩbadaga kelebo ĩbadaga kelebodu ĩbade ĩbadeo ĩbadeodu ũbadina ĩbadinaã yojo | (yo) me río (él) ríe el que ríe la que ríe los, las que ríen los, las que hacen reir (ella) me hace reír el que hace reír la que hace reír (él) se está riendo él es el que se está riendo | saliba_CristinaPonare_riendoestael_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_riendoelqueesta_agosto1993.ogg |
chĩbadaa | chĩbadaa chaja sedajana chĩbada chũbadina ũbadina ĩbadine | (yo) me río a carcajadas (mi) carcajada yo me estoy carcajeando él se está carcajeando el que se está carcajeando | saliba_CristinaPonare_carcajadadeuno_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_carcajadaotro_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_elqueseestacarcajeando_agosto1993.ogg |
chĩdeche | chĩdeche ĩdeche chumoo chĩdeche chĩdeche alete umoge chĩdeche oa panajãdi chĩdeche paxo yemotode chĩdechejẽ yajadajẽa yajada ĩdeche umoo kutajẽ chĩdeche ĩdeche uxu luxogode chĩdeche uxu luxoga ĩnẽjã chumo chĩnẽjã chĩnẽjẽa paxo yemotode chumo kutajẽ chĩnẽjã chĩnẽchẽ chĩnẽjã | (mi) dedo (mi) uña dedo (de él) (mi) dedo de mi mano (mis) dedos de mis manos (mi) dedo meñique (mis) dedos meñiques (mi) dedo corazón (mis) dedos corazón (mi) dedo índice (mis) dedos pulgares (mi) raíz de dedo (mi) huella de la mano (mis) dedos índices dedo pulgar dedos (mis) dedos | saliba_CristinaPonare_dedo2_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_dedomio_agosto1993.ogg saliba_LucilaPonare_dedosvarios_agosto1993.ogg saliba_LucilaPonare_dedosmios_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_dedomio1_agosto1993.ogg |
chĩdi | chĩdi ĩdi ĩdi ĩxo ĩdi ĩxedi ĩdĩ ĩxodi ĩdi ĩxagadu | (mi) fuerza fuerza (él) está sin fuerza (ella) está sin fuerza (ellos, ellas) tienen fuerza (ella) tiene fuerza | saliba_CristinaPonare_debilella_agosto1993.ogg |
chĩga | chĩga xĩgaamã jĩgã ĩgãtaxadanadi kwĩgina xĩgoe ĩge ĩgo ĩgodu oto kwĩgagãga fwadima chĩga | (yo) me siento hacemos sentar siéntese estaba sentada el que se sienta la que se sienta los, las que se sientan (ella) se sentaba sentados (ellos) (usted) se sentará lejos (yo) estoy cansada sentada | saliba_CristinaPonare_sentarselejos_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_estarcansadasentada_agosto1993.ogg |
chiikwa | chiikwa chiikwajẽ | piscua | saliba_CristinaPonare_piscua_1993.ogg saliba_CristinaPonare_piscua1_agosto1993.ogg |
chijo | chijo chijwa | sobrino, sobrina | saliba_LucilaPonare_sobrino_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_sobrino_agosto1993.ogg |
chika | chika | fara | saliba_CristinaPonare_fara_agosto1993.ogg |
chikwa | chikwa tikwana chikwaga chikwedagãxa chikwaxena jikwadinata ikwe iko ikodu iko guaja pãĩ jikwadinata ikwa õãna chikwina ikwaa chikwina chikwãdi kukwadia jikwina jobe jikwina | (yo) como (yo) estoy comiendo (yo) comeré le doy de comer a ella (yo) comiera comíamos también come el que come la que come los, las que comen ir a comer no saben comer si quiere comer (yo) estoy comiendo comida (usted) no traga (ellos/ellas) están tragando (yo) me lo como (animado) ellos (as) están comiendo bastante | saliba_CristinaPonare_comiendouno_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_comida_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_comebastanteellos_agosto1993.ogg |
chilamea | chilamea chilimaijiu | chirimoya semilla de chirimoya | saliba_CristinaPonare_chirimoya_agosto1993.ogg |
chilimaiju | chilimaiju chilameyu chilimaiyu nõgu chilimai | guanábana árbol de guanábano hoja de guanábano semilla de chirimoya | saliba_CristinaPonare_guanabana_agosto1993.ogg |
chinẽjẽ | chĩnẽjẽ chĩnẽjẽa ĩnẽjẽ | (mi) uña (mis) uñas uña | saliba_LucilaPonare_unna_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_unna2_agosto1993.ogg |
chĩnẽjẽ | chĩnẽjẽ chĩnẽjẽa ĩnẽjẽ | (mi) uña (mis) uñas uña | saliba_LucilaPonare_unna_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_unna2_agosto1993.ogg |
chinẽxẽ | chĩnẽjẽ chĩnẽjẽa ĩnẽjẽ | (mi) uña (mis) uñas uña | saliba_LucilaPonare_unna_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_unna2_agosto1993.ogg |
chiña jae | chiña jae chĩña jaedi | cuñado (de mujer a hombre) al cuñado (mío) | saliba_LucilaPonare_cunnadomujerhombre_agosto1993.ogg |
chiña jao | chiña jao | (mi) cuñada (de hombre a mujer) | saliba_LucilaPonare_cunnadahombremujer_agosto1993.ogg |
chiña yomo | chiña yomo jiñã yomo | (mis) amígdalas (sus) amígdalas | saliba_LucilaPonare_amigdalamia_agosto1993.ogg |
chiñaso | chiñaso chiñãsobodu chiñasogi | (mi) suegra (mis) suegras con mi suegra | saliba_LucilaPonare_suegramia_agosto1993.ogg |
chiñaxu | chiñaxu chĩnã | chiguare | saliba_CristinaPonare_chiriguare_1993.ogg |
chĩsa | chĩsa jĩsa ikuli ĩsa ĩsa | pene pene de morroco (mi) pene (nuestros) penes | saliba_CristinaPonare_pene_agosto1993.ogg |
chisae | chisae isae | (mi) pariente (mi) primo menor primo menor (de él) | saliba_LucilaPonare_primohermano_agosto1993.ogg |
chĩsodae | chĩsodae chĩsodaebodu | (mi) yerno (mis) yernos | saliba_LucilaPonare_yerno_agosto1993.ogg |
chĩsodi | chĩsodi chĩsomu chĩsuxu chĩsamo | (mi) nieto (mi) nieta (mis) nietos, (mis) nietas | saliba_LucilaPonare_nieto_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_nieta_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_nietos_agosto1993.ogg |
chĩsoduxu | chĩsodu chĩsoduxu | (mi) nuera (mis) nueras | saliba_LucilaPonare_nueramia_agosto1993.ogg |
chisoo | chisoo isoo | (mi) hermana menor hermana menor (de él) | saliba_LucilaPonare_hermanamenor_agosto1993.ogg |
chĩsuxu | chĩsuxu chĩsomu | (mi) nieta (mis) nietas | saliba_CristinaPonare_nieta_agosto1993.ogg |
chĩxẽxẽ | chĩxẽxẽ jĩxẽxẽba ĩxẽxẽ | (mi) piel piel de ellos piel de él | saliba_CristinaPonare_piel_agosto1993.ogg |
chĩxẽxẽ boya | chĩxẽxẽ boya ja'ba chĩxẽxẽ bodiaja | callo callo del pie | saliba_CristinaPonare_callopies_agosto1993.ogg |
chixo | chijo chijwa | sobrino, sobrina | saliba_LucilaPonare_sobrino_agosto1993.ogg |
chixoxo | chixoxo chixo chixoxo chako sapo xĩxoxo acheto ixoxo do'do ixoxo ixoxo | (mi) brazo completo (mis) brazos completos (mi) antebrazo brazo de sapo brazo del río brazo del caño brazo (de él) | saliba_CristinaPonare_brazocanno_1993.ogg saliba_LucilaPonare_brazomio_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_brazo_agosto1993.ogg |
chĩxu | chĩxu ĩxu jĩxubana tĩxu | (mi) nariz (nuestra) nariz (su) nariz (de él) (sus) narices (de ellos) | saliba_LucilaPonare_narizmia_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_nariz_agosto1993.ogg |
chĩxu gwaixu | chĩxu gwaixu | (mis) fosas nasales | saliba_LucilaPonare_narizhuecos_agosto1993.ogg |
chiyea | chiyea iyaya chiiyea chiyeapa iyea jiyea | (mi) axila axila (de él) (mi) vello de la axila (mis) axilas sobaco (de ellos (as)) | saliba_LucilaPonare_sobacomio_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_velloaxila_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_sobacootro_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_sobacoellos_agosto1993.ogg saliba_CarlosDarapo_axilael_2012.ogg |
chiyu | chiyu iyubena paka xiyu | cabeza cabezas cabeza de vaca | saliba_LucilaPonare_cabezamia_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_cabezavaca_1993.ogg |
chiyu telama | chiyu telama sesoju chiyuna ĩxadi iyu telama | (mi) cerebro cerebro celebro | saliba_LucilaPonare_sesomio_agosto1993.ogg |
cho'dede | cho'dede o'de o'dede | (mi) hígado hígados hígado (de él) | saliba_LucilaPonare_higadomio_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_higado_agosto1993.ogg |
cho'dede dubaja | cho'dede dubaja | hepatitis | saliba_CristinaPonare_hepatitis_agosto1993.ogg |
cho'dete | cho'dea cho'dite cho'dete o'dite | (mi) seno (mis) senos seno | saliba_LucilaPonare_senomio_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_seno_agosto1993.ogg |
cho'dete pukwa | cho'dete pukwa cho'dea pukwayu | (mi) pezón (mis) pezones | saliba_LucilaPonare_pezon_agosto1993.ogg |
chõdegina | chõdegina jõdedinadi | (yo) estoy salando no salarlos | saliba_CristinaPonare_salandoestar_agosto1993.ogg |
chõgwa | chõgwa õgwa toxadi õgwe õgodu chõgwina xõgwa toxibiadudi õgwiyaidi õgwiyaixu õgwiyaidu õgʷo | (yo) bebo (él) bebe (nosotros) lo hacemos beber a (él) el que bebe la que bebe los, las que beben (yo) estoy bebiendo (ella) bebe bebedor bebedora bebedores, bebedoras | saliba_CristinaPonare_bebiendoestoy_agosto1993.ogg saliba_CarlosDarapo_bebeel_2012.ogg saliba_CarlosDarapo_elquebebe_2012.ogg saliba_CarlosDarapo_laquebebe_2012.ogg |
choixuxẽ | choixuxẽ oixu choixu pajĩdi oixu | (mi) diente dientes (mis) dientes dientes de pescado | saliba_LucilaPonare_dientesmios_agosto1993.ogg saliba_LucilaPonare_dientes_agosto1993.ogg |
chõko kogote | chõko kogote | (mi) nuca | saliba_CristinaPonare_nucamia_agosto1993.ogg |
chõko'o | chõko'o õkuju | (mi) gaznate gaznate (de él) | saliba_CristinaPonare_gaznatedeel_agosto1993.ogg |
chõkwa | chõkwaju õkwaje chõkwa õkwa jõkobana jõkwana õkwada õkwaja chõkwa ichigaja õkote õkwi ichi | (mi) pescuezo cuello en el cuello pescuecito del cuello me rasca mi pescuezo cuellos (de ellos(as)) cuello (corto) pescuezo (largo) (mi) cuello rascar la garganta (a él) | saliba_CristinaPonare_cuellomio_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_pescuezo_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_cuello_1993.ogg saliba_CristinaPonare_tos_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_garganta_1993.ogg saliba_CristinaPonare_garganta1_1993.ogg saliba_CristinaPonare_cuellomio1_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_rascargargantaael_agosto1993.ogg |
cholõjẽ | cholõjẽ | chuapa | saliba_CristinaPonare_chuapadepalma_agosto1993.ogg |
chomaidi | chomaidi omaidi chomeate | (mi) corazón corazón (de él) (mi) corazón (corto y redondo) | saliba_CristinaPonare_corazonmio_agosto1993.ogg |
chomasãjã | chomasãjã jomasãjã | columnas vertebrales (mi) columna vetebral | saliba_CristinaPonare_espinazomio_agosto1993.ogg |
chome chĩjadadiã | chome chĩjadadiã | atontado | saliba_CarlosDarapo_atontado_2012.ogg |
chomẽxa diaxa | chomẽxa diaxa | (yo) me olvido | saliba_CristinaPonare_olvidaryo_agosto1993.ogg |
chono gudigina | chono gudigina ono guegã xono guda ono guegeana ona gupege ona gupogo ona gupogodu onu gupegine | (yo) estoy reflexionando (él) reflexiona (ella) reflexiona reflexionó el que reflexiona la que reflexiona los, las que reflexionan el que está pensando | saliba_CristinaPonare_elqueestapensando_agosto1993.ogg |
chubo | chubo jupeya chĩxu jubo jubo juaibo si'i jubo jieche jubo | (mi) pelo pelos pelos de mi nariz pelo vello púbico (femenino) vello púbico (masculino) pluma, vello | saliba_LucilaPonare_pelomio_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_pluma2_agosto1993.ogg |
chuchuli | chuchuli | doncella chorrosquito | saliba_LucilaPonare_chorrosquito_agosto1993.ogg |
chudaga | chudaga chudagaga udaga xudaga udage udago udagodu chudagaina chuxadana | (yo) envuelvo (yo) voy a envolver el que tiene pereza la que tiene pereza los, las que tienen pereza (yo) estoy envolviendo cuando envolvía (ella) (yo) soy, estoy perezoso (a) (él) es, está perezoso (ella) es, está perezosa | saliba_CristinaPonare_tenerperezayo_agosto1993.ogg |
chufae | chufae chufaebodu chufaegi chujae | (mi) tío (mis) tíos con mi tío | saliba_LucilaPonare_tiomio_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_tiomio1_agosto1993.ogg |
chuite | chuite | chorola pequeña | saliba_CristinaPonare_chorolapequenna_1993.ogg |
chũja | chũja chũjana | canilla en mi canilla | saliba_CristinaPonare_canilla_agosto1993.ogg |
chujoo | chujobodu chujoo | (mi) tía (mis) tías | saliba_LucilaPonare_tiamia_agosto1993.ogg |
chũjwaaja | chũjwaja chũjwa | (mi) pierna (mis) piernas | saliba_LucilaPonare_piernamia_agosto1993.ogg |
chume | chume chumebodu chume jumeã yojo sĩgwe chume chumega'du chumega'di umega'du | hermano (mis) hermanos (mi) hermano por padre o madre (mi) hermano más viejo (mi) hermano menor (mis) hermanos menores hermanos menores | saliba_LucilaPonare_hermanomio_agosto1993.ogg saliba_LucilaPonare_hermanos_agosto1993.ogg |
chumoo | chumoo chumo umo | (mi) mano (mis) manos manos | saliba_LucilaPonare_manomia_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_manos_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_manosmias_agosto1993.ogg |
chumoo chako | chumoo chako chumoo muñekajẽ chumaatixu imaatixu | mi muñeca de mi mano muñeca de mi mano muñeca de la mano (de él) | saliba_CristinaPonare_munnecamano_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_munnecaotro_agosto1993.ogg |
chumoo ĩxodi | chumoo ĩxodi umoo ĩxodi | (yo) (soy) manco (él) (es) manco | saliba_CristinaPonare_manco_agosto1993.ogg |
chupotodo | chupoto'do ipoto'do chipoto'do | (mi) mejilla mejilla (de él) | saliba_CristinaPonare_mejillamia_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_mejilla_agosto1993.ogg saliba_LucilaPonare_mejilla_agosto1993.ogg |
chupoto'do | chupotodo ipotodo chipotodo | (mi) mejilla mejilla (de él) | saliba_CristinaPonare_mejillamia_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_mejilla_agosto1993.ogg saliba_LucilaPonare_mejilla_agosto1993.ogg |
chupui | chupui chupuijẽ chipui | chupaflor chupaflorcito | saliba_CristinaPonare_azulejo_agosto1993.ogg saliba_CarlosDarapo_chupaflor_2012.ogg |
da'a jĩñã'gadia | da'a jĩñã'gadia da'a jĩñã'giaja da'a jĩpã'gedia | avergonzar avergonzarse el que se averguenza | saliba_CarlosDarapo_averguenzaelquese_2012.ogg |
da'de | da'de da'debodu da'dexa | (mi) abuelo (mis) abuelos era mi abuelo | saliba_LucilaPonare_abuelo_agosto1993.ogg |
da'do | da'do da'dobodu da'doxa | (mi) abuela (mis) abuelas era mi abuela | saliba_LucilaPonare_abuela_agosto1993.ogg |
dãdo | dãdo dãdayu | maraca (de tocar) maracas (de tocar) | saliba_CristinaPonare_maracatocar_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_maracas_agosto1993.ogg |
daima | daima | ciego | saliba_CristinaPonare_ciego_agosto1993.ogg |
de'a | de'a de'te de'aba de'axa ichajẽ de'te de'a roiga | carne pedazo de carne carne cecina carne (inexistente) poca carne carne pilada | saliba_CristinaPonare_carne_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_unpedacitocarne_agosto1993.ogg saliba_SamuelJoropa_carnemolida_2012.ogg |
dea | dea dea jẽjoea deajã deakwa deakwe deãjẽ deane deache deabo deama deame deano deaxo deãxẽ deade deae deachu deãjwã deate deapu deamo deayu deato deañú deata deaña deajẽ deãjara deãxũ deya | claro color claro blanco (alargado y tubular) blanco (alargado y sólido) blanco (alargado y flexible) blanco (alargado, delgado y puntudo) blanco (alargado, de consistencia blanda) blanco (alargado y agrupado) blanco (alargado, filiforme y muy delgado) blanco (camino alargado y plano) blanco (lugar alargado y plano) blanco (bejuco alargado) blanco (ovalado o cóncavo) blanco (cóncavo o convexo) blanco (ancho y plano) blanco (plano y redondo) blanco (redondo, ovalado y plano) blanco (redondo, corto y duro) blanco (pequeña partícula redonda o en polvo) blanco (corto y redondo o parte de un todo) blanco (circular o redondo, abierto por un extremo) blanco (de diferente forma con abertura por un lado) blanco (contenedor) blanco (líquido) blanco (palmácea) blanco (caña, planta o mata) blanco (característica sin identificar) blanquito blancuzco blanco (boca, orificio o hueco) | saliba_CristinaPonare_blanco_agosto1993.ogg |
dechoba | dechoba dechoa dechoba ¿? | raya hoja de raya | saliba_LucilaPonare_raya_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_raya_agosto1993.ogg |
dẽdea sajĩxẽ | dẽdea sajĩxẽ | cesped | saliba_MartinaYabimay_pasto_2012.ogg |
deobe | deobe deobo deobodu deyobe | gordo gorda gordos, gordas | saliba_CristinaPonare_gordomasculino_agosto1993.ogg |
depo | depo depona depota | almidón con almidón también almidón | saliba_SamuelJoropa_almidon_2012.ogg saliba_SamuelJoropa_conalmidon_2012.ogg |
depodi | depodi depuxu depañu depodoxo dea deajã deaya deakwa deakwe deãjẽ deane deache deabo deama deame deano deaxo deãxẽ deade deae deachu deãjwã deate deapu deamo deãxũ deayu deato deañú deata deaña deajẽ deãjara dea jẽjoea | blanco blanca blancos, blancas blanco (alargado y tubular) blanco (alargado y sólido) blanco (alargado y flexible) blanco (alargado, delgado y puntudo) blanco (alargado, de consistencia blanda) blanco (alargado y agrupado) blanco (alargado, filiforme y muy delgado) blanco (camino alargado y plano) blanco (lugar alargado y plano) blanco (bejuco alargado) blanco (ovalado o cóncavo) blanco (cóncavo o convexo) blanco (ancho y plano) blanco (plano y redondo) blanco (redondo, corto y duro) blanco (pequeña partícula redonda o en polvo) blanco (corto y redondo o parte de un todo) blanco (circular o redondo, abierto por un extremo) blanco (de diferente forma con abertura por un lado) blanco (boca, orificio o hueco) blanco (contenedor) blanco (líquido) blanco (palmácea) blanco (caña, planta o mata) blanco (característica sin identificar) color blanco blancuzco blanco (mestizo) blanquito | saliba_CristinaPonare_colorblanco_agosto1993.ogg |
di'di | di'di | amargo | saliba_CristinaPonare_amargo_agosto1993.ogg |
didia | didia | hiel | saliba_CristinaPonare_hiel_agosto1993.ogg |
didiga | didiga didigaga diodi didagina | (yo) me asoleo, asoleé (yo) me estoy asoleando (yo) me asoleo, asolearé lo asolea | saliba_CristinaPonare_asoleandoestoy_agosto1993.ogg |
diliga ĩxa | diliga ĩxa dida jĩxa | horizontal | saliba_CristinaPonare_horizontal_agosto1993.ogg |
dina bulebe | dina bulebe dina bulebo dina bulebodu | el que es ágil la que es ágil los, las que son ágiles | saliba_SamuelJoropa_elqueesagil_2012.ogg |
dinabe | dinabe dinabo dinabadu | el que es astuto la que es astuta los, las que son astutos, astutas | saliba_CarlosDarapo_astutalaquees_2012.ogg saliba_CarlosDarapo_astutoelquees_2012.ogg saliba_CarlosDarapo_astutos_2012.ogg |
do'do | do'do do'dona anãda do'do ixoxo do'dona do'do iyu do'do aja do'do kubana do'dogadu do'dona inãda | río Meta brazo del río cabecera del río en el río Meta río abajo ribera del río del río desembocadura de río río arriba | saliba_CristinaPonare_rio_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_brazorio_1993.ogg saliba_CristinaPonare_cabeceraderio_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_bocario_agosto1993.ogg |
doda | doda dodina dopege dopego dopegadu dodagina doigaja doigadi dopigedi dopigexu dopigedu dopiaidi dopiaixu dopiaidu | (yo) cultivo (yo) estoy cultivando el que cultiva la que cultiva los, las que cultivan (yo) cocino (yo) estoy cocinando está cocido no estar cocido el que cocina la que cocina los, las que cocinan cultivador cultivadora cultivadores, cultivadoras cocinero cocinera cocineros, cocineras | saliba_CristinaPonare_cocinando_agosto1993.ogg |
dõdoe | dõdoe | culata | saliba_CristinaPonare_culata_agosto1993.ogg |
dokono | dokono dokonoite dokwa dokonona | flecha flechas caña brava cañas bravas con un pedazo o trozo de flecha con la flecha | saliba_CristinaPonare_flecha_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_cannabrava_agosto1993.ogg |
dopa | dopa tãdodi dopa dopa jaiyada'ga | güío güío negro baile del güío | saliba_LucilaPonare_guio_agosto1993.ogg |
dopasaja | dopasaja doposana dopesaja dopesa | pilón en el pilón | saliba_CristinaPonare_pilon_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_pilon1_agosto1993.ogg |
dopasaja umona | dopasaja umona dopasa umomoija dopasa umomoijana dopesa imomoija | manija del pilón manijas con la manija | saliba_CristinaPonare_manijapilon_agosto1993.ogg |
dopejo | dopejo | cachicamo rojo (árbol) | saliba_CristinaPonare_cachicamocolorado_agosto1993.ogg |
dopesaja umona | dopesa imomoija dopesaja umona dopesa umomoija dopesa umomoijana | manija del pilón manijas con la manija | saliba_CristinaPonare_manijapilon_agosto1993.ogg |
dopiaidi | dopiaidi dopiaixu dopiaidu junaa dopiaidi junaa dopiaixu junaa dopiaidu | cultivador cultivadora cultivadores, cultivadoras | saliba_SamuelJoropa_cultivador_2012.ogg saliba_SamuelJoropa_cultivadora_2012.ogg saliba_SamuelJoropa_cultivadores_2012.ogg |
du'ba | du'ba du'ba'de du'be'a | dolor lo que causa dolor dolor de uno | saliba_CristinaPonare_doloruno_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_dolor_agosto1993.ogg |
du'baja | du'baja du'bamaja du'dodi du'doxu du'dodu du'banãdi du'banãxa du'ãxa du'baã yojo | el que está adolorido la que está adolorida que está adolorido que está adolorida que están adoloridos, adoloridas (me) dolió (me) duele los que están adoloridos, adoloridas (le) duele (a ella) le duele es a él | saliba_CristinaPonare_dolerme_agosto1993.ogg saliba_SamuelJoropa_ledueleaella_2012.ogg saliba_CristinaPonare_dolerael_agosto1993.ogg |
du'da | du'da du'dai | canasto canastos lagartija | saliba_CristinaPonare_canasto_agosto1993.ogg |
du'ea | du'ea du'egina | fermentó, fermentaba (yo) estoy fermentando | saliba_CristinaPonare_fermentandoestoy_agosto1993.ogg |
dua oxo | dua oxo doo oxo | lengua de vaca | saliba_CristinaPonare_lenguavaca_agosto1993.ogg |
duayu kachikamo | duayu kachikamo | cachicamo rojo | saliba_CristinaPonare_cachicamorojo_agosto1993.ogg |
duba | duba dubo duba jẽxoe duba jĩxoea dubate chĩxa dubanara | amarillo, rojo, rosado, colorado color rojizo color anaranjado rojo (contenedor) (yo) estoy rosado, rosada maduras rosado | saliba_CristinaPonare_amarillo_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_anaranjado_agosto1993.ogg |
duko | duko | masaguaro | saliba_LucilaPonare_masaguaro_agosto1993.ogg |
dulaite | dulaite dulaitea | asiento asientos butaquillo | saliba_CristinaPonare_asientotroncoarbol_agosto1993.ogg saliba_CarlosDarapo_asientos_2012.ogg |
dupali | dupali | sardina coliroja | saliba_CristinaPonare_sardinacoliroja_agosto1993.ogg |
dũpoo | dũpoo dũpo gwaka dũpoo dupuxu dũpoo tãdodi dũpoo | cigarrón cigarrones cigarrón guanota cigarrón hembra amarillo cigarrón macho de color negro | saliba_CristinaPonare_cucarron_agosto1993.ogg saliba_LucilaPonare_cucarrones_agosto1993.ogg |
dũpo | dũpoo dũpo dupuxu dũpo gwaka dũpo tãdodi dũpo | cigarrón cigarrones cigarrón hembra amarillo cigarrón guanota cigarrón macho de color negro | saliba_LucilaPonare_cucarrones_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_cucarron_agosto1993.ogg |
dupudi buliko | dupudi buliko dupodi gabilan buliko | canagüey gavilán colorado búlico | saliba_CristinaPonare_canaguey_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_gavilancolorado_1993.ogg |
duua dea | duua dea | plátano resplandor | saliba_CristinaPonare_platanoresplandor_agosto1993.ogg |
duuba dea | duuba dea | plátano resplandor | saliba_CristinaPonare_platanoresplandor_agosto1993.ogg |
duudãja | duudodi duudoxu duudodu duudãja duudoena gwedijina duudanaja duudana duudãdi duudãxa | (yo) me acaloro (él) se acalora (ella) se acalora acalorado acalorada acalorados, acaloradas hacer bochorno bochorno en el bochorno | saliba_CristinaPonare_bochornotener_agosto1993.ogg |
duxoito | duxoito du'xo a'dena kelega duxoã | aguardiente aguardientes aguardiente de grano | saliba_SamuelJoropa_aguardiente_2012.ogg saliba_SamuelJoropa_aguardientes_2012.ogg |
e'a | e'a e'adi e'gãdi e'axa e'cha e'be e'bo e'bodu | (él) grita (él) lo gritó (él) lo grita (ella) gritó (yo) grito el que grita ella que grita los, las que gritan | saliba_CarlosDarapo_gritaella_2012.ogg |
e'cha | eecha eea eeadi eeaxa eegãdi eebe eebo eebodu | (yo) grito (él) grita (él) lo gritó (ella) gritó el que grita ella que grita los, las que gritan (él) lo grita/gritará | saliba_CarlosDarapo_gritaella_2012.ogg |
eaga jĩjuju | eaga jĩjuju | telaraña | saliba_CristinaPonare_telaranna_agosto1993.ogg |
ebala | ebala ebala eyu | perico maracana grande perico maracana pequeño | saliba_CristinaPonare_pericomaracana_agosto1993.ogg |
ẽbodi | ẽbodi ẽboxu ẽbodu | borracho borracha borrachos, borrachas | saliba_CristinaPonare_borracho_agosto1993.ogg |
ẽbodia | ẽbodia ẽbodidia | borrachera borrachera de él | saliba_CristinaPonare_borracherael_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_borrachera_agosto1993.ogg |
ẽbodicha | ẽbodicha ẽbodichaga ẽbaĩjana ẽbodixaga ẽbodinara ẽbodidia | (yo) me emborracho (yo) me voy a emborrachar cuando se emborracha están borrachos (ella) se emborracha el que se emborracha | saliba_CristinaPonare_emborrachome_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_emborracharse_agosto1993.ogg |
eecha | eecha eea eeadi eeaxa eegãdi eebe eebo eebodu | (yo) grito (él) grita (él) lo gritó (ella) gritó (él) lo grita/gritará el que grita ella que grita los, las que gritan | saliba_CarlosDarapo_gritaella_2012.ogg |
eecheja | eecheja eeche eecheno | batata batatas mata de batata | saliba_CristinaPonare_batatas_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_batatamata_agosto1993.ogg |
eega | eega eyagaya eaga | araña araña grande | saliba_LucilaPonare_aranna_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_aranna_agosto1993.ogg |
eeso | eso | candela | saliba_CristinaPonare_fuego_1993.ogg |
efe | ojwe efe oje ofe inea | caballo cola de caballo | saliba_CristinaPonare_caballo_agosto1993.ogg saliba_CarlosDarapo_caballo_2012.ogg saliba_CristinaPonare_colacaballo_agosto1993.ogg |
ẽgo | ẽgo | tos gripa gargajo | saliba_CristinaPonare_gripa_agosto1993.ogg |
ẽgocha | ẽgocha ẽgochina ẽgochaga ẽgobe ẽgobo ẽgobodu | (yo) toso (yo) estoy con tos o gripa (yo) voy a toser el que tose la que tose los, las que tosen | saliba_CristinaPonare_tosiendoestoy_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_voytoser_agosto1993.ogg |
ekodi | ekodi ekuxu ekañu ikodi ikudia ikuxu | viudo viuda viudos, viudas estar soltero | saliba_CristinaPonare_soltero_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_viuda_agosto1993.ogg |
ekoe | ekoe tãde ekoe | después después de mañana | saliba_CristinaPonare_pasadomannana_agosto1993.ogg |
eso | eso | candela | saliba_CristinaPonare_fuego_1993.ogg |
eyaga | eyaga | caraña | saliba_CarlosDarapo_caranna_2012.ogg |
eyagaja | eyagaja eyaga | (me) ayuda (él) ayuda | saliba_CarlosDarapo_ayudael_2012.ogg saliba_CarlosDarapo_ayudame_2012.ogg |
ẽyuxoo' | ẽyuxoo' | granizo | saliba_CristinaPonare_granizo_agosto1993.ogg |
fadima | fadima fajixẽ chĩxa fadima chaa fadima chĩga fadimã tedega fadimã mañucha fajima faxima fwadima chaa fapime fwapime fapimo fapimodu fwadima fwajima fwadimã tedega fwadimã mañucha | (yo) me canso el que se cansa la que se cansa los, las que se cansan (yo) estoy cansado (a) (yo) estoy cansada de dormir (yo) estoy cansada sentada estoy cansado (a) parado (a) estoy cansado (a) de trabajar (él) está cansado (ella) se cansó | saliba_CristinaPonare_estoycansado1_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_estarcansadotrabajando_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_estarcansadoparado_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_cansadadormir_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_cansadootro_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_estarcansadoellos_agosto1993.ogg |
faina | faina fainada fainatina fainaxoena | atardecer me está atardeciendo nos está atardeciendo al atardecer | saliba_CarlosDarapo_atardecer_2012.ogg saliba_CristinaPonare_atardecer_1993.ogg saliba_CarlosDarapo_estaatardeciendo_2012.ogg |
fainaa'da | fainaxoena fainatina fainada | atardecer al atardecer nos está atardeciendo | saliba_CristinaPonare_atardecer_1993.ogg |
fainada | fainada fainaxoena fainatina faina | atardecer al atardecer nos está atardeciendo me está atardeciendo | saliba_CristinaPonare_atardecer_1993.ogg saliba_CarlosDarapo_atardecer_2012.ogg |
fainẽjẽ | fainẽjẽã fainẽjẽ fwainẽjẽ | arpones arpón | saliba_CristinaPonare_arpon_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_arpon1_agosto1993.ogg |
falẽda | falẽda jalẽda | caracol | saliba_CristinaPonare_caracol_agosto1993.ogg |
fapodi | fapodi fapoxu fapodu fwapodia | el que está anémico la que está anémica los, las que están anémicos (as) estar débil | saliba_CristinaPonare_debil_agosto1993.ogg |
fãpodi | fwapodia fapodi fapoxu fapodu | el que está anémico la que está anémica los, las que están anémicos (as) débil | saliba_CristinaPonare_debil_agosto1993.ogg |
fedada | fedada feada fetada fepade fepado fepadodu fepadaidi fepadaixu fepadaidu fwetada | (yo) barro (él) barrió (nosotros) barrimos el que barre la que barre los, las que barren barrendero barrendera barrenderos, barrenderas | saliba_CarlosDarapo_barrimosnosotros_2012.ogg saliba_CarlosDarapo_barrioel_2012.ogg |
fepadaidi | fepadaidi fepadaixu fepadaidu | barrendero barrendera barrenderos, barrenderas | saliba_CarlosDarapo_barrendero_2012.ogg |
fidi | fwidi fwixu fwimu | pichón pichona pichones, pichonas | saliba_CristinaPonare_cria_1993.mp3 |
filili | filili fili filili gwaigãxu fwili | güire güires | saliba_CristinaPonare_guires_1993.ogg |
fwadima | fwadima fwajima fwapime fwadima chaa fwadimã tedega fwadimã mañucha fwaxima fwapimo fwapimodu fwadima chĩga fwajixẽ chĩxa | (yo) me canso (ella) se cansó (él) está cansado el que se cansa la que se cansa los, las que se cansan (yo) estoy cansada de dormir (yo) estoy cansada sentada estoy cansado (a) parado (a) estoy cansado (a) de trabajar (yo) estoy cansado (a) | saliba_CristinaPonare_estoycansado1_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_estarcansadoellos_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_cansadootro_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_cansadadormir_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_estarcansadoparado_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_estarcansadotrabajando_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_estarcansadasentada_agosto1993.ogg |
fwaja | fwaja fwajaya | cuerda de tallo de moriche | saliba_CristinaPonare_cuerdatallomoriche_agosto1993.ogg saliba_CarlosDarapo_cuerdatallomoriche_2012.ogg |
fwãjã | fwãjã fwãjã oopu tabipu oopu | estero estero hondo | saliba_CristinaPonare_estero_agosto1993.ogg |
fwaji | fwaji | melodioso | saliba_CristinaPonare_melodioso_agosto1993.ogg |
fwali | fwali | mirla | saliba_CristinaPonare_mirla_1993.ogg |
fwaña | fwaña | zarpazo | saliba_CristinaPonare_zarpazo_agosto1993.ogg |
fwãpa | fwãpa fwãpai | tonina toninas | saliba_CristinaPonare_tonina_agosto1993.ogg |
fwãpaifwa | fwãpaifwa fwãpoo fwãpaija jwãpaifwã | fogón | saliba_CristinaPonare_fogonbudare_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_fogon_agosto1993.ogg |
fwãpaija | fwãpaija fwãpaifa chodite | chorola grande fogón | saliba_CristinaPonare_chorolagrande_1993.ogg saliba_CristinaPonare_fogonbudare_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_chorola_agosto1993.ogg |
fwapimẽ | fwapimẽ | se cansó | saliba_CristinaPonare_cansadootro_agosto1993.ogg |
fwãpoo | fwãpoo fwãpai jwãpo fwãpaifwa jwãpayo | topia fogón topias comején | saliba_CristinaPonare_topia_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_comejen_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_topia2_1993.ogg |
fwidi | fwidi fwixu fwimo | pichón pichona pichones, pichonas | saliba MarcoLeocadio pollito octubre2014.ogg |
fwili | fwili | güiro | saliba_CristinaPonare_guire_1993.ogg |
fwilili gwaiga | fwilili gwaiga gwaiga fwili gwaigaju fwili fwili gwaigaju | pato caleta | saliba_CristinaPonare_patogorreto_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_patocaleta_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_patocaleta1_agosto1993.ogg |
fwiposojo dojogojo | fwiposojo dojogojo fwiposojo dogoyu | árbol de cuajo | saliba_CristinaPonare_cuajo_agosto1993.ogg |
gaala | gaala gaalamo | güérere | saliba_CristinaPonare_guerere_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_guerere2_agosto1993.ogg |
gadagana | gadagana kwãndi gada'gojo | (yo) cierno canasto para cernir catibía | saliba_CristinaPonare_canastocernircatibia_agosto1993.ogg |
gadama | gadama gajamina gadamina gajaminara | (yo) eructo (él) está eructando (yo) estoy eructando (ellos) están eructando | saliba_CristinaPonare_eructandoestoy_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_eructar_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_eructarellos_agosto1993.ogg |
gãlãsã | gãlãsã gãlãsãjã gãsã | ombligo ombligos | saliba_CristinaPonare_ombligo_agosto1993.ogg saliba_LucilaPonare_ombligo_agosto1993.ogg |
ganado | paka jĩtu | esas vacas | saliba_CristinaPonare_eseganado_agosto1993.ogg |
godi | godi goxu gwĩdi gwikwa gwikwe gwene gwiche gwibo gwima gweme gwino gwixo gwide gwie gwimé gwichu gwite gwipu gomo gwiyu goto gwiñú gwita gwiña gwĩjã gwĩjẽ gwĩxẽ gwĩjwã gwaixu go- gotu | grande grandes grande (alargado y tubular) grande (alargado y sólido) grande (alargado y flexible) grande (alargado, delgado y puntudo) grande (alargado, de consistencia blanda) grande (alargado y agrupado) grande (alargado, filiforme y muy delgado) grande (camino alargado y plano) grande (lugar alargado y plano) grande (bejuco alargado) grande (ovalado o cóncavo) grande (cóncavo o convexo) grande (ancho y plano) grande (plano y redondo) grande (redondo, ovalado y plano) grande (redondo, corto y duro) grande (pequeña partícula redonda o en polvo) grande (corto y redondo o parte de un todo) grande (circular o redondo, abierto por un extremo) grande (de diferente forma con abertura por un lado) grande (boca, orificio o hueco) grande (contenedor) grande (líquido) grande (palmácea) grande (caña, planta o mata) grande (característica sin identificar) | saliba_CristinaPonare_grande_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_mucho_agosto1993.ogg |
gõgota | gõgota | comadreja grande | saliba_CristinaPonare_puercoespin_1993.ogg |
golondrina (sal) | golondrina | golondrina | saliba_CristinaPonare_golondrina_1993.ogg |
gomo | gomo | picure sabanero pequeño | saliba_CristinaPonare_picuresabanero_1993.ogg |
gopoli | gopoli gopola chikwako | garza chumbita chumbita | saliba_CristinaPonare_garzachumbita_agosto1993.ogg |
gotoma | gotoma | aumentar un líquido | saliba_CarlosDarapo_aumentarliquido_2012.ogg |
gua | gua | aire | saliba_SamuelJoropa_aire_2012.ogg |
guana | guana guamena guanara | verano época de verano de verano | saliba_CristinaPonare_verano_agosto1993.ogg |
guda | guda guxame gupe gudaga guxina gudadia gupo gupadu gupiaidi gupiaixu gupiaidu | (yo) camino (yo) caminaré (ella) está caminando el que camina (yo) no camino la que camina los, las que caminan caminante (masculino) caminante (femenino) caminantes (plural) lugar donde camina ella | saliba_CristinaPonare_caminandoesta_agosto1993.ogg |
gwa'paa | gwa'paapa gwa'paana kanaliu juniga gwa'paa gwa'paa | troja trojas troja de la tinaja en la, de la, troja | saliba_CristinaPonare_troja_agosto1993.ogg |
gwãcha | gwãcha gwãchañu gwãchata gwãcheche gwãchate | palma de cucurita racimo de cucurita también cucurita cucurita fruta o pepa de cucurita | saliba_CristinaPonare_racimocucurita_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_cucuritapalma_agosto1993.ogg |
gwãchẽ | gwãche gwãchebodu | hermano mayor primo mayor hermanos mayores | saliba_LucilaPonare_hermanomayor_agosto1993.ogg |
gwãche | gwãche gwãchebodu | primo mayor hermano mayor hermanos mayores | saliba_LucilaPonare_hermanomayor_agosto1993.ogg |
gwachu | gwachu | hermana mayor | saliba_LucilaPonare_hermanamayor_agosto1993.ogg |
gwadua | gwadua gwadua iyute | guadua pimpollo de guadua | saliba_CristinaPonare_guadua_agosto1993.ogg |
gwaduañu | gwaduañu | guafilla | saliba_CristinaPonare_guafilla_agosto1993.ogg |
gwãgwajẽ | gwãgwajẽ gwãgwẽ ĩxaxa gwãgwẽ jũmẽjẽ | llaga | saliba_CristinaPonare_llaga_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_llaga2_agosto1993.ogg |
gwãgwejẽ | gwãgwẽ ĩxaxa gwãgwẽ jũmẽjẽ gwãgwejẽ | llaga | saliba_CristinaPonare_llaga_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_llaga2_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_llaga1_agosto1993.ogg |
gwaida | gwaida gwaina gwaidigina gwaipiaidi gwaipiaixu gwaipiaidu | (yo) muelo (yo) estoy moliendo (él) está moliendo que muele (masculino) que muele (femenino) que muele (plural) | saliba_CristinaPonare_moliendoestoy_agosto1993.ogg |
gwaixu | gwaixu tabixu gwaixu gwaixu kelecha gwaixua | cueva abismo (yo) hago agujeros cavernas | saliba_CristinaPonare_cueva_1993.ogg |
gwaixuna chĩtina | gwaixuna chĩtina | ventana | saliba_CristinaPonare_ventana2_agosto1993.ogg |
gwaka | gwaka | guacabo | saliba_CristinaPonare_guacabo_1993.ogg |
gwakala | gwakala gwakaboo' | garza garza chicuaca | saliba_CristinaPonare_garza_1993.ogg |
gwakwa | gwakwa gwakwa rãpoje jaa yalubili gwakwa yalubili gwakwa oxo gwakwano gwakwaa' | mapoy patedanta mapoy serpiente patevenado majule de mapoy mapoy planta de mapoy fruto de mapoy | saliba_CristinaPonare_nname_agosto1993.ogg |
gwaladi | gwaladi gwaladi riña | sierra baile del pez sierra | saliba_CristinaPonare_sierra_agosto1993.ogg |
gwalakaba | gwalakaba | martín pescador | saliba_CristinaPonare_martinpescador_1993.ogg |
gwaloo' | kãdega gwaloa gwalebojo gwaloboo gwaloo' dea gwaloa kãdega gwaloa iea gwalobayu | guayaba guayabita sabanera raíz de guayaba sabanera guayaba blanca árbol de guayaba | saliba_CristinaPonare_guayaba_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_guayabaarbol_agosto1993.ogg |
gwanojo | gwanojo | balso | saliba_CarlosDarapo_balso_2012.ogg |
gwapaa' | gwapapa gwapana gwapaa' kanaliu juniga gwapa | troja trojas troja de la tinaja en, de troja | saliba_CristinaPonare_troja_agosto1993.ogg |
gwapoo | gwapoo gwapoo nõgu | tabanito árbol de tabanito | saliba_CristinaPonare_tabanito_agosto1993.ogg |
gwatero | gwatero gwateroyu | congre árbol de congre | saliba_CristinaPonare_congrearbol_agosto1993.ogg |
gwatiojo | gwatiojo gwatiodu gwatiãxu | paisano paisana paisanos, paisanas | saliba_CristinaPonare_paisano_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_paisana_agosto1993.ogg |
gwãtodora | gwãtodora gwãtadi gwãtã gwãtiaidi gwãtiaixu gwãtiaidu gwãtigina | tostar lo tuestan tuestan que tuesta (masculino) que tuesta (femenino) que tuestan (plural) están tostando | saliba_CristinaPonare_tostaruno_agosto1993.ogg |
gwechigatio | gwechigatio gwechu jatiyu | mastranto mastranto de sabana o sabanero | saliba_CristinaPonare_mastranto_agosto1993.ogg |
gwechoga | gwechoga | chapul | saliba_LucilaPonare_chapul_agosto1993.ogg |
gwechu | gwechu gwechunuga gwechuju gwechuna | canoa las canoas en la canoa | saliba_CristinaPonare_canoa_agosto1993.ogg saliba_CarlosDarapo_enlacanoa_2012.ogg saliba_CristinaPonare_canoa1_agosto1993.ogg |
gweda | gwepe gwepo gwepodu gwepaidi gwepaixu gwepaidu gweda gwedina gwekwinaga | (yo) me acuesto (en lo alto) (usted) se queda acostada (en lo alto) (yo) nado (yo) estoy nadando el que se acuesta (en lo alto), el que nada la que se acuesta (en lo alto), la que nada los, las que se acuestan (en lo alto), los, las que nadan que se acuesta (en lo alto), nadador que se acuesta (en lo alto), nadadora que se acuestan (en lo alto), nadadores, nadadoras | saliba_CristinaPonare_laqueseacuesta_agosto1993.ogg |
gweledadina | gweledadina gweladoxode gweladaina | (yo) estoy rebullendo (con paleta) rebullir (ancho y plano) (él) está rebullendo | saliba_CristinaPonare_rebullendoestael_agosto1993.ogg |
gwelide | gwelide | tabla | saliba_MartinaYabimay_tabla_2012.ogg |
gweliyu | gweliyu duba gweliyu dea gweliyu | cedro cedro blanco cedro rojo | saliba_CristinaPonare_cedro_agosto1993.ogg |
gweñuñu | gweñuñu gweñu | ceiba ceibas | saliba_CristinaPonare_ceibas_agosto1993.ogg |
gwepo mixe | gwepo mixe gwepo nũgu gwepojo gwepo a'de mixeñu | árbol de majagua pepa del árbol de majagua corteza de majagua | saliba_CristinaPonare_majagua_agosto1993.ogg |
gwepojo | gwepojo gwepo a'de gwepo nũgu gwepo mixe gwepo | árbol de aceite pepa del árbol de aceite árbol de majagua corteza de majagua | saliba_CristinaPonare_arbolaceite_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_cortezamajagua_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_pepaarbolaceite_agosto1993.ogg |
gwerroli | gwerroli | bocón | saliba_CristinaPonare_bocon_1993.ogg |
gwibe | gwibe | cosa grande | saliba_CarlosDarapo_cosagrande_2012.ogg |
gwichetojo | gwichetojo | vichadeño | saliba_CristinaPonare_vichadenno_agosto1993.ogg |
gwĩdada | gwĩdada gwĩãdãdi gwĩãdago gwĩpada'ge gwĩpada'go gwĩpada'godu gwĩxada gwĩãdaja gwĩpade gwĩpada'gaidi gwĩpada'gaixu gwĩpada'gaidu gwĩdadaga gwiãdaxa gwĩãdaga gwĩxadaxa | él amarró a otro para amarrarse el que amarra la que amarrra los, las que amarran (ella) amarra amarró (ancho y plano) que amarra (masculino) que amarra (femenino) que amarran (masculino o femenino plural) (yo) amarro/amarraré (yo) amarro/amarré (me) amarró (él) él la amarró está amarrada (cosa) | saliba_CarlosDarapo_elqueamarra1_2012.ogg saliba_CarlosDarapo_amarrare_2012.ogg saliba_CarlosDarapo_ellaamarro_2012.ogg saliba_CarlosDarapo_amarroanchoplano_2012.ogg saliba_CarlosDarapo_amarraella_2012.ogg saliba_SamuelJoropa_elamarroaotro_2012.ogg saliba_SamuelJoropa_estaamarrada_2012.ogg saliba_SamuelJoropa_paraamarrarse_2012.ogg |
gwipea gwecho | gwipea gwecho | langosta | saliba_LucilaPonare_langosta_agosto1993.ogg |
gwixe | gwixe | chigüiro | saliba_CristinaPonare_chiguiro_1993.ogg |
ibiaidi | ibiaidi ibiaxu ibiaidu | bañista bañistas (masculino o femenino plural) | saliba_CarlosDarapo_bannista_2012.ogg saliba_CarlosDarapo_bannistas_2012.ogg |
ĩbodo jõjẽ | ĩbodo jõjẽ ĩbado ĩxe ĩbado ĩxo ĩbado ĩxodu ũbodõ jũja ĩba'dee' ĩba'deo' ĩba'deo'du ũbodojo chĩxa | sonreir el que está sonriente la que está sonriente los, las que están sonrientes (yo) estoy sonriente sonriente (masc.) sonriente (fem.) sonrientes (pl.) | saliba_CristinaPonare_sonriendoyo_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_sonreiruno_agosto1993.ogg |
ichajẽ | ichajẽ ichamejẽ ichakwajẽ ichakwejẽ ichanejẽ ichachejẽ ichabojẽ ichamajẽ ichanojẽ ichaxojẽ ichaxẽjẽ ichadejẽ ichaejẽ ichaméjẽ ichachujẽ ichajwãjẽ ichatejẽ ichapujẽ ichamojẽ ichaxũjẽ ichayujẽ ichatojẽ ichañújẽ ichatajẽ ichañajẽ ichajãjẽ ichate | angosto angosto (alargado y tubular) angosto (alargado y sólido) angosto (alargado y flexible) angosto (alargado, delgado y puntudo) angosto (alargado, de consistencia blanda) angosto (alargado y agrupado) angosto (alargado, filiforme y muy delgado) angosto (camino alargado y plano) angosto (lugar alargado y plano) angosto (bejuco alargado) angosto (ovalado o cóncavo) angosto (cóncavo o convexo) angosto (ancho y plano) angosto (lugar) angosto (redondo, ovalado y plano) angosto (redondo, corto y duro) angosto (pequeña partícula redonda o en polvo) angosto (corto y redondo o parte de un todo) angosto (circular o redondo, abierto por un extremo) angosto (de diferente forma con abertura por un lado) angosto (boca, orificio o hueco) angosto (contenedor) angosto (líquido) angosto (palmácea) angosto (caña, planta o mata) angosto (característica sin identificar) | saliba_CristinaPonare_angosto_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_angostocortoredondo_agosto1993.ogg |
ichigoja | ichigoja jichiganaxa chõkwa ichigaja | me rascó le rascaban me rasca mi pescuezo | saliba_CristinaPonare_tos_agosto1993.ogg |
ichikudi | ichikudu ichikudi | jején jejenes | saliba_LucilaPonare_jejenes_agosto1993.ogg |
ichobajẽ | ichobajẽ ichobojẽ ichobodu ichajẽ ichajãjẽ ichakwajẽ ichakwejẽ ichanejẽ ichachejẽ ichabojẽ ichamajẽ ichamejẽ ichaejẽ ichanojẽ ichaxojẽ ichaxẽjẽ ichadejẽ ichachujẽ ichajwãjẽ ichatejẽ ichapujẽ ichamojẽ ichaxũjẽ ichayujẽ ichatojẽ ichañújẽ ichatajẽ ichañajẽ ichobajẽ nẽẽ ichobojẽxẽda isajẽa ichabaje nẽẽ | pequeño, delgado pequeña, delgada pequeños, pequeñas, delgados, delgadas pequeño, delgado (alargado y tubular) pequeño, delgado (alargado y sólido) pequeño, delgado (alargado y flexible) pequeño, delgado (alargado, delgado y puntudo) pequeño, delgado (alargado, de consistencia blanda) pequeño, delgado (alargado y agrupado) pequeño, delgado (alargado, filiforme y muy delgado) pequeño, delgado (camino alargado y plano) pequeño, delgado (lugar alargado y plano) pequeño, delgado (bejuco alargado) pequeño, delgado (ovalado o cóncavo) pequeño, delgado (cóncavo o convexo) pequeño, delgado (ancho y plano) pequeño, delgado (redondo, ovalado y plano) pequeño, delgado (redondo, corto y duro) pequeño, delgado (pequeña partícula redonda o en polvo) pequeño, delgado (corto y redondo o parte de un todo) pequeño, delgado (circular o redondo, abierto por un extremo) pequeño, delgado (de diferente forma con abertura por un lado) pequeño, delgado (boca, orificio o hueco) pequeño, delgado (contenedor) pequeño, delgado (líquido) pequeño, delgado (palmácea) pequeño, delgado (caña, planta o mata) pequeño, delgado (característica sin identificar) pequeño (alargado y tubular) niño pequeñito desde muy pequeño es pequeño | saliba_CristinaPonare_pequenno_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_reciennacido_agosto1993.ogg |
ichuchuje | ichuchujẽ | aguijón | saliba_CristinaPonare_aguijon_agosto1993.ogg |
ichuchujẽ | ichuchujẽ | aguijón | saliba_CristinaPonare_aguijon_agosto1993.ogg |
ĩdasaka | ĩdasaka | alacrán | saliba_LucilaPonare_alacran_agosto1993.ogg |
idigapea | idigapea | cosa sucia persona sucia | saliba_CristinaPonare_suciacosa_agosto1993.ogg |
ĩdo | ĩdo ĩdofaita ĩdona ĩdora | mimbre de moriche fibra de moriche con tallo de moriche el tallo de moriche | saliba_CristinaPonare_mimbre_agosto1993.ogg |
ĩdu | ĩdu | morocoto | saliba_LucilaPonare_morocoto_agosto1993.ogg |
ĩgĩã | ĩgiojo ĩgio ĩgigajoyu ĩgiẽna ĩgĩãẽ | varas exprimidoras vara exprimidora vara donde se cuelga el sebucán vara exprimidora de catibía en el exprimidor | saliba_CristinaPonare_exprimidoryuca_agosto1993.ogg |
ĩgĩãẽ | ĩgĩãẽ ĩgiojo ĩgio ĩgigajoyu ĩgiẽna | vara donde se cuelga el sebucán vara exprimidora varas exprimidoras vara exprimidora de catibía en el exprimidor | saliba_CristinaPonare_exprimidoryuca_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_varaexprimidora_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_varasexprimidoras_agosto1993.ogg |
ĩgiẽ | ĩgiẽ | orqueta exprimidora | saliba_CristinaPonare_exprimidoryuca_agosto1993.ogg |
ĩgua | ĩgua gua ĩguta ĩgua sajagãmia ĩguba sãpage ĩguba sãpago ĩguba sãpagodu guba iña gua | suspiro viento (nuestro) vaho resuello espiró el que espira la que espira los, las que espiran | saliba_CarlosDarapo_aire_2012.ogg saliba_CarlosDarapo_aire1_2012.ogg saliba_CristinaPonare_resuello_agosto1993.ogg |
ĩgwe | ĩgwe | ratón | saliba_CristinaPonare_raton_1993.ogg |
ii'da | ii'da ii'dachedina | picante no es picante (en racimo) | saliba_CristinaPonare_picante_agosto1993.ogg |
iiyute | iiyute | retoño de cubarro | saliba_CristinaPonare_retonnocubarro_agosto1993.ogg |
ikuli | ikuli ikuli ĩsa | pene de morrocoy morrocoy | saliba_CristinaPonare_morrocoy_1993.ogg |
ĩkune | ĩkune ĩku topocho ĩku | tungo tungos tungo de topocho | saliba_CristinaPonare_envuelto_agosto1993.ogg |
ikwaa | ikwaa jikwaa tikwaga ikwaa chikwina ikwaxoaja | comida alimento nuestros alimentos (yo) estoy comiendo comida son comida su comida (de ellos, ellas) | saliba_CristinaPonare_comida_agosto1993.ogg |
ikwitia | ikwitia | soropo | saliba_CristinaPonare_soropo_agosto1993.ogg |
ikwitiñu | ikwitiñu ikwiti ikwitiche | palma real palmas reales racimo de cuesco racimos de cuescos | saliba_CristinaPonare_cuesco_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_racimocuesco_agosto1993.ogg |
ina pãxa | ina pãxa pãxa | viboral viborales | saliba_CristinaPonare_viboral_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_viborales_agosto1993.ogg |
inachu | inachu inakoyu ina inaya ina iña | piedra piedra grande piedras pedregal carbón de piedra | saliba_CristinaPonare_piedra_1993.ogg saliba_CristinaPonare_piedras_agosto1993.ogg |
inãda | inãda inage inago inagodu inagaxẽ inãda komana jĩsi chadubinagi | occidente arriba (según el curso del río) el que es de arriba la que es de arriba los, las que son de arriba el que es de arriba (cóncavo o convexo) (yo) vengo a saludar de arriba | saliba_CristinaPonare_occidente_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_arriba2_agosto1993.ogg |
inakwa | inakwa | cerro | saliba_CristinaPonare_cerro_1993.ogg |
inapãxa | inapãxa | viboral | saliba_CristinaPonare_viboral_agosto1993.ogg |
inea | inea ofe inea iinea pajĩdi inea | cola cola de caballo cola de pescado | saliba_CristinaPonare_cola_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_cola1_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_colacaballo_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_colapescado_agosto1993.ogg |
iña'te | iña'te | moco | saliba_CristinaPonare_moco_agosto1993.ogg |
iñaña | iñaña iña ĩñate | brasa pedazo de brasa | saliba_CristinaPonare_brasa_1993.ogg saliba_CristinaPonare_brasa_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_pedazobrasa_agosto1993.ogg |
ĩpu | ĩpu ũpu | romadizo tigre grande | saliba_CristinaPonare_tigre_1993.ogg saliba_CristinaPonare_tigre1_agosto1993.ogg |
ĩpuyo | ĩpuyo | gualanday | saliba_CristinaPonare_gualanday2_agosto1993.ogg |
ĩsa u'ta | ĩsa u'ta | semen | saliba_CristinaPonare_semen1_agosto1993.ogg |
ĩsaga | ĩsagadi ĩsagaxu ĩsagadu ĩsaga | el que presta atención la que presta atención los, las que prestan atención atención | saliba_CarlosDarapo_atencion_2012.ogg |
ĩsedi | ĩsedi paĩ ĩsedi ĩsodi ĩsodudi | sordo sorda sordos, sordas | saliba_CristinaPonare_sordo_agosto1993.ogg |
isiba | isibai isiba | cresta crestas | saliba_CristinaPonare_cresta_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_crestas_agosto1993.ogg |
isibaa | isibayu isibaa isibai | peine peines crestas | saliba_CristinaPonare_peines_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_cresta_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_crestas_agosto1993.ogg |
ite | ite itebe jite | caca cacas pedazo de caca caca (de ganado) | saliba_CristinaPonare_cacapedazo_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_caca_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_cacas_agosto1993.ogg |
itebo | itebo chitebo akala itebo | tripa (mi) tripa tripa de pollo | saliba_LucilaPonare_tripamia_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_tripamia_agosto1993.ogg |
itiyu | itiyu itegaja | pus manar pus | saliba_CristinaPonare_pus_agosto1993.ogg |
ito | ito itoxua ituxujẽ itona itoda itoxuxu majime ito sajikwa ito sina oxoxona ita amana ito ajwaja itona jidagaina chĩxuxu chĩxuxujẽ | casa casas casitas en casa de la casa casa de palma casa de sorape o de bahareque casa empalmada parte posterior de la casa entrada de la casa (mi) casa (mi) casita | saliba_CristinaPonare_casa2_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_detrasdecasa_agosto1993.ogg |
ito kotiya | ito kotiya | techo | saliba_CristinaPonare_techo_agosto1993.ogg |
ito pukwa | ito pukwa ito puko | caballete de la casa techo de la casa | saliba_CristinaPonare_techolacasa_1993.ogg saliba_CristinaPonare_cumbrera_agosto1993.ogg |
ito rodigina | ito rodigina | (yo) estoy echando el piso de la casa | saliba_CristinaPonare_echarpisocasa_agosto1993.ogg |
ituxu | ituxu itoxu | caserío | saliba_CristinaPonare_caserio_agosto1993.ogg saliba_SamuelJoropa_caserio_2012.ogg |
ĩxadi | ĩxadi | ausente | saliba_CarlosDarapo_ausente_2012.ogg |
ĩxẽxẽ | ĩxẽxẽ pajĩtu jĩxo chĩxẽxẽ ĩxẽ nũgu ĩxẽxẽ nũgu ĩxẽ | (mi) piel (cubierta) escama (cubierta) escamas (cubierta) de pescado corteza (cubierta) garra corteza (cubierta) de árbol cortezas de árbol | saliba_LucilaPonare_corteza_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_escamas_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_corteza_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_garra_1993.ogg |
ĩxu telute | ĩxu telute kwĩxu tele | moco sus mocos | saliba_CristinaPonare_mocosotro_agosto1993.ogg |
ĩxukwe | ĩxukwe ĩxu | hocico | saliba_CristinaPonare_hocico_agosto1993.ogg |
ĩxupuyu | ĩxupuyu | candelayo | saliba_CristinaPonare_candelayo_agosto1993.ogg |
ĩxuse | ĩxuse juxu deo ĩxuse | paujil paujil culo blanco | saliba_CristinaPonare_pajuil_agosto1993.ogg |
iya jẽjoea | iya jẽjoea iya moea | sequía | saliba_CristinaPonare_sequia_agosto1993.ogg |
iyama | iyama kãde ina o'da iyama | incendio incendio de la sabana maleza (incendio de la hierba) | saliba_CristinaPonare_incendiosabana_agosto1993.ogg |
iyu deo daga'cha | iyu deo daga'cha iyu deo baba'cha | gavilán | saliba_CristinaPonare_gavilancabezablanca1_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_gavilancabezablanca_agosto1993.ogg |
iyu duajẽ ñĩde | iyu duajẽ ñĩde iyu deba ñĩde | coronel | saliba_CristinaPonare_coronel_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_coronelpajaro_agosto1993.ogg |
iyu kabo | iyu kabo | calvo | saliba_CristinaPonare_calvopersona_agosto1993.ogg |
ja'ba | ja'ba ja'bana ja'ba ĩdeche ja'baya ja'ba joona ja'ba ubenãda ja'ba chĩxẽxẽ bodiaja jaaba ja'ba taixu | pie con el pie dedo del pie planta del pie toda la planta del pie callo del pie | saliba_LucilaPonare_pie_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_pie2_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_callopies_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_pie_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_plantapie_agosto1993.ogg |
ja'ba sama | ja'ba sama ja'ba samañu umoo sama ja'ba samana ja'a sama ja'a samate | carcañal carcañales con el talón del pie talón del pie talón de la mano talón del pie (corto y redondo) | saliba_LucilaPonare_talon_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_talon_agosto1993.ogg |
ja'ba taixu | ja'ba taixu ja'a taixu | llave del pie | saliba_CristinaPonare_plantapie_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_plantapie1_agosto1993.ogg |
ja'ño | ja'ño | pulga | saliba_CristinaPonare_pulga_agosto1993.ogg |
jãcha ikwadia | jãcha ikwadia | (él) ayunó | saliba_CarlosDarapo_ayunoel_2012.ogg |
jaime | jaime jaimo | muchacho muchachos | saliba_LucilaPonare_jovenhombre_agosto1993.ogg |
jãjõ | jãjõ jãjũ | pájaro vaco | saliba_CristinaPonare_pajarovaco_agosto1993.ogg |
jamokoo' | amakai jamokoo' | placenta placentas | saliba_LucilaPonare_placenta_agosto1993.ogg |
jamukube | jamukube jamukuibe | aruco | saliba_CristinaPonare_aruco_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_aruco1_1993.ogg |
jano | jano | arco iris espíritu del agua | saliba_CristinaPonare_arcoiris4_1993.ogg saliba_CristinaPonare_arcoiris2_1993.ogg |
janoo | janoo jana janajẽ rãpoga jana | piña piñas mata de piña piña silvestre | saliba_CristinaPonare_pinna_agosto1993.ogg |
jañodi | jañodi | grillo | saliba_LucilaPonare_grillo_agosto1993.ogg |
japuga | japuga | pavón | saliba_CristinaPonare_pavon_agosto1993.ogg |
jarruba | jarruba jarrupa jarrubai | ala alas | saliba_CristinaPonare_ala_1993.ogg saliba_LucilaDarapo_alas_agosto1993.ogg saliba_SamuelJoropa_ala_2012.ogg |
jẽẽ | jẽẽ jẽẽgwa jẽẽma jẽẽmajẽ paxo jẽẽmajẽ omejã jĩxa jẽẽ | ahora ahorita ahora mismo ahora sí como son ahora | saliba_SamuelJoropa_ahora_2012.ogg saliba_SamuelJoropa_ahorita_2012.ogg saliba_SamuelJoropa_ahorasi_2012.ogg |
jeixu | jeixu jeixote | lugar para dormir dormitorio dormitorio (redondo y corto) | saliba_CristinaPonare_dormitorio_agosto1993.ogg |
jejebie | jejebie jejebio jejebiodu | el que se aisla la que se aisla los, las que se aislan | saliba_SamuelJoropa_aislado_2012.ogg |
jẽkaja | jẽkaja jẽka jẽkajana jẽkaja kechago | sebucán sebucanes en el sebucán (yo) tejo sebucán | saliba_CristinaPonare_sebucan_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_sebucanes_agosto1993.ogg |
jeñũjã | jeñũjã jeñõjã oxe jeñũjã | espuma espuma del caño | saliba_CristinaPonare_espuma_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_espuma1_agosto1993.ogg |
jeyaja | jeyaja | herida | saliba_CristinaPonare_cicatriz_agosto1993.ogg |
jibali | jibali jiboli | pez chúbano árbol chúbano | saliba_LucilaPonare_chubano_agosto1993.ogg |
jĩda | jĩda jĩdana jĩdanada jĩdonojo jĩdaba jĩdo | barbillá para allá allá de allá | saliba_CristinaPonare_allapara_agosto1993_.ogg saliba_CristinaPonare_barbillapez_agosto1993.ogg saliba_LucilaPonare_barbillapescado_agosto1993.ogg saliba_SamuelJoropa_dealla_2012.ogg saliba_SamuelJoropa_paraalla_2012.ogg |
jidama | jidama jiamaja jipame jipamo jipamodu jiama | (yo) me hincho hinchado, hinchada el que está hinchado la que está hinchada los, las que están hinchados (as) (él) está aventado | saliba_CarlosDarapo_aventandoesta_2012.ogg |
jidamina | jidamina jijina jipine jipino jipinodu | (yo) me despierto (ellos) están despertando el que está despierto la que está despierta los, las que están despiertos (as) | saliba_MartinaYabimay_elqueestadespierto_2012.ogg saliba_MartinaYabimay_losqueestadespiertos_2012.ogg |
jĩdonojo | jĩdonojo jĩdono | ahí | saliba_SamuelJoropa_ahi_2012.ogg |
jĩdudoxoje | jĩdudoxoje | lápiz | saliba SamuelJoropa lapiz octubre2014.ogg |
jieche | jieche | órgano genital masculino | saliba_LucilaPonare_testiculoshombre_agosto1993.ogg |
jieya | jieya pajĩdi jieya pajĩtu jiyaya ñĩde jiyaya ũbe jieya | huevo de pescado huevo de pájaro huevo huevos de pescados huevo de hombre | saliba_CristinaPonare_huevopescado_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_huevopajaro_1993.ogg |
jigwali | jigwali jiyoli | sangraria | saliba_CristinaPonare_sangrito_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_sangritoplanta_agosto1993.ogg |
jikabe'e | jikobe'e jikobe'o jikobe'adu jikabeaidi jikabeaixu jikabeaidu jikabe'o jikabe'e | tacaño tacaña tacaños, tacañas el que es tacaño la que es tacaña los, las que son tacaños, tacañas | saliba_CarlosDarapo_tacannalaquees_2012.ogg saliba_CarlosDarapo_tacannalaquees1_2012.ogg saliba_CarlosDarapo_tacannoelquees_2012.ogg |
jikoxoome | jikoxoome | comedor | saliba SamuelJoropa comedor octubre2014.ogg |
jikwetenaa' | jikwetenaa' jikwetena iyute | plátano colino de plátano | saliba_CarlosDarapo_platano_2012.ogg |
jineo | jineo guinea | pájaro chóquele | saliba_CristinaPonare_pajarochoquele_agosto1993.ogg |
jĩõsojo | jĩõsojo | avión | saliba_EduardoHumeje_avion_octubre2014.ogg |
jĩpamo | jĩpamo jũpa ju'pamo | carrizo | saliba_CristinaPonare_carrizo_agosto1993.ogg saliba_CarlosDarapo_carrizo_2012.ogg |
jĩxo | jĩxo jĩxodi jĩxodida jĩxogi jĩxõjã jĩxoxa | gente a la gente de la gente con la gente son gente era gente | saliba_CristinaPonare_gente_agosto1993.ogg |
jobe | jobe jobebadu jobe jõgwina jobebena joebena jobejẽ jĩxo | bastante bastantes (él) está tomando bastante bastante gente | saliba_CristinaPonare_tomandoellos_agosto1993.ogg saliba_CarlosDarapo_bastante_2012.ogg saliba_CarlosDarapo_bastantegente_2012.ogg |
jõĩta | jõĩta jõĩtagate | (yo) cepillo cepillada (corto y redondo) | saliba_MartinaYabimay_cepillaryo_2012.ogg saliba_MartinaYabimay_cepillada_2012.ogg |
jõjeba | jõjeba | ciempiés | saliba_LucilaPonare_ciempies_agosto1993.ogg |
jõjĩ | jõjĩ jõjĩmo jõjĩpu jõjĩu jõjĩpo | caldero caldero (redondeado) caldero (hueco) calderos | saliba_CandidaPonare_ollahueca_octubre2014.ogg saliba_CristinaPonare_caldero_agosto1993.ogg |
jojoga | jojoina jojobe jojobo jojobodu jojoa | (él) ladra (él) está ladrando el que ladra la que ladra los, las que ladran | saliba_CristinaPonare_ladrar_1993.ogg |
jõkomega | jõkomega | bastantes maneras | saliba_CarlosDarapo_bastantesmaneras_2012.ogg |
jonãdapage | jonãdapage jonãdapago jonãdapagodu | suicidio (de él) suicidio (de ella) suicidios (de ellos, ellas) | saliba_CristinaPonare_suicidio_agosto1993.ogg |
jõtañu | jõtañu puliu jõtañu jõtañujẽ rõrroba jõtañu ñalañu jõtañu ñĩdeñu jõtañu junale jĩxa jõtañu jõtañugi | escoba escoba de corozo escoba de moriche escoba patepaloma con la escoba escobita escoba de pasto colemula escoba del budare | saliba_CristinaPonare_escobabarrerbudare_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_escoba_agosto1993.ogg |
jotobe | jotobe jotobo jotobodu jikwate jikwete jĩjẽte jinete yobote jimate jimete jinote jixote jĩxẽte yodete jiete jichute yõjwãte jitete jipute jimote jĩxute jiyute yotote jiñúte yotate jiñate jiñute jicheche jijate jotobe joxo | un, uno una unos, unas uno (alargado y tubular) uno (alargado y sólido) uno (alargado y flexible) uno (alargado, delgado y puntudo) uno (alargado, de consistencia blanda) uno (alargado y agrupado) uno (alargado, filiforme y muy delgado) uno (camino alargado y plano) uno (lugar alargado y plano) uno (bejuco alargado) uno (ovalado o cóncavo) uno (cóncavo o convexo) uno (ancho y plano) uno (plano y redondo) uno (redondo, ovalado y plano) uno (redondo, corto y duro) uno (pequeña partícula redonda o en polvo) uno (corto y redondo o parte de un todo) uno (circular o redondo, abierto por un extremo) uno (de diferente forma con abertura por un lado) uno (boca, orificio o hueco) uno (contenedor) uno (líquido) uno (palmácea) uno (caña, planta o mata) uno (característica sin identificar) unos (as) una persona | saliba_CristinaPonare_unapersona_agosto1993.ogg |
joxo | joxo joxoganaora joxodina gwibe joxo godi joxo jotobe joxo | persona si fuera persona a la persona persona grande ya una persona | saliba_CristinaPonare_unapersona_agosto1993.ogg |
joxote | joxote joxotedi'da joxote yenenajẽ ĩxa joxote jiagaajaa' joxote sajemina joxote diemina joxo sẽxẽmina joxote jiebaina joxote taya joxote apuga joxote kaeja joxote anãda diema joxo apuga | sol del sol sol bajito puesta del sol salida del sol saliendo el sol (aurora) eclipse de sol lado por donde sale el sol | saliba_CristinaPonare_sol_1993.ogg saliba_CristinaPonare_puestadelsol_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_salidasol_1993.ogg saliba_CristinaPonare_eclipse_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_ladosolsalir_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_eclipse1_agosto1993.ogg |
joxote apuga | joxote apuga joxo apuga | eclipse de sol | saliba_CristinaPonare_eclipse_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_eclipse1_agosto1993.ogg |
joxote jiagaina | joxote jiagea joxote jiagaina | ocaso | saliba_CristinaPonare_puestadelsol_agosto1993.ogg |
jũã payu | jũã payu | juan paño | saliba_CristinaPonare_topie_1993.ogg |
juaga | juaga juagaya juagajẽ juagaxa | iguana iguana grande iguana pequeña iguanas es/esta iguana | saliba_CristinaPonare_iguana_agosto1993.ogg saliba_CarlosDarapo_estaiguana_2012.ogg |
juaña | fwaña | zarpazo | saliba_CristinaPonare_zarpazo_agosto1993.ogg |
juba | juba | árbol de mijé pez mijé | saliba_LucilaPonare_mije_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_arbolmije_agosto1993.ogg |
jũbõ | jũbõdi jũbõ jũõ | piojo a los piojos | saliba_CristinaPonare_piojo_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_piojo1_agosto1993.ogg |
jubo | jubo | crin | saliba_CristinaPonare_pluma2_agosto1993.ogg |
jũbõ jieya | jũbõ jieya jũbõ jiyaya | liendre | saliba_LucilaPonare_liendre_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_liendre_agosto1993.ogg |
juda | juda judina jujutagãdi jujuchagãdi jupe jupo jupodu jujube jujubo jujubodu juju'ga jujubaidi jujubaixu jujubaidu | (yo) escarbo (yo) estoy escarbando el que escarba la que escarba los, las que escarban (yo) hago brujería (yo) estoy haciendo brujería (yo) lo brujeo (a él) (nosotros) lo brujiamos (a él) el que brujea la que brujea los, las que brujean (yo) soplo (yo) estoy soplando (yo) lo soplo (a él) (nosotros) lo soplamos (a él) soplado el que sopla la que sopla los, las que soplan soplador sopladora sopladores, sopladoras | saliba_CristinaPonare_soplandoestoy_agosto1993.ogg |
juega | juega | (yo) atiendo | saliba_CarlosDarapo_atiendoyo_2012.ogg |
jula | jula | iguana | saliba_CristinaPonare_iguana2_agosto1993.ogg |
jumexẽ | jumexẽ | quemadura costra | saliba_CristinaPonare_costra_agosto1993.ogg |
junaleo | junaleo junale | paloma pechiblanca | saliba_CristinaPonare_palomapechiblanca_agosto1993.ogg |
junana | junana | pato carretero | saliba_CristinaPonare_patocarretero_agosto1993.ogg |
jutuku | jutuku | torcaza | saliba_CristinaPonare_torcaza_1993.ogg |
juula | juula | lagartija | saliba_CristinaPonare_lagartijo_agosto1993.ogg |
juuno | juuno juno | gusano gusanos | saliba_CristinaPonare_gusano_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_gusanos_agosto1993.ogg |
juunogaja | juunogaja juuno yajoadi juunoge juunogo juunogodu | agusanar agusanarse el que está agusanado la que está agusanada los, las que están agusanados, agusanadas | saliba_SamuelJoropa_agusanarse_2012.ogg saliba_SamuelJoropa_elqueestaagusanando_2012.ogg |
juxu | juxu uxu | ano | saliba_LucilaPonare_culo_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_ano_agosto1993.ogg |
juxu de'te | juxu de'te juxu de'a | nalga nalgas | saliba_LucilaPonare_nalga_agosto1993.ogg |
juxu pãjẽñã | juxu pãjẽñã juxu pãjẽ juxu pãjẽã | cadera caderas | saliba_LucilaPonare_cadera_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_cadera_agosto1993.ogg |
juyuxẽ | juyuxẽ | cuchara de madera | saliba_CristinaPonare_cucharamadera_agosto1993.ogg |
jwajĩju | jwajĩju | hormiga zapatera | saliba_LucilaPonare_hormigazapatera_agosto1993.ogg |
kabaa' | kabaa' chajã kabaa' | desabrido sin sabor | saliba_CristinaPonare_desabrido_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_desabridosimple_agosto1993.ogg |
kabame | kabame kabãxẽ sẽxẽ | despoblado tierra despoblada | saliba_MartinaYabimay_despoblado_2012.ogg saliba_MartinaYabimay_tierradespoblada_2012.ogg |
kabapejenaja | kabapejenaja | se desnudaron (ellos, ellas) | saliba_MartinaYabimay_desnudarseellos_2012.ogg |
kabãxẽ sẽxẽ | kabãxẽ sẽxẽ kabame sẽxẽ | campo campo desierto | saliba_MartinaYabimay_tierradespoblada_2012.ogg |
kabela yakwi | kabela yakwi | coral | saliba_LucilaPonare_coral_agosto1993.ogg |
kabino | kabino kabino nũgu kabina nũgu | flor amarillo árbol de flor amarillo árboles de flor amarillo (varios) | saliba_CristinaPonare_floramarilla_agosto1993.ogg |
kãbule | kãbule gwaigojo kãbule koteño kãbule mãsanioja kãbule | banano cambure banano guahibo banano costeño banano manzano | saliba_CarlosDarapo_bananocambure_2012.ogg |
kãbuleche | kãbuleche | banano sopero | saliba_CarlosDarapo_bananosopero_2012.ogg |
kachikamo | kachikamo kachikamitote godi kachikamo kachikamo õde | cachicamo cachicamito cachicamo grande manteca de cachicamo | saliba_CristinaPonare_armadillogrande_1993.ogg saliba_CristinaPonare_melazasabanera_agosto1993.ogg |
kachirri | kachirri | cachirri | saliba_LucilaPonare_cachirri_agosto1993.ogg |
kãchu oxo | kãchu oxo kãchu oxoxo | platanillo, bijao platanillos, bijaos | saliba_CristinaPonare_platanillo_agosto1993.ogg |
kachuchu | kachuchu | árbol de conoto | saliba_CristinaPonare_conotoarbol_agosto1993.ogg |
kachuchube | kachuchube | pájaro conoto | saliba_CristinaPonare_conotopajaro_1993.ogg |
kãchũjẽ | kãchũjẽ | pipa de tabaco | saliba_CristinaPonare_pipa_agosto1993.ogg |
kãde | kãde kãdeda kãdena kãdexa kãde oxea kãde tabia kãdea kãde iina kãde axode | para la sabana en la sabana sabana inundación de la sabana incendio de la sabana sabanas ex-sabana banco de la sabana | saliba_CristinaPonare_sabana_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_inundacionsabana_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_incendiosabana_agosto1993.ogg saliba_SamuelJoropa_enlasabana_2012.ogg saliba_CristinaPonare_bancosabana1_agosto1993.ogg |
kaicha | kaixã kaixina kaeja kaibe kaibo kaibodu kaibine kaibino kaibinodu kaicha | (yo) muero (ella) murió (ella) se está muriendo (ellos) murieron el que muere la que muere los,las que mueren que muere (masculino) que muere (femenino) que mueren (plural) | saliba_CristinaPonare_morirmasculino_agosto1993.ogg saliba_SamuelJoropa_quemuere_2012.ogg |
kaida | kaixã kaixina kaeja kaibe kaibo kaibodu kaibine kaibino kaibinodu kaicha | (yo) muero (ella) murió (ella) se está muriendo (ellos) murieron el que muere la que muere los,las que mueren que muere (masculino) que muere (femenino) que mueren (plural) | saliba_CristinaPonare_morirmasculino_agosto1993.ogg |
kaipuliyu | kaipuliyu | bototo | saliba_CristinaPonare_bototo_agosto1993.ogg |
kaito | kaito kaitona ka'a | agua aguas en agua | saliba_CristinaPonare_agua_1993.ogg saliba_SamuelJoropa_enagua_2012.ogg |
kaixã | kaibe kaibo kaibodu kaixã kaixina kaeja kaibine kaibino kaibinodu kaicha | el que muere la que muere los,las que mueren (ella) se está muriendo (ellos) murieron que muere (masculino) que muere (femenino) que mueren (plural) (yo) muero (ella) murió | saliba_CristinaPonare_morirmasculino_agosto1993.ogg |
kaĩxekwa | kaĩxekwa kaĩxekwa kuana | barranco orilla del barranco | saliba_CristinaPonare_orillabarranco_agosto1993.ogg |
kajonimo | kajonimo | cajón | saliba_CristinaPonare_pizarraherramienta_agosto1993.ogg |
kãkoe | kãkwe kãkoe | gaviota | saliba_CristinaPonare_gaviota_1993.ogg |
kalaana | kalaana | valetón | saliba_LucilaPonare_paleton_agosto1993.ogg |
kalamacha | kalamacha kalamaya | camaleón camaleón (es) | saliba_LucilaPonare_camaleon_agosto1993.ogg |
kalamaya | kalamaya | cangrejo cangrejos | saliba_LucilaPonare_cangrejo_agosto1993.ogg |
kaldero | kaldero | caldero metálico | saliba_CristinaPonare_calderometalico_agosto1993.ogg |
kalibili | kalibili | mato raíz de mato | saliba_CristinaPonare_mato_1993.ogg |
kamãdaluya | kamãdaluya kamãdalu | langosta grande saltamontes | saliba_CristinaPonare_saltamontes_agosto1993.ogg |
kamisakwe | kamisakwe kamisa | camisa | saliba_CristinaPonare_camisa_agosto1993.ogg |
kanaliyu | kanali kanaliyu kanaliu | tinaja tinajas | saliba_CristinaPonare_tinaja_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_tinaja1_agosto1993.ogg |
kañu | kañu | fríjol | saliba_MartinaYabimay_frijol_2012.ogg |
kapitano | kapitano | cajaro | saliba_LucilaPonare_cajaropescado_agosto1993.ogg |
kapodi | kapodi kapuxu kopañu | desnudo desnuda desnudos, desnudas | saliba SamuelJoropa desnudo octubre2014.ogg saliba SamuelJoropa desnuda octubre2014.ogg |
kapona | kapona kapoenadara | invierno para el tiempo de invierno | saliba_CristinaPonare_invierno_1993.ogg |
kaponai'du | kaponai'du | bichos invernales | saliba_CarlosDarapo_bichosinvernales_2012.ogg |
karrako | karrako karrakai karrakaiju | carraco charraco | saliba_CristinaPonare_charraco_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_charraco1_agosto1993.ogg |
karriso jubajẽ | karriso jubajẽ | cucharilla | saliba_CarlosDarapo_cucharilla_2012.ogg |
karriso jubaje pajĩdi | karriso jubaje pajĩdi | valetón | saliba_CarlosDarapo_valeton1_2012.ogg |
katu | katu | cachama | saliba_LucilaPonare_cherna_agosto1993.ogg |
kãtulẽxẽ | kãtulẽxẽ kãtulumai kãtilimaĩna kãtulumaigi kãtalaĩxẽ kãturẽxẽ | catumare catumares con catumares sus catumares mapira | saliba_CristinaPonare_catumare_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_catumare1_agosto1993.ogg |
kaya | kaya | muerte | saliba_CristinaPonare_muerte_agosto1993.ogg |
kayoo | kayoa kayo kayoo'na kayoo | sombrero sombreros sombrero sin terminar cuando es sombrero | saliba_CristinaPonare_sombrero_agosto1993.ogg |
kayubi | kayubi kayubi riña kayui | cachirre pava rajadora baile del cachirri | saliba_CristinaPonare_babilla_1993.ogg saliba_CarlosDarapo_bailecachirri_2012.ogg saliba_CarlosDarapo_cachirre_2012.ogg |
kayuli | kayuli | samurita | saliba_CristinaPonare_samurita_agosto1993.ogg |
kipage | kipage kipago kipagodu | el que divide, parte la que divide, parte los, las que dividen, parten | saliba_MartinaYabimay_laquedivide_2012.ogg saliba_MartinaYabimay_elquedivide_2012.ogg |
kogote | kogote chikogote chiyu kogote | nuca (mi) nuca | saliba_LucilaPonare_nucamia_agosto1993.ogg |
kõgriyu | kõgriyu kõgre omikuyu kõgrioyu | congre congri | saliba_CristinaPonare_congre_agosto1993.ogg |
koja | koja ñĩde koja riñaja omega koja koja rĩãga koja kutumare koja yupe | canto canto de ave canto de curación canto del catumare canto del araguato | saliba_CarlosDarapo_canto_2012.ogg |
koja rĩda | koja rĩda koja rĩpe koja rĩpo koja rĩpodu koja rĩjana koja rĩja koja rĩĩna rĩpiaidi rĩpiaixu rĩpiaidu kweja rĩĩna | (yo) canto el que canta la que canta los (las) que cantan cantaban (ellos, ellas) se canta (él) está cantando bailarín bailarina bailarines, bailarinas | saliba_CristinaPonare_cantando_1993.ogg |
kolĩchichi | kolĩchichi kõchichi | pájaro carpintero | saliba_CristinaPonare_carpinteropajaro_1993.ogg saliba_CristinaPonare_carpinteropajaro2_agosto1993.ogg |
komãdagirre | komãdagirre komãdarirre | boro | saliba_CristinaPonare_boro_agosto1993.ogg |
konopu | konopu konopumo kunupu | coroto coroto de totumo | saliba_CristinaPonare_coroto_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_coroto1_agosto1993.ogg |
korokora | korokora korokoro'mo korokoro | árbol de corocora ave corocora corocora | saliba_CristinaPonare_corocora2_1993.ogg saliba_CristinaPonare_corocora1_1993.ogg |
korredorokwa | korredorokwa | corredor | saliba_CristinaPonare_corredor_agosto1993.ogg |
korrẽxẽ | korrẽxẽ | correa | saliba_CristinaPonare_correahombre_agosto1993.ogg |
kosina | kosina kosinaju | cocina | saliba_CristinaPonare_cocina_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_cocina1_agosto1993.ogg |
koteje | koteje kuteje | cotero cotero (a) | saliba_CristinaPonare_cotero_1993.ogg saliba_CristinaPonare_cotero_agosto1993.ogg |
koteño kãbule | koteño kãbule | banano cambure costeño | saliba_CarlosDarapo_bananocostenno_2012.ogg |
kotiyaide | kotiyaide kotiya kotiyajẽ | costilla costillas costilla de la casa costillita | saliba_CristinaPonare_costillita_agosto1993.ogg |
kuba nĩgi | kuba nĩgi | cigüeña | saliba_CristinaPonare_ciguenna_agosto1993.ogg |
kube | kube kubejẽ kubedi kubexã kubejã | tortuga tortugas tortuguita a la tortuga es tortuga son tortugas | saliba_CristinaPonare_tortuga_1993.ogg |
kubusu | kubusu kubusuta kubusuyu kubusu õbea kubusu ipu kubusu pãjã kubusupu | cubarro también cubarro cubarros cogollo de cubarro fruto de cubarro espina de cubarro cubarral | saliba_CristinaPonare_cogollocubarro_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_cubarros_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_cubarro2_agosto1993.ogg |
kuchalĩxẽ | kuchalĩxẽ | cuchara metálica | saliba_CristinaPonare_cucharametalica_agosto1993.ogg |
kujo | kujo kujoo | caroto semilla de caroto | saliba_CristinaPonare_caroto_agosto1993.ogg |
kulima | kulima | embarradora | saliba_CristinaPonare_embarradora_1993.ogg |
kulupudi | kulupudi kulopudi | pájaro sancochero | saliba_CristinaPonare_sancochero_1993.ogg saliba_CristinaPonare_sancochero_agosto1993.ogg |
kumaliñu | kumaliñu kumali kumariñu | palma de cumare palmas de cumare | saliba_CristinaPonare_cumare_agosto1993.ogg |
kupo | kupo tãdabe kupo | caimán caimán negro | saliba_CristinaPonare_caiman_agosto1993.ogg |
kwãdiiyu | kwãdiyu | saladillo blanco | saliba_CristinaPonare_saladilloblanco_agosto1993.ogg |
kwãdijõ | kwãdijõ kwãdĩjwã | harina | saliba_CristinaPonare_harina1_agosto1993.ogg |
kwaĩxuga | kwaĩxuga kwaĩxu kwaĩxugabe kwaĩxugabe gwibe | murciélago pequeño murciélagos pequeños murciélago grande | saliba_CristinaPonare_murcielago_1993.ogg saliba_CristinaPonare_murcielagogrande_1993.ogg |
kwãndite | kwãndite kwãditena kwãdigita kwãdigi kwãdi kwãdijõ sebaa kwãndite kwãndi gada'gojo | catibía con catibía también con catibía catibías harina de catibía juego de la catibía canasto para cernir catibía | saliba_CristinaPonare_catibia_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_canastocernircatibia_agosto1993.ogg |
kwau | kwau kwati | sangre | saliba_CristinaPonare_sangre_agosto1993.ogg |
kwelta ĩdu | kwelta ĩdu | estudiar | saliba_CarlosDarapo_estudiar_2012.ogg |
kwiña paĩxadiãgi | kwiña paĩxadiãgi iña paĩxodi | malo (de usted) malo (de él) | saliba_CristinaPonare_maloesel_agosto1993.ogg |
lata (sal) | lata lataide lataidena lataidea | lata con la lata latas | saliba_CristinaPonare_lata_agosto1993.ogg |
lechi tidina | lechi tidina lechi tiinaxa tidigina | (yo) estoy ordeñando (él) está exprimiendo (yo) voy a estar ordeñando | saliba_CristinaPonare_ordennarvoyaestar_agosto1993.ogg |
ledaga | ledaga lepe lepo lepodu ledagina lejaxojo pajĩ ledina | (yo) aso el que asa la que asa los que asan (yo) estoy asando asar (yo) estoy asando pescado | saliba_CristinaPonare_asaruno_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_asarpescado_agosto1993.ogg |
leligina puduba | leligina puduba pudua leligina leligina pudua | está relampagueando | saliba_CristinaPonare_relampaguearesta_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_relampagueandoesta_agosto1993.ogg |
lepeche | lepeche lepede | camaza camazas | saliba_CristinaPonare_totumaabierta_agosto1993.ogg |
lĩgo | lĩgo | arruga | saliba_CristinaPonare_arruga_agosto1993.ogg |
lĩgodi | lĩgodi lĩguxu lĩgodu lĩge lĩgo jĩjẽ jipudi | arrugado arrugada arrugados, arrugadas ese (filiforme) arrugado arrugado, arrugada | saliba_CristinaPonare_arrugadoese_agosto1993.ogg |
liñu | liñu liñu'no | maní bejuco de maní | saliba_CristinaPonare_mani_agosto1993.ogg |
lĩtaja | lĩge lĩgo lĩgodu lĩga lĩgajẽ lĩtaja | (yo) arrugo el que es arrugado la que es arrugada los, las que son arrugados, arrugadas cosa arrugada arrugadito | saliba_CristinaPonare_arruga_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_elquearruga_agosto1993.ogg |
lolo | lolo loroju | loro | saliba_CristinaPonare_loro_agosto1993.ogg |
lopoo | lopoo | totuma | saliba_CristinaPonare_totuma2_agosto1993.ogg |
maana | maana maanana õõka'mo maana maanaa maanajẽ maanoede maana kuana maana aja | camino por el camino camino real caminos caminito varios caminos grandes trillados orilla del camino boca del camino | saliba MarcoLeocadio camino octubre2014.ogg saliba_CristinaPonare_orillacamino_agosto1993.ogg |
mãgoju | mãgoju | fruto de mango | saliba_CristinaPonare_mangofruta_agosto1993.ogg |
mãgoyu | mãgoyu mãgo mãgoju mãgo ¿? | mango (árbol) mango (fruta) mangos (fruta) mango (cogollo) | saliba_CristinaPonare_mangoarbol_agosto1993.ogg |
maĩga ichãdi | maĩga ichãdi | (yo) autorizo | saliba_CarlosDarapo_autorizoyo_2012.ogg |
makua | makua | seje | saliba_CristinaPonare_sejepequenno_agosto1993.ogg |
makula | makula | fruta de badea | saliba_CristinaPonare_pacha_agosto1993.ogg |
malibana | malibana | caribe | saliba_LucilaPonare_caribepescado_agosto1993.ogg |
malisi | malisi | valetón | saliba_CarlosDarapo_valeton_2012.ogg |
mapeoo | mapeõjo mapeoo mapeo mapeana mapeo a'de ñaxuyu mapeoo ũbeyu mapeoo mapeyo mapeyu | papayas semilla de lechosa lechosa fruto de lechosa árbol de lechosa con lechosa lechosa hembra lechosa macho árbol de papaya | saliba_CristinaPonare_papaya_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_arbolpapaya_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_frutopapayo_agosto1993.ogg |
mapesa | mapesa | manarito | saliba_CristinaPonare_manarito_agosto1993.ogg |
mãsania | mãsania masaniñu | banano manzano | saliba_CristinaPonare_bananomanzanillo_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_bananomanzanillo2_agosto1993.ogg |
mãsoo | mãsoo ũbea mãsoo ñaxua mãsoo mãsoyu | piñuela montañera piñuela macho piñuela hembra planta de piñuela montañera | saliba_CristinaPonare_pinnuela2_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_pinnuela_agosto1993.ogg |
mãtaide | mãtaide | poncho | saliba_CristinaPonare_poncho_agosto1993.ogg |
matakuli | matakuli matukulu | macanilla | saliba_CristinaPonare_macanilla_agosto1993.ogg |
mayaya | mayaya maya | malla, atarraya mallas, atarrayas | saliba_CarlosDarapo_mallas_2012.ogg |
mãyiba | mãyiba | cucarrón | saliba_LucilaPonare_cucarron_agosto1993.ogg |
mechiaxa | mechiaxa mechianidiga mechie mechio mechinodu mechia | (ella) bajó no se esté bajando el que baja la que baja los, las que bajan (yo) bajo / bajé | saliba_CarlosDarapo_elquebaja_2012.ogg |
mejepu | mejepu | zorro | saliba_CristinaPonare_zorro_1993.ogg |
mekeo | mekeo | avispa matajey | saliba_CarlosDarapo_avispamatajey_2012.ogg |
mesaide | mesaide mesa mesaidena | mesa mesas en la mesa, a la mesa | saliba_CristinaPonare_mesa_agosto1993.ogg |
meseea | meseea | playa | saliba_CristinaPonare_playa_1993.ogg |
mesesajẽ | mesesajẽ mesesajĩjwã | arena | saliba_CristinaPonare_arena_agosto1993.ogg |
metodi | metodi metu metudidi metu lata metudi | sardina pequeña sardinas a la sardina enlatado de sardina | saliba_CristinaPonare_sardina_1993.ogg saliba_LucilaPonare_sardinas_agosto1993.ogg |
metudi | metudi metodi metu metudidi metu lata | sardina pequeña sardinas a la sardina enlatado de sardina | saliba_CristinaPonare_sardina_1993.ogg saliba_LucilaPonare_sardinas_agosto1993.ogg |
mimi ĩxoea | mimi ĩxoea mimijwa joea oxoño mimina oxoja mimina | llovizna llovizna pequeña | saliba_CristinaPonare_lloviznapequenna_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_llovizna_agosto1993.ogg |
misi | misi rãpoge misi | gato gato salvaje gatos | saliba_CristinaPonare_gato_1993.ogg |
mite | mite ichate mitate mitete | cera pedazo de cera de abeja | saliba_CristinaPonare_ceraabejapedazo_agosto1993.ogg saliba_MartinaYabimay_cera_2012.ogg saliba_CristinaPonare_ceraabeja_agosto1993.ogg |
mixe | mixe | corteza | saliba_CristinaPonare_cascara2_agosto1993.ogg |
mĩxẽxẽ | mĩxẽxẽ mixe gwepo mixe | concha corteza corteza de majagua | saliba_CristinaPonare_cortezamajagua_agosto1993.ogg |
moĩga | moĩga moĩgana | melado de caña caña dulce dulce en dulce | saliba_CristinaPonare_meladocanna_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_dulce_agosto1993.ogg |
moĩgodi | moĩgodi moĩgudu nõxõõ moĩgodi rãpoyu ẽbaĩ moĩgodi sẽxẽ ẽbãĩ moĩgodi tãdajẽna mõĩgodi nõxõõ moĩgudu tãdajẽna mõĩgudu rãpoyu ẽbaĩ moĩgudu sẽxẽ ẽbãĩ moĩgudu | abeja abejas abeja mosquito abejas mosquito abeja real de monte abejas reales de monte abeja terrestre abejas terrestres abeja samurita negra abejas samuritas negras | saliba_LucilaPonare_abeja_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_abejas_agosto1993.ogg |
mokitero | mokitero mokiterona | con el toldillo toldillo | saliba_CristinaPonare_toldillo_agosto1993.ogg |
moleda | moleda | remolino del río | saliba_CristinaPonare_remolinorio_agosto1993.ogg |
mooñu | mooñu mooñu nũguju | achiote árbol de achiote | saliba_CristinaPonare_onoto_agosto1993.ogg |
morache | morache | banano guahibo morado | saliba_CarlosDarapo_bananoguahibomorado_2012.ogg |
mukirri | mukirri | búho titirijí | saliba_CristinaPonare_titiriji_agosto1993.ogg |
muma sẽxẽ | muma sẽxẽ muma sẽxẽda | cielo al cielo | saliba_CristinaPonare_cielo_1993.ogg |
mumẽda | mumẽda | arriba (de la tierra) boca arriba hacia arriba | saliba_CristinaPonare_arriba_agosto1993.ogg |
muna | muna iyu muna munãda munajera muna -di- | por arriba más si es que más arriba arriba de la cabeza no más | saliba_CristinaPonare_encima1_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_encima_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_mas_agosto1993.ogg |
munãda | munãda munãda ĩxa | arriba está encima, está arriba | saliba_CristinaPonare_encima_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_cosaencima_agosto1993.ogg |
mũñã | mũñã mũda mũjã mũñãra | ropa mi ropa sus ropas ropas | saliba_CristinaPonare_ropalimpia_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_ropamia_agosto1993.ogg |
muuña | mũñã mũda mũjã mũñãra | ropas ropa mi ropa sus ropas | saliba_CristinaPonare_ropalimpia_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_ropamia_agosto1993.ogg |
naloo' | naloo' ¿? nala ipu nala a'de | naranja naranja injerta flor de naranja semilla de naranja | saliba_CristinaPonare_naranja_agosto1993.ogg |
naloyu | naala naloyu | naranjo naranjos | saliba_CristinaPonare_arbolnaranja_agosto1993.ogg |
nana | nana nanabodu | mamás madre | saliba_LucilaPonare_mama_agosto1993.ogg |
nãõ | nãõ nãõxa nabañu kono munoto nãõ | vestido vestido (que desapareció) vestidos (su) vestido vestido de encima | saliba_CristinaPonare_vestido_agosto1993.ogg |
nẽẽ | nẽẽ nẽẽdida nẽẽdi nẽtugi nẽtu nebe nẽtutana nẽẽchĩda ũbe nẽẽ umutu nẽtu ñaxu nẽẽ ñatu nẽtu | niño, niña niños, niñas desde niño del niño al niño cuando niños con niños adolescente adolescentes niño niños niña niñas | saliba_CristinaPonare_ninno_agosto1993.ogg |
nenichi | nenichi nenichiñu | manaca palma de manaca | saliba_CristinaPonare_manaca_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_manaca2_agosto1993.ogg |
nenodí | nenodí | coporo | saliba_LucilaPonare_coporo_agosto1993.ogg |
nenodi | nenodi | coporo | saliba_LucilaPonare_coporo_agosto1993.ogg |
nima | nima | correcaminos | saliba_CristinaPonare_correcaminos_agosto1993.ogg |
nimolio | nimolio nimoli nimoliyu nimoto õcha limoliu ñõdijẽ nimoli | limón fruta de limón agrio árbol de limón limón biche limón dulce limón de castilla o castillo | saliba_CristinaPonare_limonbiche_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_arbollimon_agosto1993.ogg |
nĩñõ | nĩñõõ nĩñõ tãdape nĩñõ | hormiga hormigas hormiga cafuche | saliba_LucilaPonare_hormigas_agosto1993.ogg |
nochi | nochi nochite nochiyu nochi ĩxa | color verde, azul, pálido (corto y/o parte de un todo) color verde, azul, pálido (contenedor) color verde claro, azul claro, pálido verde/azul (inanimado) | saliba_CristinaPonare_verde_agosto1993.ogg |
nochi morado | nochi morado | banano guayabo | saliba_CristinaPonare_bananoguayabo_agosto1993.ogg |
nochi morañu | nochi morañu | banano guayabo | saliba_CristinaPonare_bananoguayabo_agosto1993.ogg |
nochidi | nochidi nochixu nochidu nochi nochite nochiyu nochi ĩxa nochia | pálido pálida pálidos, pálidas el que es verde, azul (masculino) la que es verde, azul (femenino) los, las que son verdes, azules verde, azul (corto y/o parte de un todo) está verde, azul verde, azul (contenedor) azul, verde (alargado) verde, azul | saliba_CristinaPonare_verde_agosto1993.ogg |
nõde | nõde | cuñado (de hombre a hombre) | saliba_LucilaPonare_cunnadohombrehombre_agosto1993.ogg |
nõgwejẽ | nõgwejẽ | barra | saliba_CarlosDarapo_barra_2012.ogg |
nõkõ | nõkõ | nuche | saliba_CristinaPonare_nuche_agosto1993.ogg |
nõpõdi | nõpõdu nõpõdi | coloradito coloraditos | saliba_CristinaPonare_coloradito_agosto1993.ogg saliba_LucilaPonare_coloraditos_agosto1993.ogg |
nõxõ | nõxõ nõxõõ | mosco | saliba_CristinaPonare_mosco_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_mosco2_agosto1993.ogg |
nũgu | nũgu nũgujẽ nũgu ĩxẽ nũgo oxoche nũguyu nũgo oxo nũgwejẽ'na nũgujuxa nũguna nũguta nũgupẽ nũgwete nũgu ĩxẽxẽ nũgwena nũgwejẽna nõgwete nũgu anojwaña nũgu pukwa rãpodo nũgu | aŕbol árbol árbol vivo con los árboles (vivos) árbol cortado con árbol también árbol de árbol corteza de árbol trozos de árbol hojas de árbol árbol de hojas secas palo palito vivo en palo con los palitos trozos de palo cortezas de árbol ramas de árbol punta de árbol tambor de árbol | saliba_CristinaPonare_arbol_agosto1993.ogg saliba_LucilaPonare_cortezaarbol_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_cortezaarbol2_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_hojasarbol_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_arbolhojassecas_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_ramas_1993.ogg saliba_CristinaPonare_puntaarbol_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_tamborarbol_agosto1993.ogg |
nũgu chako | nũgu chako chakona | cepa del árbol en la cepa | saliba_MartinaYabimay_arbolcepa_2012.ogg |
nũgu iyaya | nũgu iyaya | raíz de mata | saliba_CristinaPonare_raizmata_1993.ogg |
ñaama | ñaama | corroncho | saliba_CristinaPonare_corroncho_agosto1993.ogg |
ñalañu | ñalañu yalañu ñalache | palma de corozo racimo de corozo | saliba_CristinaPonare_palmacorozo2_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_palmacorozo_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_racimocorozo1_agosto1993.ogg |
ñaxu | ñaxu ñatu ñatudi chẽbai ñatu | mujer mujeres a las mujeres (mis) mujeres | saliba_LucilaPonare_mujer_agosto1993.ogg |
ñaxu ixoxo | ñaxu ixoxo | brazalete | saliba_CristinaPonare_brazalete_agosto1993.ogg |
ñaxu nẽẽ | ñaxu nẽẽ ñatu nẽtu | niña niñas | saliba_CristinaPonare_ninna_agosto1993.ogg |
ñaxu xixoxo | ñaxu xixoxo | brazalete | saliba_CristinaPonare_brazalete_agosto1993.ogg |
ñededaga | ñededaga | agrupado | saliba_SamuelJoropa_agrupoyo_2012.ogg |
ñeke ñeke | ñeke ñeke ñeke | gallineta | saliba_CristinaPonare_gallitolagunero_1993.ogg saliba_CristinaPonare_gallineta_agosto1993.ogg |
ñĩde (animal) | ñĩde | pájaro pájaros | saliba_CristinaPonare_pajaro_agosto1993.ogg |
ñĩde (palma) | ñĩde ñĩdeche ũbeñu ñĩdeñu ñaxuñu ñĩdeñu ñĩde ipu ñĩde ĩdojãda ñĩde ipuga ñĩdiñu ñĩdete ñĩdemo ñĩdeajã | moriche moriches palma de moriche moriche macho moriche hembra pepa de moriche tallo de moriche es moriche florear el moriche fruta de moriche coroto de moriche | saliba_CristinaPonare_morichepalma_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_moriche_agosto1993.ogg |
ñĩdeã | ñĩdeã ñĩde ñĩdeada ñĩdeade | morichal morichales para el morichal | saliba_CarlosDarapo_morichal_2012.ogg saliba_CarlosDarapo_morichales_2012.ogg saliba_CarlosDarapo_morichalpara_2012.ogg |
ñĩpa | ñĩpañu ñĩpajẽ ñĩpaa' ñĩpaa' sodagame | codo codos codito articulación del codo | saliba_LucilaPonare_codo_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_codito_agosto1993.ogg |
ñĩpaa' | ñĩpaa' ñĩpañu ñĩpajẽ ñĩpaa' sodagame | codo codos codito articulación del codo | saliba_LucilaPonare_codo_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_codito_agosto1993.ogg |
ñoaĩte | ñoaĩte ñoaĩ ñoaĩtena | hacha hachas con el hacha | saliba_CristinaPonare_hacha_agosto1993.ogg |
ñõda | ñõda ñõdina ñõpe ñõpo ñõpodu | (yo) pelo (yo) estoy pelando (yo) huelo (yo) estoy oliendo el que huele la que huele los, las que huelen olfato | saliba_CristinaPonare_oliendoestar_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_olfato_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_pelaryo_agosto1993.ogg |
ñõjã | ñõjã ñõjãna ñõjãta ñõjãjã ñõjwãita õdi ñõjã ñõjã pukwaita dea ñõjã gwaduba ñõjã jula ñõjã mola ñõjã nõjwã | caña es caña con la caña también caña caña de azúcar cogollo de caña caña blanca caña guafa caña lagartija caña morada mata de caña | saliba_CristinaPonare_canna_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_matacanna_agosto1993.ogg |
ñõja ñõda tedega | ñõja ñõda teegaja ñõja ñõda tedega ñõjoina tedega ñõja ñõda tepege | (yo) me arrodillo estoy arrodillándome el que se arrodilla he sido arrodillado | saliba_CristinaPonare_arrodillarse_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_elquesearrodilla_agosto1993.ogg |
ñõja ñõda teegaja | ñõja ñõda teegaja ñõja ñõda tedega | (yo) me arrodillo | saliba_CristinaPonare_arrodillarse_agosto1993.ogg |
ñokobe | ñokobe ñokobo ñokobodu ñokwi ñokwijã ñokwikwa ñokwikwe ñokwĩjẽ ñokwine ñokwiche ñokwima ñokwime ñokwino ñokwixo ñokwĩxẽ ñokwide ñokwie ñokwimé ñokwichu ñokwĩjwã ñokwite ñokwipu ñokwimo ñokwixũ ñokwiyu ñokwito ñokwiñú ñokwita ñokwiña ñokwibo ñokoo | alto alta altos, altas alto (alargado y tubular) alto (alargado y sólido) alto (alargado y flexible) alto (alargado, delgado y puntudo) alto (alargado, de consistencia blanda) alto (alargado y agrupado) alto (camino alargado y plano) alto (lugar alargado y plano) alto (bejuco alargado) alto (ovalado o cóncavo) alto (cóncavo o convexo) alto (ancho y plano) alto (plano y redondo) alto (redondo, ovalado y plano) alto (redondo, corto y duro) alto (pequeña partícula redonda o en polvo) alto (corto y redondo o parte de un todo) alto (circular o redondo, abierto por un extremo) alto (de diferente forma con abertura por un lado) alto (boca, orificio o hueco) alto (contenedor) alto (líquido) alto (palmácea) alto (caña, planta o mata) alto (característica sin identificar) alto (alargado, filiforme y muy delgado) | saliba_CristinaPonare_altopersona_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_largo_agosto1993.ogg saliba_SamuelJoropa_altos_2012.ogg saliba_SamuelJoropa_altocontenedor_2012.ogg |
ñokwi | ñokwi ñokwijã ñokwikwa ñokwikwe ñokwĩjẽ ñokwine ñokwiche ñokwibo ñokwima ñokwime ñokwino ñokwixo ñokwĩxẽ ñokwide ñokwie ñokwimé ñokwichu ñokwĩjwã ñokwite ñokwipu ñokwimo ñokwixũ ñokwiyu ñokwito ñokwiñú ñokwita ñokwiña | alto, largo alto, largo (alargado y tubular) alto, largo (alargado y sólido) alto, largo (alargado y flexible) alto, largo (alargado, delgado y puntudo) alto, largo (alargado, de consistencia blanda) alto, largo (alargado y agrupado) alto, largo (alargado, filiforme y muy delgado) alto, largo (camino alargado y plano) alto, largo (lugar alargado y plano) alto, largo (bejuco alargado) alto, largo (ovalado o cóncavo) alto, largo (cóncavo o convexo) alto, largo (ancho y plano) alto, largo (plano y redondo) alto, largo (redondo, ovalado y plano) alto, largo (redondo, corto y duro) alto, largo (pequeña partícula redonda o en polvo) alto, largo (corto y redondo o parte de un todo) alto, largo (circular o redondo, abierto por un extremo) alto, largo (de diferente forma con abertura por un lado) alto, largo (boca, orificio o hueco) alto, largo (contenedor) alto, largo (líquido) alto, largo (palmácea) alto, largo (caña, planta o mata) alto, largo (característica sin identificar) | saliba_CristinaPonare_largo_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_cosavertical_agosto1993.ogg |
ñokwidagi'a | ñokwidaga ñokwidagi'a | alargarse alargado, alargada | saliba_SamuelJoropa_alargado_2012.ogg |
ñokwidia | ñokwidia ñokudimaa'nara ñokwadeaxana ñokwadianara ñokudiajo'era ñokwidiãxa ñokudimaa' tie ñokwidima ñokwidiana piano ñokwidia | día varios días en esa época en las épocas épocas en tiempos en aquellos tiempos todos los días algún día hoy día | saliba_CristinaPonare_diahoy_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_dia_agosto1993.ogg |
ñõõjõ | ñõõjõ ñõjãñu ñõjõbe ñõjõjẽ ñõjõya ñõjõ sodagame | rodilla rodillas rodilla gruesa rodilla delgadita rodilla grande y flaca articulación de la rodilla | saliba_LucilaPonare_rodillamia_agosto1993.ogg |
ñũpa | ñũpa ñũpayu ñũpa ipu ñũpiaidi ñũpiaixu ñũpiaidu ñũpage ñũpago ñũpagodu | yopo árbol de yopo pepa de yopo el que sorbe yopo la que sorbe yopo los, las que sorben yopo médico yopero médica yopera médicos (as) yoperos, yoperas | saliba_CristinaPonare_yopo_agosto1993.ogg |
o'da | o'da | hierba | saliba_CristinaPonare_hierba_agosto1993.ogg |
o'dete u'bo | o'dete u'bo o'de u'bo o'di u'bo paka jo'de u'bo | leche leches leche de vaca | saliba_CristinaPonare_lechematerna_agosto1993.ogg |
o'di ipu | o'di ipu o'di ipute o'di ipuyu | árbol de lechemiel fruta de lechemiel pepa de oba o lechemiel | saliba_CristinaPonare_frutadelechemiel_agosto1993.ogg |
o'dixu | o'dixu | ubre | saliba_CristinaPonare_ubre_agosto1993.ogg |
o'to nõjojoa | o'to nõjojoa | temprano | saliba_CristinaPonare_temprano_agosto1993.ogg |
oba (sal) | oba | uva de monte pepa de lechemiel empapado | saliba_CristinaPonare_uvamonte_agosto1993.ogg |
obaje sẽxẽ | obaje sẽxẽ | humedad | saliba_CristinaPonare_humedad_agosto1993.ogg |
õbea | õbea õbeja õbeyakwe õbeyaja ikwiti õbea kubusu õbea | cogollo cogollos cogollo de palma cogollo de cucurita echar cogollos cogollo de cubarro | saliba_CristinaPonare_cogollopalma_agosto1993.ogg |
obea | obea | picho | saliba_CarlosDarapo_picho_2012.ogg |
obĩjaja | obĩjaja | cosa ácida | saliba_CristinaPonare_cosaacida_agosto1993.ogg |
obinãja | obinãja oĩginãdu | ennoviar los (as) que se ennovian | saliba_CristinaPonare_ennoviarseotro_agosto1993.ogg |
obotoge sese | obotoge sese | tortuga terecay de agua | saliba_CristinaPonare_terecayagua_agosto1993.ogg |
õde | õdete õde õdeto kachikamo õde | manteca (líquida) manteca (sólida) grasa del cuerpo manteca de cachicamo | saliba_CristinaPonare_manteca_1993.ogg saliba_CristinaPonare_melazasabanera_agosto1993.ogg |
õde omega | õde omega õde omegapu õde omego õde omegoe | perfumado perfumado (circular o redondo, abierto por un extremo) perfumado (contenedor) perfumado (plano y redondo) | saliba_CristinaPonare_perfumado_agosto1993.ogg |
õdega | õdega õdegache õdegae õdegadi | sabroso no sabroso, desagradable. | saliba_CarlosDarapo_sabroso_2012.ogg |
õdi | õdi õdiyu õdixẽ õdina | dulce dulce (contenedor) dulce (cóncavo o convexo) en dulce | saliba_CristinaPonare_dulce2_agosto1993.ogg |
õdi ĩxa | õdi ĩxa õdi ĩxame õdi ĩxae | estar dulce estar dulce (lugar) estar dulce (plano y redondo) | saliba_CarlosDarapo_estardulcelugar_2012.ogg saliba_CarlosDarapo_estardulceplano_2012.ogg |
õdidi | õdidi yejo õdiã | salado estar salado | saliba_CristinaPonare_estamuysalado_agosto1993.ogg |
odiyu | odiyu | tetilla | saliba_CristinaPonare_tetilla_agosto1993.ogg |
odomaa | oaaja odomaa odomina oomaaja oodaa | hipo intermitente estoy teniendo hipo me dio hipo (yo) tengo hipo hipo una sola vez | saliba_CristinaPonare_hipo_agosto1993.ogg |
õdoto | õdoto nõjã õdoto | guarapo guarapo de caña | saliba_SamuelJoropa_guarapo_2012.ogg |
oe ĩpu | oe ĩpu oĩpu | rocío | saliba_CristinaPonare_rocio_agosto1993.ogg |
ofega | ofega ofega'ba | sanguijuela | saliba_LucilaPonare_sanguijuela_agosto1993.ogg |
õguxu | õguxu | isla | saliba_CristinaPonare_isla_agosto1993.ogg |
õgwia | õgwia | colada de yare | saliba_CristinaPonare_coladayare_agosto1993.ogg |
õgwiya | õgwiya | bebida | saliba_CarlosDarapo_bebida.ogg |
õgwiyaidi | õgwiyaidi õgwiyaixu õgwiyaidu | bebedor bebedora bebedores, bebedoras | saliba_CarlosDarapo_bebedor_2012.ogg saliba_CarlosDarapo_bebedora_2012.ogg |
oi | õĩjã oikwa oikwe õĩjẽ oine oiche oibo oima oime oino oixo õĩxẽ oide oie oimé oichu õĩjwã oite oipu oimo õĩxũ oiyu oito oiñú oita oiña oi obi | ácido ácido (alargado y tubular) ácido (alargado y sólido) ácido (alargado y flexible) ácido (alargado, delgado y puntudo) ácido (alargado, de consistencia blanda) ácido (alargado y agrupado) ácido (alargado, filiforme y muy delgado) ácido (camino alargado y plano) ácido (lugar alargado y plano) ácido (bejuco alargado) ácido (ovalado o cóncavo) ácido (cóncavo o convexo) ácido (ancho y plano) ácido (plano y redondo) ácido (redondo, ovalado y plano) ácido (redondo, corto y duro) ácido (pequeña partícula redonda o en polvo) ácido (corto y redondo o parte de un todo) ácido (circular o redondo, abierto por un extremo) ácido (de diferente forma con abertura por un lado) ácido (boca, orificio o hueco) ácido (contenedor) ácido (líquido) ácido (palmácea) ácido (caña, planta o mata) ácido (característica sin identificar) ácidos (as) | saliba_CristinaPonare_acido_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_cosaacida_agosto1993.ogg saliba_SamuelJoropa_acido_2012.ogg |
ojosa | ojosa ofasa | ranchería ramada | saliba_CristinaPonare_rancheria_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_rancheria1_agosto1993.ogg |
õkote | õkote õko'o | manzana de Adán | saliba_CristinaPonare_gargante1_1993.ogg |
ole | ole ole nũgu oleyu oliyu oliju | árbol de marañón marañón palo de merey pepa de marañón | saliba_CristinaPonare_matamaranon_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_palomarannon_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_marannon_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_pepamarannon_agosto1993.ogg |
oli | oli oli umutu oli ñatu olijẽ oli ũbe oli ñaxu chĩdi oli olixã | perro perros perras perrito mi perro perro (que ya no existe) | saliba_CristinaPonare_perro_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_perros_agosto1993.ogg |
olija | olija oli ja'ba olijate | pateperro pateperro (corto y redondo) | saliba_CristinaPonare_pateperro_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_pateperro1_agosto1993.ogg |
omaidi | omaidi omaidu | animal animales | saliba_CristinaPonare_animal_1993.ogg saliba_CristinaPonare_animales_agosto1993.ogg |
omijẽ | omijẽ | palo donde se pone la lata para rallar | saliba_CristinaPonare_palolatarallar_agosto1993.ogg |
omotote | omotote omotatea | blusa blusas | saliba_CristinaPonare_blusa_agosto1993.ogg |
onaniba | onaniba onaniyu | ropero | saliba_CristinaPonare_ropero_agosto1993.ogg |
oneaixu | oneaixu oneaitu onexu | joven, muchacha, adolescente jóvenes, muchachas, adolescentes | saliba_LucilaPonare_jovenmujer_agosto1993.ogg |
ono ĩxadedi | ono ĩxadedi ono ĩxaxudi ono ĩxadudi | desobediente desobedientes | saliba_MartinaYabimay_desobediente_2012.ogg |
onono yakwi | onono yakwi | arco iris espíritu del agua | saliba_CristinaPonare_serpienteagua_agosto1993.ogg |
oñe | oñe obejena õẽñã | orqueta tinajera en orquetas tinajeras | saliba_CristinaPonare_orquetatinajera_agosto1993.ogg |
oñu | oñu | origüelo | saliba_CristinaPonare_origuelo_agosto1993.ogg |
õñũ | õñũ | jirigüelo | saliba_CristinaPonare_jiriguelo_agosto1993.ogg |
oñuje | oñuje | garrapatero | saliba_CristinaPonare_garrapatero_1993.ogg |
oomĩu | oomĩu omiñu | humo | saliba_CristinaPonare_humo_agosto1993.ogg |
ooñu | ooñu ooñuje | pito pito pequeño | saliba_LucilaPonare_pito_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_pitopequenno_agosto1993.ogg |
oopu | oopu oopua | laguna lagunas | saliba_CristinaPonare_laguna_agosto1993.ogg |
oosa | osa eso | candela | saliba_CristinaPonare_fuego_1993.ogg |
osa | osa eso | candela | saliba_CristinaPonare_fuego_1993.ogg |
oto | oto otobera otoda otona oto kwĩgagãga | lejos desde lejos en lo alto (usted) se sentará lejos | saliba_CristinaPonare_lejos_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_sentarselejos_agosto1993.ogg |
oxe | oxe oxe iyu oxeyuena oxeda oxeã oxeama | fuente de agua cabecera del caño en los caños al, para el caño el caño es superficie del agua | saliba_CristinaPonare_agualluvia_1993.ogg |
oxeda | oxeda | al agua | saliba_SamuelJoropa_alagua_2012.ogg |
oxo | oxo jikwetena oxo kãbure oxo eeche oxo yalubili gwaka oxo mãgo oxo | majule majule de plátano majule de plátano cambure majule de batata majule de mapoy majule de mango palma | saliba_CristinaPonare_majule_1993.ogg |
oxo ĩjwa | oxo ĩjwa oxojwa oxoño mimina oxoja mimina | llovizna | saliba_CristinaPonare_lloviznapequenna_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_llovizna_agosto1993.ogg |
oxo'o | oxo'o oxojo oxona oxo'o seoa oxoo | tiempo aguacero en el agua lluvia tiempo para llover | saliba_CristinaPonare_aguacero2_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_aguacero_1993.ogg |
oxojo | oxojo oxoo topocho oxo | sopa sopa de topocho aguacero | saliba_CristinaPonare_aguacero_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_topochosopa_agosto1993.ogg |
oxoo | oxoo oxojo oxona oxoo seoa | aguacero en el agua lluvia tiempo para llover | saliba_CristinaPonare_aguacero_agosto1993.ogg |
oxoxo | oxoxo oxo oxora nũgo oxo sãta malía oxoxo du'ba oxona gwaixuga oxo obojoa õbeya | hoja hojas hojas de árbol hoja santa hoja de chirriago hoja rota hoja plana y delgada hoja tierna | saliba_CristinaPonare_hojasarbol_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_hojas_agosto1993.ogg |
oxoxo omãsãjã | oxoxo omãsãjã | tallo de ¿? | saliba_CristinaPonare_tallo_agosto1993.ogg |
oyoto | oyoto oyo oyotona oyotora | yare yares en yare de yare | saliba_CristinaPonare_yare_agosto1993.ogg |
pa'a | pa'a pa'ana pa'ada | cara en la cara frente a uno | saliba_CristinaPonare_cara_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_frenteauno_agosto1993.ogg |
pachano | pachano pachuju | badea fruta de badea fruto de la badea | saliba_CarlosDarapo_badea_2012.ogg saliba_CarlosDarapo_badeafruta_2012.ogg |
pada | pakwaja pada paxa | usted me dijo (yo) digo amasar (ella) dice | saliba_CarlosDarapo_diceella_2012.ogg |
pãdebo | pãdebo pãdebojo pãdeba ichajea pãdeba | cañafistol árbol de cañafistol cañafístoles cañafístol pequeño | saliba_CristinaPonare_cannafistol_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_cannafistoles_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_cannafistolpequeno_agosto1993.ogg |
pãdĩjwã | pãdĩjwã | harina | saliba_CristinaPonare_harina_agosto1993.ogg |
pãjãjẽ | pãjãjẽ pãjã nõgu pãjãjẽ nochiñu pãjã jiñu | espina espinas espina de árbol espina de bagre | saliba_CristinaPonare_espina_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_espinas_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_espinadebagre_agosto1993.ogg |
pãjĩã | pãjĩã pãjĩtãñũ pãjĩaba | pestaña pestañas | saliba_LucilaPonare_pestanna_agosto1993.ogg saliba_LucilaPonare_cejas_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_pestanna_agosto1993.ogg |
pãjĩãte | pãjĩãte pãĩjã | hueso huesos | saliba_CristinaPonare_hueso_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_huesos_agosto1993.ogg |
pajĩdi | pajĩdi pajĩ pajĩtu pajĩdi jĩda sudaida pajĩdi leigina gwiaide pajĩdi pajĩ rĩẽã pajĩdi inea pajĩ leiga pajĩ roko | pescado pescados pescado (s) pescado no comestible pescado asado pez cuchillo pez cardumen cola de pescado pescado asándose pisillo de pescados | saliba_CristinaPonare_unsolopescado_agosto1993.ogg saliba_LucilaPonare_pescado_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_colapescado_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_pescados_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_pescadoasado_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_pisillopescados_agosto1993.ogg |
pajĩdi oixu | pajĩdi oixu pajĩtu joixu | dientes de pescado dientes de pescados | saliba_CristinaPonare_dientespescado_agosto1993.ogg |
pajĩdi roko' | pajĩdi roko' pajĩto roko' | harina de pescado harina de pescados | saliba_CristinaPonare_harinapescados_agosto1993.ogg |
pajĩkeba | pajĩkeba pajĩkepa pajĩaba | párpado párpados | saliba_CristinaPonare_parpado_agosto1993.ogg |
pajĩte | pajĩte pajĩtañu | ceja cejas | saliba_LucilaPonare_cejas_agosto1993.ogg |
pãjĩtĩ iya | pajĩtia pãjĩtĩ iya | acné | saliba_CristinaPonare_barrocara_agosto1993.ogg |
pajĩtia | pajĩtia | pecas barro | saliba_CristinaPonare_barrocara_agosto1993.ogg |
pãjõ | pãjõ pãjõõ pãjũ | avispa avispas | saliba_CristinaPonare_avispa_agosto1993.ogg saliba_CarlosDarapo_avispa_2012.ogg |
pãjõ jãjẽ | pãjõ jãjẽ pãjõ jiñapa pãjõ jaba pãjõ jĩjuxu jãjẽ | avispero avisperos avispero grande | saliba_CristinaPonare_avispero_agosto1993.ogg saliba_LucilaPonare_avisperogrande_agosto1993.ogg saliba_CarlosDarapo_avispero_2012.ogg saliba_CristinaPonare_avispero1_agosto1993.ogg |
pãjube | pãjube | avispón | saliba_CarlosDarapo_avispon_2012.ogg |
paka | paka pakadi pakagi paka'ja paka xiyu paka jĩtu | vaca vacas a la vaca con la vaca cabeza de vaca esas vacas | saliba_CristinaPonare_vaca_1993.ogg saliba_CristinaPonare_vacas_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_cabezavaca_1993.ogg saliba_CristinaPonare_eseganado_agosto1993.ogg |
pakaja | pakaja | ganado | saliba_CristinaPonare_ganado_agosto1993.ogg |
pakãjo ichije | pakãjo ichije | totuma grande | saliba_CristinaPonare_totumagrande_1993.ogg |
pakãxõ | pakãxõ pakea pakãxona paka jĩxẽxẽ | totuma partida totumas totuma grande con la totuma (partida) | saliba_CristinaPonare_totumagrande_1993.ogg |
pamẽda | pamẽda pamẽdaxa | primeramente primero, primera adelante | saliba_CristinaPonare_primer_agosto1993.ogg |
pameda gubega | pamẽda gubega | avance | saliba_CarlosDarapo_avance_2012.ogg |
pamẽda gubega | pamẽda gubega | avance | saliba_CarlosDarapo_avance_2012.ogg |
pamenãda | pamenãda pameda | delante | saliba_CristinaPonare_delante_agosto1993.ogg |
panoo | panoo | tábano | saliba_LucilaPonare_tabano_agosto1993.ogg |
paña | paẽ paĩdi paña pañaja paño pañãgi pañamaxa pañadudi paĩxu pañana | frente (usted) conoce supieron no sabe saber para conocer lo que sabe no saben en la frente clavo | saliba_CristinaPonare_frentemia_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_saber_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_conocer_agosto1993.ogg |
pãñee | pãñee | avispado, avispada | saliba_CarlosDarapo_avispado_2012.ogg |
pañurru | pañurru pañurruna paĩrro | jarilla con jarilla | saliba_CristinaPonare_jarilla_agosto1993.ogg |
patuna | patuna patunajã gwĩpo patuna patunache | plátano plátanos racimo de plátano plátano resplandor | saliba_CristinaPonare_platano2_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_platanos_agosto1993.ogg |
patunache | patunache | conjunto de plátanos | saliba_CristinaPonare_racimodeplatano_1993.ogg |
pãxa | pãxa | espinoso | saliba_CristinaPonare_vivorales_agosto1993.ogg |
paxo yeemo | paxo yeemo'na paxo yeemo | centro en el centro | saliba_CristinaPonare_centro_agosto1993.ogg |
paxona | paxona paxonagada | frente a frente a frente | saliba_CristinaPonare_frentea_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_frenteafrente_agosto1993.ogg |
paxoxo | paxoxo paxoxoa paxoxorã | mediodía medios días a mediodía | saliba_CristinaPonare_mediodia_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_mediodia1_agosto1993.ogg |
paxu reoo | paxu reoo | bizcos, bizcas | saliba_CristinaPonare_bizcos_agosto1993.ogg |
paxu u'ta | paxu u'ta | lagaña | saliba_CristinaPonare_laganna_agosto1993.ogg |
paxuga | paxuga puxua puxuba | curito | saliba_LucilaPonare_curito_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_curito_agosto1993.ogg |
paxute | paxute paxu paxu sebio' paxu a'o' paxu jiamo' paxu tãdibo' paxu ga'yo' paxute ĩto' payara paxu pajĩdi paxute paxu tagaja pajĩtu paxu | ojo ojos ojos alocados ojos adormilados ojos hinchados ojos amoratados ojos salidos ojos torcidos ojos lagañosos ojo de pescado ojo de payara ojos de pescados | saliba_LucilaPonare_ojo_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_ojoslagannosos_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_ojopescado_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_ojospayara_1993.ogg saliba_CristinaPonare_ojospescados_agosto1993.ogg |
paxute ĩxodi | paxute ĩxodi | tuerto | saliba_CristinaPonare_notieneojo_agosto1993.ogg |
paxute munãda | paxute munãda | párpado | saliba_LucilaPonare_parpado_agosto1993.ogg |
paxute ubo | paxute ubo paxu ubo | lágrima lágrimas | saliba_CristinaPonare_lagrimas_agosto1993.ogg |
pe'e | pe'e ufogo'e chorria'e depu'e jayua'e jayu'e chabijite kaba depu’e juajua pe'e dechoba yomo pe'e naji'e | casabe casabe almidonado casabe bordado casabe liso casabe naiboa casabe dulce casabe negro casabe de almidón casabe cuadrado casabe raya casabe de maíz cariaco casabe ¿? | saliba_CristinaPonare_casabe_agosto1993.ogg |
peno | peno penono | acá (estativo) acá (estativo muy cercano) | saliba_CristinaPonare_acaestativo_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_aquiestativo_agosto1993.ogg |
penono | penono penono | acá (estativo muy cercano) aquí (estativo muy cercano) | saliba_CristinaPonare_acaestativocerca_agosto1993.ogg |
piano | piano piano ñokwidia piino piñono | hoy día el día de hoy | saliba_CristinaPonare_hoydia_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_diahoy_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_hoy_agosto1993.ogg |
pĩchĩga | pĩchimajã pĩchiina pĩchiãxudira pĩchineejeda pichia pĩchĩge pĩchĩgo pĩchĩgodu pĩchĩga pĩchĩgino | orinar a orinar orinando de orinar de donde estaba orinando (él) se orinó el que orina la que orina los, las que orinan la que está orinando | saliba_CristinaPonare_orinaruno_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_orinandolaqueesta_agosto1993.ogg |
pichiju | pichiju pajĩdi pichiju | vejiga de pescado vejiga | saliba_CristinaPonare_vejiga_agosto1993.ogg |
pidi | pidi pixu pi- pĩjã pikwa pikwe pĩjẽ pine piche pobo pima pime pino pixo pĩxẽ pode pie pimé pichu põjwã pite pipu pimo pĩxũ piyu poto piñú pita piña piñu pĩtu pidije | este esta estos, estas este (alargado y tubular) este (alargado y sólido) este (alargado y flexible) este (alargado, delgado y puntudo) este (alargado, de consistencia blanda) este (alargado y agrupado) este (alargado, filiforme y muy delgado) este (camino alargado y plano) este (lugar alargado y plano) este (bejuco alargado) este (ovalado o cóncavo) este (cóncavo o convexo) este (ancho y plano) este (plano y redondo) este (redondo, ovalado y plano) este (redondo, corto y duro) este (pequeña partícula redonda o en polvo) este (corto y redondo o parte de un todo) este (circular o redondo, abierto por un extremo) este (de diferente forma con abertura por un lado) este (boca, orificio o hueco) este (contenedor) este (líquido) este (palmácea) este (caña, planta o mata) este (característica sin identificar) este (plural o neutro) estico | saliba_CristinaPonare_este_agosto1993.ogg |
pikia | pikiaa pikia pikiara akala jiyeya pikiya õbã kwẽ'la'e pikiya õbã sijiya pikiya õbã tayaga pikia mapicha pikia chirosa õã pikia duojo pikía kadena pikia deajea pikia nũgu pikia piki õbã | yuca dulce yucas dulces planta de yuca dulce yuca dulce yema de huevo yuca dulce lanceta yuca dulce zamuro yuca dulce dura yuca dulce cuatromesina yuca dulce chiroza yuca dulce tempranera o algodona yuca dulce cadena yuca dulce casanareña yuca de árbol | saliba_CristinaPonare_yucadulce_agosto1993.ogg |
pobaxẽ sẽxẽ | pobaxẽ sẽxẽ | neblina | saliba_CristinaPonare_neblina2_agosto1993.ogg |
põjã | põjaibo põjã | hilo o pepa de algodón hilo de remendar | saliba_SamuelJoropa_hilo_2012.ogg |
põjõnoyu | põjõnoyu põjono põja põjõyu põjwaju põjõ nũgu põjãyu | algodón algodón cogido hilo o pepa de algodón mata de algodón planta de algodón | saliba_CristinaPonare_algodonmata2_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_algodonmata_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_plantaalgodon_agosto1993.ogg |
pojuju | pojuju poju | enredadera enredaderas | saliba_CristinaPonare_enredadera_agosto1993.ogg |
pojupu | pojupu pojopu | sitio donde se guarda el casabe canasto para guardar casabe | saliba_CristinaPonare_sitioguardarcasabe_agosto1993.ogg |
pooba | pooba | patico de agua | saliba_CristinaPonare_paticoagua_agosto1993.ogg |
posĩxe | posĩxe posiñõxẽ | pocillo | saliba_CristinaPonare_pocillo2_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_pocillo_agosto1993.ogg |
posĩxẽ | posĩxe posiñõxẽ | pocillo | saliba_CristinaPonare_pocillo2_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_pocillo_agosto1993.ogg |
poxuxu | poxuxu poxu makula poxu | bejuco bejucos para amarres bejuco iguanito bejuco de badea | saliba_CristinaPonare_bejuco_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_bejuco2_agosto1993.ogg |
pude | pude pudede pudejẽ | leña leña rajada leña delgadita | saliba_CristinaPonare_lenna_agosto1993.ogg |
pũdigee | pũdigee pũdigeo pũdigadu | dormilón dormilona dormilones, dormilonas | saliba_MartinaYabimay_dormilon_2012.ogg |
pudua | pudua | rayo. arma de fuego. | saliba_CristinaPonare_rayo_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_escopetica_agosto1993.ogg |
puduba | puduba puduba seigwa puduba ñajea pudua | arma de fuego. rayo. trueno | saliba_CristinaPonare_rayo_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_escopetica_agosto1993.ogg |
pukwa | pukwa pukwea nũgu pukwa pukwatadu pukwana pukwanada ĩdeche pukwa chodete pukwa inakwa pukwa | puntudo esquina punta de árbol punta puntas los de la punta en la punta de la punta punta del dedo punta de mi seno punta del cerro | saliba_CristinaPonare_cimadeunacosa_1993.ogg saliba_CristinaPonare_puntaarbol_agosto1993.ogg |
puliu | puliu puliyu | budare | saliba_CristinaPonare_budare_agosto1993.ogg |
puloto | puloto puroto | mosca | saliba_LucilaPonare_mosca_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_mosca_agosto1993.ogg |
pume | pume | lapa | saliba_CristinaPonare_lapa_agosto1993.ogg |
pupuga | pupuga | mariposa | saliba_LucilaPonare_mariposa_agosto1993.ogg |
putixu | putixu putixuna | tizón s. | saliba_CristinaPonare_tizon_agosto1993.ogg |
raidiga | raidiga raidigina | (yo) despalizo (yo) estoy despalizando | saliba_CristinaPonare_despalizandoestar_agosto1993.ogg |
raidigina | raidigina raidiga | (yo) estoy despalizando (yo) despalizo | saliba_CristinaPonare_despalizandoestar_agosto1993.ogg |
rãpo | rãpo | campo | saliba_CristinaPonare_selva_1993.ogg |
rãpodojo | rãpodojo rãpodo rãpodo nũgu | tambor tambores tambor de árbol | saliba_CristinaPonare_tamborarbol_agosto1993.ogg |
rãpojẽ | rãpojẽ | tapir | saliba_MartinaYabimay_tapir_2012.ogg |
rãpoo | rãpoo rãpoyu rãpoda rãpoona rããpoga | monte montes al monte en el monte cimarrón del monte | saliba_CristinaPonare_monte_1993.ogg |
rẽĩxẽ | rẽĩxẽ | rejo | saliba_CristinaPonare_rejo_agosto1993.ogg |
rẽpugabe | rẽpuga rẽpugabe | rosquilla rosquillas | saliba_LucilaPonare_rosquillas_agosto1993.ogg |
rĩda | rĩda rĩa rĩpe rĩpo rĩpodu rĩpiaidi rĩpiaixu rĩpiaidu rĩpine rĩdina | (yo) bailé (él) bailó el que baila la que baila los, las que bailan bailarín bailarina bailarines, bailarinas (él) que está bailando (yo) estoy bailando | saliba_CristinaPonare_bailandouno_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_bailaruno_agosto1993.ogg |
riña | riña riñana riñe ketadia riña keleja botutumo riña jupamo riña mula riña riña tooya riña yupe sã pakwal rĩpine riña ubi riña furruko pikia riña makachula riña dopa riña kayui riña chau riña gwaladi riña ikuli riña paka riña | baile en el baile no hacemos bailes hacen bailes baile del botuto baile del carrizo baile de la vaca baile de la mula baile de la guabina baile del araguato baile de San Pascual bailón baile del picure baile del furruko baile de la yuca baile del macachula baile del güío baile de la chachalaca baile del oso palmero baile del pez sierra baile del morrocoy | saliba_CristinaPonare_baile_agosto1993.ogg saliba_CarlosDarapo_bailecarrizo_2012.ogg |
riñonite | riñonite riñoni | riñón riñones | saliba_CristinaPonare_rinnon_agosto1993.ogg |
rĩpiaidi | rĩpiaidi rĩpiaixu rĩpiaidu | bailarín bailarina bailarines, bailarinas | saliba_CarlosDarapo_bailarin_2012.ogg |
rodaga | rodaga rotagana yomo rodaga rope ropo ropodu rotagina rodagina | (yo) abordo (yo) pilo nosotros pilamos (yo) pilo maíz el que pila la que pila los, las que pilan nosotros estamos pilando (yo) estoy pilando | saliba_CristinaPonare_pilandoestar_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_pilandoestoy_agosto1993.ogg |
roiga | roiga | algo pilado | saliba_CarlosDarapo_algopilado_2012.ogg |
roko | roko pajĩdi roko rokwayu roko de'a pajĩ roko | pisillo de carne pisillo de pescado pisillo de chigüiro pisillos de chigüiro pisillo de pescados | saliba_CristinaPonare_pisillo_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_pisillopescados_agosto1993.ogg |
rõrroba | rõrroba rõrroba jõtañu | pasto colemula escoba de pasto colemula | saliba_CristinaPonare_pastocolemuca_agosto1993.ogg |
rosa | sebapu | jardín | saliba_CristinaPonare_flor_agosto1993.ogg |
ruanaide | ruanaide ruanoju | ruana | saliba_CristinaPonare_ruana_agosto1993.ogg |
saajikwa | sajikwa | bahareque | saliba_CristinaPonare_sorape_agosto1993.ogg |
sabilajẽ | sabilajẽ | sábila | saliba_CristinaPonare_sabila_agosto1993.ogg |
sachu | sachu sachuyu sachuju sachuta sachuda sachu uchu | conuco viejo conucos viejos del conuco viejo al conuco viejo también conuco viejo rastrojo feo | saliba_CristinaPonare_rastrojo_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_rastrojo1_agosto1993.ogg |
sadea | sajea sapeo sapeodu sajeminadira sajemajaxa sajemina sapee (yo) salgo sadea | (él) nace, nació el que nace la que nace los, las que nacen (él) sale, salió si le sale había salido saliendo el que sale la que sale los, las que salen sadea (yo) nací | saliba_CristinaPonare_salir_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_nacer_agosto1993.ogg |
sãgwi | sãgwi sãgwi nõguju | pera de monte planta de pera de monte | saliba_CristinaPonare_pera_agosto1993.ogg |
saikwa | saikwa saikwañu saikwañuna saikwañujã saikoo saikwajanaa saikwañudi | médico médicos en los médicos son médicos para ser médico cuando son médicos a los médicos | saliba_CristinaPonare_medico_agosto1993.ogg |
sãĩxuga | sãĩxuga | pez cuchillo | saliba_CristinaPonare_pezcuchillo_agosto1993.ogg |
sãjea | sapee sapeo sapeodu sãjea | nacer, salir el que nació, salió la que nació, salió los, las que nacieron, salieron | saliba_CristinaPonare_salir_agosto1993.ogg |
saji | saji sajĩjwã sajixu sajixura | barro, tierra porción de barro, tierra barro, tierra en polvo | saliba_CristinaPonare_barro_agosto1993.ogg |
sãjĩjõjĩ | sãjĩjõjĩ | olla de barro | saliba_CristinaPonare_ollabarro_agosto1993.ogg |
sãjĩjwã | sãjĩjwã | polvo | saliba_CristinaPonare_polvotierra_1993.ogg |
sajikwa | sajikwa | pared (de la casa) sorape | saliba_CristinaPonare_pared_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_sorape_agosto1993.ogg |
sajiojo | sajiojo sãjio | laurel | saliba_CristinaPonare_laurel_agosto1993.ogg |
sajixu | sajixu sajixuna sajixube sajite | barro en el barro barro (abundante) terrón de barro | saliba_CristinaPonare_barro_agosto1993.ogg saliba_CarlosDarapo_enelbarro_2012.ogg |
sãkaidi | sãkaidi sãkaixu sãkaidu | mellizo melliza mellizos, mellizas | saliba_CristinaPonare_mellizos_agosto1993.ogg |
salata | salata | palometa (pez) palometa (planta) | saliba_LucilaPonare_palometa_agosto1993.ogg |
salisali | salisali | caspa | saliba_CristinaPonare_caspa_agosto1993.ogg |
sapobaidi | sapobaidi sapobaixu sapobaidu | autor autora autores, autoras | saliba_CarlosDarapo_autor_2012.ogg saliba_CarlosDarapo_autora_2012.ogg |
sasite | sasite sasiyu | arete aretes | saliba_CristinaPonare_aretes_agosto1993.ogg |
se'ba | se'ba | bagre | saliba_LucilaPonare_bagre_agosto1993.ogg |
sea | seato sea seaxagato u'taito | agrio, agria agrio, agria (líquido) leche agria | saliba_CristinaPonare_agrio_agosto1993.ogg |
seadaga | seadaga sepadage sepadago sepadagodu | (yo) me suicido suicidarse él suicidarse ella suicidarse ellos, ellas | saliba_CristinaPonare_suicidarseel_agosto1993.ogg |
seba | seba sebaa' sebapu sebapua sebãche sebãchea sebapu nũgu oxo gwĩcha seba seba nũgu oxo | flor flores flor redonda flores redondas flor alargada flores alargadas pétalo de una flor flor grande pétalos de flores | saliba_CristinaPonare_flor_agosto1993.ogg saliba_CarlosDarapo_flor_2012.ogg saliba_CristinaPonare_petalosflores_agosto1993.ogg |
sebapu | sebapu sebapua sebapu nũgu oxo gwĩcha seba | flor redonda flores redondas jardín pétalo de una flor flor grande | saliba_CristinaPonare_flor_agosto1993.ogg |
sebi | sebi omeñaa'da sebi sebibe sebibo sebibodu sebibeã | loco el que es loco la que es loca los, las que son locos, locas el que está loco | saliba_CristinaPonare_loco_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_locoestar_agosto1993.ogg |
sebiã | sebibe sebibo sebibodu sebiã | (él) enloquece el que enloquece la que enloquece los, las que enloquecen | saliba_CristinaPonare_locoestar_agosto1993.ogg |
sechi omage | sechi omage sechi omago sechi omagodu sechi omega | el que es barato la que es barata los, las que son baratos, baratas barato (cosa) | saliba_CarlosDarapo_barato_2012.ogg |
sechu | sechu sechuju | guarracuco sabanero lechuza sabanera | saliba_CristinaPonare_lechuzasabanera_1993.ogg saliba_CristinaPonare_lechuza_1993.ogg |
seda | seda sedagãxa sedina seitedi'ta sepee sepeo sepeodu sedaga seinara sepine sedagina sea seina | (yo) lloro (yo) estoy llorando (yo) la hago llorar (a ella) no llore también el que llora la que llora los, las que lloran (yo) voy a llorar (él) está aullando el que está llorando (yo) voy a estar llorando (él) llora | saliba_CristinaPonare_voyllorar_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_aullar_1993.ogg saliba_CristinaPonare_aullarunperro_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_estarallorando_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_llorarel_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_estallorando_agosto1993.ogg |
sedaga | sedaga setaga | (yo) rasgo (nosotros) rasgamos | saliba_CristinaPonare_rasgar_agosto1993.ogg saliba_SamuelJoropa_rasgamosnosotros_2012.ogg |
seina | sedagãxa seitedi'ta sepee sepeo sepeodu seina seatee' | (yo) la hago aullar no aulle no aulle también el que aulla la que aulla los, las que aullan (él) está aullando | saliba_CristinaPonare_aullar_1993.ogg |
sekwete | sekwete sekwi | nacido nacidos | saliba_CristinaPonare_mezquino_agosto1993.ogg |
seladiãxa | seladiãxa | (ella) me atropelló | saliba_CarlosDarapo_ellameatropello_2012.ogg |
sepiyote | sepiyote sepite | cepillo | saliba_MartinaYabimay_cepillo_2012.ogg |
sero | serote sero | cero (corto y redondo) cero | saliba_MartinaYabimay_cerocortoredondo_2012.ogg |
sese | sese iyaxẽge sese obotoge sese kãdege sese | galápago galápago sabanero tortuga terecay de agua | saliba_CristinaPonare_galapago_1993.ogg saliba_CristinaPonare_terecayagua_agosto1993.ogg |
sẽxẽ | sẽxẽ sẽxẽna sẽxẽda amana sẽxẽ yeneenaxẽ sẽxẽ sẽxẽ muna sẽxẽta sẽxẽ ama | tierra de la tierra también tierra debajo de la tierra suelo tierra extranjera, suelo extranjero en la tierra, en el suelo tierra llana, suelo llano | saliba_CristinaPonare_tierra_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_debajotierra_agosto1993.ogg |
sẽxẽ ama | sẽxẽ ama sẽxẽ amana | abismo en lo profundo | saliba_CristinaPonare_abismo_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_profundo2_agosto1993.ogg |
sẽxẽ bulea | sẽxẽ bulea | terremoto | saliba_CristinaPonare_temblor_agosto1993.ogg |
sẽxẽama | sẽxẽ ama sẽxẽ amana | abismo en lo profundo | saliba_CristinaPonare_abismo_agosto1993.ogg |
si'i | si'i sĩxẽ siba si'i kuana | vagina vaginas vagina cóncava vagina larga y delgada labios de la vagina | saliba_LucilaPonare_vagina_agosto1993.ogg |
sĩgwe | sĩgwe sĩgo sĩgodu sĩgwe joxo sigwejã sĩgwekwa sĩgwekwe sĩgwejẽ sĩgwene sĩgweche sĩgwebo sĩgwema sĩgweme sĩgweno sĩgwexo sĩgwexẽ sĩgwede sĩgwemé sĩgwechu sĩgwejwã sĩgwete sĩgwepu sĩgwemo sigwexũ sĩgweyu sĩgweto sĩgweñú sĩgweta sĩgweña sĩgwechana sĩgo sĩgo sĩgo ñaxu sigwe | viejo vieja viejos (as) viejo (alargado y tubular) viejo (alargado y sólido) viejo (alargado y flexible) viejo (alargado, delgado y puntudo) viejo (alargado, de consistencia blanda) viejo (alargado y agrupado) viejo (alargado, filiforme y muy delgado) viejo (camino alargado y plano) viejo (lugar alargado y plano) viejo (bejuco alargado) viejo (ovalado o cóncavo) viejo (cóncavo o convexo) viejo (ancho y plano) viejo (plano y redondo) viejo (redondo, ovalado y plano) viejo (redondo, corto y duro) viejo (pequeña partícula redonda o en polvo) viejo (corto y redondo o parte de un todo) viejo (circular o redondo, abierto por un extremo) viejo (de diferente forma con abertura por un lado) viejo (boca, orificio o hueco) viejo (contenedor) viejo (líquido) viejo (palmácea) viejo (caña, planta o mata) viejo (característica sin identificar) persona vieja muy viejita mujer vieja estoy más viejo | saliba_LucilaPonare_viejo_agosto1993.ogg saliba_LucilaPonare_vieja_agosto1993.ogg |
sĩgwedaxãdi | sĩgwedãxãdi sĩgwedade sĩgwedado sĩgwedadu | se criaron el que está criado la que está criada los, las que están criados (as) | saliba_CarlosDarapo_elqueestacriado_2012.ogg |
sĩjĩã | sĩjĩã sĩjĩãĩdu | samuro samuros | saliba_CristinaPonare_zamuro_1993.ogg |
sikla | sikla siklajẽ | bicicleta bicicletica | saliba_CarlosDarapo_bicicleta_2012.ogg |
silãtro | silãtro | cilantro | saliba_CristinaPonare_cilantro_agosto1993.ogg |
sĩpiga | sĩpiga | avispa boba | saliba_CarlosDarapo_avispaboba_2012.ogg |
sipodi | sipodi yena sipodi sipudu gwibe sipuxu yene sipuxu sipodu | estrella estrella venus estrellas venus estrella cruz de mayo estrella cabrilla aurora | saliba_CristinaPonare_estrella2_agosto1993.ogg saliba_CarlosDarapo_estrellas_2012.ogg |
sipudu | sipudu | cruz de mayo | saliba_CarlosDarapo_cruzmayo_2012.ogg |
sĩtajẽ | sĩtajẽ sĩta sĩtana | cinta palo del techo cintas con cintas | saliba_CristinaPonare_cintacasa_agosto1993.ogg |
sĩxache | sĩxache siñache | racimo entero | saliba_CristinaPonare_racimoentero_agosto1993.ogg |
siyetaita | siyetaita siyetaide siyetexẽ siyatejẽ | silla sillita silleta | saliba_CristinaPonare_sillita_agosto1993.ogg |
soada'ga | soada'ga | acumulación | saliba_SamuelJoropa_acumulacion_2012.ogg |
sõdena chaa | sõdena chaa sõdena sõdena ae sõdena ao sõdena aodu sõdena aadudi sõdena chaina | estoy soñando soñó, sueña el que sueña la que sueña los, las que no sueñan los, las que sueñan (yo) estoy soñando | saliba_CristinaPonare_sonnaryo_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_sonnandoestoy_agosto1993.ogg |
sõdi | sõdi sõjwaidu | fiebre chisa enfermedad chisas | saliba_CarlosDarapo_enfermedad_2012.ogg saliba_CarlosDarapo_chisa_2012.ogg saliba_CarlosDarapo_fiebre_2012.ogg saliba_CristinaPonare_chisas_agosto1993.ogg |
sõdidi | sõdidi sõdixu sõdidu sõdixucha sõdiduta | enfermo enferma enfermos (as) (yo) estoy enferma (nosotros) somos enfermos | saliba_CristinaPonare_enfermo_agosto1993.ogg |
sõdidiaja | sõdixu sõdidu sõdixucha sõdidicha sõdidi | estoy enferma la que se enferma los, las que se enferman (yo) me enfermo el que se enferma | saliba_CristinaPonare_enfermoestoy_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_enfermarseella_agosto1993.ogg |
sõdidicha | sõdidicha sõdixucha sõdidi sõdixu sõdidu | (yo) me enfermo estoy enferma el que se enferma la que se enferma los, las que se enferman | saliba_CristinaPonare_enfermoestoy_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_enfermarseella_agosto1993.ogg |
sõjõxã | sõjõxã sõjõã sõjõa õã sõjõbe sõjobo sõjõbodu | (ella) se ahogó (él) se ahogó (él) quiere ahogarse ahogado ahogada ahogados, ahogadas | saliba_SamuelJoropa_seahogo_2012.ogg saliba_SamuelJoropa_ahogado_2012.ogg |
sõkobe | sõkobe sõkobo sõkobodu sõkwijã sõkwikwa sõkwikwe sõŋkwijẽ sõkwine sõkwiche sõkwibo sõkwima sõkwime sõkwino sõkwixo sõŋkwĩxẽ sõkwide sõkwie sõkwimé sõkwichu sõŋkwĩjwã sõkwite sõkwipu sõkwimo sõkwixũ sõkwiyu sõkwito sõkwiñú sõkwita sõkwiña pl. sõkwiñu sõkwiteje sõkwiba | bajito bajita bajitos, bajitas bajo (alargado y tubular) bajo (alargado y sólido) bajo (alargado y flexible) bajo (alargado, delgado y puntudo) bajo (alargado, de consistencia blanda) bajo (alargado y agrupado) bajo (alargado, filiforme y muy delgado) bajo (camino alargado y plano) bajo (lugar alargado y plano) bajo (bejuco alargado) bajo (ovalado o cóncavo) bajo (cóncavo o convexo) bajo (ancho y plano) bajo (plano y redondo) bajo (redondo, ovalado y plano) bajo (redondo, bajo y duro) bajo (pequeña partícula redonda o en polvo) bajo (bajo y redondo o parte de un todo) bajo (circular o redondo, abierto por un extremo) bajo (de diferente forma con abertura por un lado) bajo (boca, orificio o hueco) bajo (contenedor) bajo (líquido) bajo (palmácea) bajo (caña, planta o mata) bajo (característica sin identificar) bajo bajito (bajo y redondo o parte de un todo) | saliba_CristinaPonare_cosacortica_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_cortobajo_agosto1993.ogg |
sõkwi | sõkwi sõkwijã sõkwikwa sõkwikwe sõŋkwijẽ sõkwine sõkwiche sõkwibo sõkwima sõkwime sõkwino sõkwixo sõŋkwĩxẽ sõkwide sõkwie sõkwimé sõkwichu sõŋkwĩjwã sõkwite sõkwipu sõkwimo sõkwixũ sõkwiyu sõkwito sõkwiñú sõkwita sõkwiña sõkwiñu sõkwiteje sõkwiba | corto (alargado y tubular) corto (alargado y sólido) corto (alargado y flexible) corto (alargado, delgado y puntudo) corto (alargado, de consistencia blanda) corto (alargado y agrupado) corto (alargado, filiforme y muy delgado) corto (camino alargado y plano) corto (lugar alargado y plano) corto (bejuco alargado) corto (ovalado o cóncavo) corto (cóncavo o convexo) corto (ancho y plano) corto (plano y redondo) corto (redondo, ovalado y plano) corto (redondo, bajo y duro) corto (pequeña partícula redonda o en polvo) corto (bajo y redondo o parte de un todo) corto (circular o redondo, abierto por un extremo) corto (de diferente forma con abertura por un lado) corto (boca, orificio o hueco) corto (contenedor) corto (líquido) corto (palmácea) corto (caña, planta o mata) corto (característica sin identificar) cortos, cortas pusuy corto cortico (bajo y redondo o parte de un todo) | saliba_CristinaPonare_cosacortica_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_cortobajo_agosto1993.ogg |
sõpi | sõpi sõpiyu sõpita junaga sõpi itoga sõpi rãpoga sõpi | ciruela también ciruela jobo del conuco jobo casero jobo montañero | saliba_CristinaPonare_ciruela_agosto1993.ogg |
sõpiyu | sõpiyu sõpita junaga sõpi itoga sõpi rãpoga sõpi sõpi | ciruela también ciruela jobo del conuco jobo casero jobo montañero | saliba_CristinaPonare_ciruela_agosto1993.ogg |
soxada | soxatea saxatee saxateo saxateodu soxada soxata | asusta el que asusta la que asusta los, las que asustan (me) asusté (se) asustaron | saliba_CarlosDarapo_asusta_2012.ogg saliba_CarlosDarapo_asustaelque_2012.ogg saliba_CarlosDarapo_asustaron_2012.ogg |
soxataja | saxatee saxateo saxateodu soxataja soxatea | el que asusta la que asusta los, las que asustan (me) asustaron asusta | saliba_CarlosDarapo_asusta_2012.ogg saliba_CarlosDarapo_asustaelque_2012.ogg |
su'tipu | su'tipu su'tipua | anillo anillos | saliba_CristinaPonare_anillo_agosto1993.ogg |
subo | subojo subo subo nũgu subakwe | guamo árbol de guamo fruto de guamo | saliba_CristinaPonare_guamo_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_paloguamo_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_guamoarbol_agosto1993.ogg |
sudacha chigaga | sudacha chigaga sudacha jiina | despalizar (ellos) están desmatonando | saliba_MartinaYabimay_despalizar_2012.ogg |
sudade | sudade | sábana | saliba_CristinaPonare_cobija_agosto1993.ogg |
sudodi | sudodi suduxu sudadu sudapea su' sudade mañuaja sudama sudade sudo | feo fea feos, feas feos feo (apócope) trabajo feo feo (hueco) feo (largo) feo (ancho y plano) | saliba_CristinaPonare_feopersona_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_feoinanimado_agosto1993.ogg |
sukwa | sukwa sukwada sukwa'yu'e sukwana | pueblo al pueblo en el pueblo | saliba_CristinaPonare_pueblo_agosto1993.ogg |
sulome | sulome | luciérnaga fruta de ciruelo ciruelas | saliba_CristinaPonare_ciruelo_agosto1993.ogg |
sulume | sulume | luciérnaga | saliba_CristinaPonare_luciernaga_agosto1993.ogg |
sulute | sulute sulume surume | ciruela ciruelas | saliba_CristinaPonare_ciruelas_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_ciruelas1_agosto1993.ogg |
ta'bu | ta'bu | nutria | saliba_CristinaPonare_perroagua_agosto1993.ogg |
taagwina | taagwina | medianoche | saliba_CristinaPonare_medianoche2_agosto1993.ogg |
taanũnã | taanũnã | medianoche | saliba_CristinaPonare_medianoche_agosto1993.ogg |
tabi | tabi | algo hondo | saliba_SamuelJoropa_algohondo_2012.ogg |
tãda | tãda | se tiznó | saliba_CristinaPonare_negro_agosto1993.ogg |
tãda dedagacha | tãdade daga'cha | águila negra | saliba_CristinaPonare_aguilanegra_1993.ogg |
tãda didagacha | tãda dedagacha | águila negra | saliba_CristinaPonare_aguilanegra_1993.ogg |
tãdajẽ mono | tãdajẽ mono tãdajẽ miko | mico maicero mono maicero | saliba_CristinaPonare_micomaicero_1993.ogg |
tãdate ĩxoea | tãdate ĩxoea tãdate ĩxa | estar oscuro, oscura | saliba_CristinaPonare_oscuro_agosto1993.ogg |
tãde | tãde tãde yena tãde ekoe | mañana el día de mañana pasado mañana | saliba_CristinaPonare_mannana_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_pasadomannana_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_mannana1_agosto1993.ogg |
tãde ekoe | tãde ekoe | pasado mañana | saliba_CristinaPonare_pasadomannana_agosto1993.ogg |
tãdena | tãdena tãdenaxoe tãdeenaxa tãdenada | tarde por la tarde en horas de la tarde en la tarde | saliba_CristinaPonare_tarde_agosto1993.ogg |
tãdenaja | tãdenaja | atardecer | saliba_CristinaPonare_atardecer_agosto1993.ogg |
tãdo'edina | tãdo'edina tãdo'etina | me anocheció nos anocheció | saliba_CristinaPonare_anocheciendo_1993.ogg |
tãdodi | tãdodi tãdodu tãduxu tãdomo tãda | negros, negras negro negra negro (de diferente forma con abertura por un lado) | saliba_CristinaPonare_negro_agosto1993.ogg |
tãdoe | tãdoe ti'e tãdoe tãdo'era tãdoena | noche toda la noche por la noche de noche | saliba_CristinaPonare_noche_agosto1993.ogg |
tai'ne | tai'ne | ardilla mico ardilla | saliba_CristinaPonare_micoardilla_1993.ogg |
tãĩjã | tãĩjã tãĩjãjẽ tãĩjãba | zanja zanja angosta zanja llana | saliba_CristinaPonare_zanja_1993.ogg |
taijuyu | taijuyu | jarilla | saliba_CristinaPonare_jarilla2_agosto1993.ogg |
taixu | taixu taixua taixuama tabixu tabixu gwaixu | aljibe plano del aljibe aljibes abismo abismo hondo | saliba_CristinaPonare_pozoaljibe_1993.ogg saliba_CarlosDarapo_aljibe_2012.ogg saliba_CristinaPonare_planoaljibe_agosto1993.ogg |
taixuyu | taixua taixuyu | matapalo matapalos | saliba_CristinaPonare_matapalo_agosto1993.ogg |
taka | taka | babosa baba | saliba_CarlosDarapo_baba_2012.ogg saliba_CarlosDarapo_babosa_2012.ogg |
takaga | takaga | baboso | saliba_CarlosDarapo_baboso_2012.ogg |
takage | takage takago takagodu takageã | baboso babosa babosos, babosas es baboso | saliba_CarlosDarapo_babosopersona_2012.ogg |
takwecha | takweaja takwecha takwechina | (yo) mastico masticar tabaco (yo) estoy masticando | saliba_CristinaPonare_masticar_agosto1993.ogg |
talichi | talichi talichinara | trapiche de trapiche | saliba_CristinaPonare_trapiche_agosto1993.ogg |
tamaya | tamaya | garza ceniza | saliba_CristinaPonare_garzacenizamorena_agosto1993.ogg |
tañuna | tañuna gwajẽ tañuna | medianoche | saliba_CristinaPonare_medianoche_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_medianoche1_agosto1993.ogg |
tarraya | tarraya | atarraya | saliba_CarlosDarapo_atarraya_2012.ogg |
tarre | tarre tarrera tarrena tarrejwã tarrete tarrejo tarreto obite tarre | ají ají (molido) ají molido ají líquido pepa de ají ají chirere de ají con ají | saliba_CristinaPonare_aji_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_ajimolido_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_ajipepa_agosto1993.ogg saliba_SamuelJoropa_ajimolido_2012.ogg saliba_SamuelJoropa_conaji_2012.ogg |
taru | taru | tarotaro | saliba_CristinaPonare_tarotaro_agosto1993.ogg |
tãsaxẽ | tãsaxẽ | taza | saliba_CristinaPonare_taza_agosto1993.ogg |
tautakomo | tautakomo tautakoyu | tautaco | saliba_CristinaPonare_tautaco_1993.ogg |
tãxipu | tãxipu tĩxupu tẽxupu | luciérnaga candelilla | saliba_LucilaPonare_candelilla_agosto1993.ogg |
tayaaja | tayaaja | atacar | saliba_CarlosDarapo_atacar_2012.ogg |
tayadaga | tayadegina tayadaga | (yo) estoy magullando (yo) magullo | saliba_CristinaPonare_magullar_agosto1993.ogg |
tayoba | tayoba taya tayakwe tayaibo tayabo tayaiba taaya | vena venas vena gruesa vena delgada arteria tendón tendones | saliba_LucilaPonare_venas_agosto1993.ogg |
teagaja | teagaja tekwagigãjado | (él) avisó (nos) avisan | saliba_CarlosDarapo_avisoel_2012.ogg |
tedaga | tedaga tedagina tedagaga tedagadiga tedagadi tedagigi tedagigãgido tedagigido tedagidiãdi tepagadu tepage tepago tepagaidi tepagaixu tepagaidu tejagina | (yo) hablo (yo) estoy hablando (yo) hablo, hablaré (yo) no hablo, hablaré yo le hablé a él (yo) le hablé a usted les voy a hablar a ustedes yo les hablé a ustedes no le habló a él el que habla la que habla los, las que hablan hablador habladora habladores, habladoras (ellos (as)) hablan | saliba_CristinaPonare_hablandoestoy_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_hablarvarios_agosto1993.ogg |
teeche | teeche teechea teechejẽ en la barriga teechepea | barriga barrigas barriguita teechena barrigona | saliba_CristinaPonare_barriga_agosto1993.ogg |
tejaˈgoxote | tejaˈgoxote | celular | saliba MarcoLeocadio celular octubre2014.ogg |
telufe | telufe telutelu | alcaraván alcaraván sabanero | saliba_CristinaPonare_alcaravan_agosto1993.ogg |
telutelu | telutelu | alcarabán sabanero | saliba_CristinaPonare_alcaravan_1993.ogg |
tepagedi | tepagedi tepagodudi tepagodi | el que es callado la que es callada los, las que son callados (as) | saliba_CristinaPonare_elqueescallado_agosto1993.ogg |
tepege | tepege tepego tepegodu | el que está derecho la que está derecha los, las que están derechos, derechas | saliba_CristinaPonare_elqueestaderecho_agosto1993.ogg |
tesi ono | tesi ono | mecate del chinchorro | saliba_CristinaPonare_guindoschinchorro_agosto1993.ogg |
tesia | tesia tesi chĩsaja tesiana | chinchorro chinchorros mi chinchorro en el chinchorro | saliba_CristinaPonare_chinchorro_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_chinchorroenel_agosto1993.ogg |
tetado | tetayu tetado te'todo | nube nubes | saliba_CristinaPonare_nube_1993.ogg saliba_CristinaPonare_nube_agosto1993.ogg |
tetae | tetae tetape | plato platos | saliba_CristinaPonare_platos2_agosto1993.ogg |
tetape | tetape | loza | saliba_CristinaPonare_loza_agosto1993.ogg |
tetayu | tetayu | neblina | saliba_CristinaPonare_nube_1993.ogg |
texu | texu | barbasco | saliba_CristinaPonare_barbasco_agosto1993.ogg |
teyu | teyu | pedo | saliba_CristinaPonare_pedo_agosto1993.ogg |
tilisia | tilisia | bilis | saliba_CristinaPonare_bilis_agosto1993.ogg |
titiare | titiare titiareche | banano dominico racimo de banano dominico | saliba_CristinaPonare_bananodominico_agosto1993.ogg |
tõde | tõde sẽxẽ tõde | hongo hongo de tierra | saliba_CristinaPonare_musgo_agosto1993.ogg |
todia | todia toxiã tobixadaja topie topieo topieodu tojiã | (ella) se asustó me asustó el que se asusta la que se asusta los, las que se asustan (yo) me asusté (él) se asustó | saliba_CarlosDarapo_asustarseel_2012.ogg |
topie | topie toopie | pájaro juan paño | saliba_CarlosDarapo_pajarojuanpanno_2012.ogg |
tõta | tõta tõtaya | tautaco blanco | saliba_CristinaPonare_tautacoblanco_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_tautaco_agosto1993.ogg |
toya | toya toya yakwi | guabina guabina de agua | saliba_LucilaPonare_guabina_agosto1993.ogg |
tuduijẽ | tuduijẽ tidijẽ | estrella cabrilla | saliba_CristinaPonare_estrellacabrilla_agosto1993.ogg |
tulate | tulate tulija | tula tula (alargada) | saliba_CristinaPonare_tulaalargada_agosto1993.ogg |
tuligisi yakwi | tuligisi yakwi | coral | saliba_CristinaPonare_coral_agosto1993.ogg |
tuligisiya | tuligisiya tuligisikwa tulgisikwa tuligisi | collar largo collar enterizo collares | saliba_CristinaPonare_collarenterizo_agosto1993.ogg |
tuligwisi yakwi | tuligwisi yakwi | coral | saliba_CristinaPonare_coral_agosto1993.ogg |
tunĩgo | tunĩgo tunĩgai | pez viejita peces viejitas | saliba_LucilaPonare_viejita_agosto1993.ogg |
turũkuku | turũkuku tõrõkuku | morruca montañera mochuelo montañero | saliba_CristinaPonare_guarracucosabanero_agosto1993.ogg |
tuuya | tuuya tuyara | cacho | saliba_CristinaPonare_cacho_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_cacho_1993.ogg |
tuxũdu | tuxũdu tõjãsa tokwasa tokwesa tõjẽsa tonesa tochesa tobosa tomasa tomesa tonosa toxosa tõxẽsa todesa toesa tomésa tochusa tõjwãsa totesa topusa tomosa tõxũsa toyusa totosa toñúsa totasa toñasa tomesa'ga totesabenajã totesa numero | dos dos (alargado y tubular) dos (alargado y sólido) dos (alargado y flexible) dos (alargado, delgado y puntudo) dos (alargado, de consistencia blanda) dos (alargado y agrupado) dos (alargado, filiforme y muy delgado) dos (camino alargado y plano) dos (lugar alargado y plano) dos (bejuco alargado) dos (ovalado o cóncavo) dos (cóncavo o convexo) dos (ancho y plano) dos (plano y redondo) dos (redondo, ovalado y plano) dos (redondo, corto y duro) dos (pequeña partícula redonda o en polvo) dos (corto y redondo o parte de un todo) dos (circular o redondo, abierto por un extremo) dos (de diferente forma con abertura por un lado) dos (boca, orificio o hueco) dos (contenedor) dos (líquido) dos (palmácea) dos (caña, planta o mata) dos (característica sin identificar) de dos de a dos son número dos (corto y redondo o parte de un todo) | saliba_CristinaPonare_numerodos_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_dos_agosto1993.ogg |
tuyuba | tuyuba tuyuba butuliba | búho bujío grande de sabana | saliba_CristinaPonare_bujio1_1993.ogg saliba_CristinaPonare_bujio2_1993.ogg |
u'ka | u'ka u'kago | cachicamo carro cachicamo | saliba_CristinaPonare_armadillocarro_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_armadillocachicamogrande_1993.ogg |
u'ku | u'ku | gabán | saliba_CristinaPonare_gaban_agosto1993.ogg |
u'ta | u'ta paxu u'ta ũbe u'ta | lagaña semen emanación | saliba_CristinaPonare_semen_agosto1993.ogg |
ũbe | ũbe umutu ũbeaga | hombre hombres será hombre | saliba_LucilaPonare_hombre_agosto1993.ogg |
ube | ube | mosco bobo | saliba_CristinaPonare_moscobobo_agosto1993.ogg |
ũbe akala | ũbe akala umutu akala akala ũbe | gallo gallos | saliba_CristinaPonare_gallo_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_gallo1_agosto1993.ogg |
ubeda | ubeda | debajo del suelo boca abajo hacia abajo | saliba_CristinaPonare_abajopara_agosto1993.ogg |
ubena | ubena muma sẽxẽ ubena | abajo (en el suelo) en lo bajo durante debajo debajo del cielo | saliba_CristinaPonare_debajosuelo_agosto1993.ogg |
ubenãda | ubenãda | por debajo | saliba_CristinaPonare_pordebajo_agosto1993.ogg |
ubeto | ubeto ñaxu ubeto | falda | saliba_CristinaPonare_falda_agosto1993.ogg |
ubi | ubi ubi fimo ubijẽ ui | picure pichones de picure picurito | saliba_CristinaPonare_picure_1993.ogg saliba_CristinaPonare_picure_agosto1993.ogg |
ubi gãlãsa | ubi gãlãsa ui gãsa ubi gãsa | gato de monte | saliba_CristinaPonare_gatomonte_1993.ogg saliba_CristinaPonare_gatomonte1_agosto1993.ogg |
udala | udala | toche | saliba_CristinaPonare_tochegrande_agosto1993.ogg |
ufa | ufa ufate | melcocha completa pedazo de melcocha | saliba_CristinaPonare_melcocha_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_pedazomelcocha_agosto1993.ogg |
uku | uku | garzón | saliba_CristinaPonare_garzon_agosto1993.ogg |
ukukwite | ukukwite ukukwitea ukukoite ikokwete | tronco de árbol troncos de árboles tronco de palma | saliba_CristinaPonare_troncoarbol_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_troncoarbol1_agosto1993.ogg |
ula | ula ula duba jojoba ula gwãti ula obi ula ulaijuxa ulaijuna tãda ula | mazamorra masato mazamorra fuerte o agria mazamorra fresca mazamorra negra de maíz tostado mazamorra agria mazamorra de maíz tostado | saliba_CristinaPonare_mazamorra_agosto1993.ogg |
uma | uma | agujón | saliba_CristinaPonare_agujon_agosto1993.ogg |
ũmõ | ũmõ | caraña | saliba_CristinaPonare_caranna_agosto1993.ogg |
upadagia | upadagia judaiga | calambre calambres de ellos | saliba_CristinaPonare_calambre_agosto1993.ogg |
upe | upe | matamata | saliba_CristinaPonare_matamata_1993.ogg |
ũpu jieche | ũpu jieche | mochilero | saliba_CristinaPonare_mochilero_1993.ogg |
uumo | uumo | caraña | saliba_CristinaPonare_caranna_agosto1993.ogg |
uxu | uxu utujẽ uxudi | sapo, rana ranitas al sapo | saliba_CristinaPonare_sapo_agosto1993.ogg |
xedubadu | xẽjãbadi xekwabadi xekwebadi xejẽbadi xenebadi xechebadi xebobadi xemabadi xemebadi xenobadi xexobadi xẽxẽbadi xedebadi xeebadi xemébadi xechubadi xetebadi xepubadi xemobadi xẽxũbadi xeyubadi xetobadi xeñúbadi xetabadi xeñabadi xẽjwãbadi xedubadu xedubadu jĩxo | tres tres (alargado y tubular) tres (alargado y sólido) tres (alargado y flexible) tres (alargado, delgado y puntudo) tres (alargado, de consistencia blanda) tres (alargado y agrupado) tres (alargado, filiforme y muy delgado) tres (camino alargado y plano) tres (lugar alargado y plano) tres (bejuco alargado) tres (ovalado o cóncavo) tres (cóncavo o convexo) tres (ancho y plano) tres (plano y redondo) tres (redondo, ovalado y plano) tres (redondo, corto y duro) tres (pequeña partícula redonda o en polvo) tres (corto y redondo o parte de un todo) tres (circular o redondo, abierto por un extremo) tres (de diferente forma con abertura por un lado) tres (boca, orificio o hueco) tres (contenedor) tres (líquido) tres (palmácea) tres (caña, planta o mata) tres (característica sin identificar) tres personas | saliba_CristinaPonare_trescortoredondo_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_tres_agosto1993.ogg |
yaamoluku | yaamoruku | chapul tabara, tábara | saliba_CristinaPonare_tabara_agosto1993.ogg |
yaamoruku | yamuluku yamoruku | chapul tabara, tábara mantis | saliba_CristinaPonare_chapol_1993.ogg |
yabala | yabala gotua yabala yabalajã | comadrejas grandes comadreja pequeña comadreja | saliba_CristinaPonare_comadreja_1993.ogg saliba_CristinaPonare_comadrejasgrandes_1993.ogg |
yadama | yajama ikwaa yajamina yadama | (yo) aguanto (ellos, ellas) aguantan (él) está aguantando hambre | saliba_SamuelJoropa_estaaguantandohambre_2012.ogg |
yadea | yadegina yedegina yadea | (yo) cuelo (yo) estoy colando | saliba_CristinaPonare_colaruno_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_colaruno2_agosto1993.ogg |
yagite | yagite | tigrillo | saliba_CristinaPonare_tigrillo_1993.ogg |
yagwaso | yagwaso yagwasita | pato yaguaro | saliba_CristinaPonare_patoyaguaro_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_patoyaguaro2_agosto1993.ogg |
yakadiu | yakadi yakadiu | manar manares | saliba_CristinaPonare_manar_agosto1993.ogg |
yakane | yakane | gallineta mojocita | saliba_CristinaPonare_gallinetamojocita_agosto1993.ogg |
yakani | yakani yakane | perdiz | saliba_CristinaPonare_perdiz_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_perdiz1_agosto1993.ogg |
yakwi | yakwi onono yakwi kalibili yakwi bajĩgaxõ ĩxu yakwi yakwijã oxege yakwi uda yakwi mapanare yakwi toya yakwi uxu yakwi kakudali yakwi sebi yakwi tuligwisi yakwi yalibali yakwi osa yakwi | culebra culebra candela culebra de agua culebra cuatro narices culebra de río culebra cascabel culebra mapanare culebra guabina culebra sapo culebra matacaballos culebra loca culebra coral (las) culebras son | saliba_LucilaPonare_culebra_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_serpienteagua_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_culebraagua_agosto1993.ogg |
yalache | yalache | racimo de corozo | saliba_CristinaPonare_racimocorozo_agosto1993.ogg |
yalañu | yalañu ñalañu ñalache | palma de corozo racimo de corozo | saliba_CristinaPonare_palmacorozo_agosto1993.ogg saliba_CristinaPonare_palmacorozo2_agosto1993.ogg |
yalipu | yalipu yalipuba yalipuo yalipuodu | menstruación en menstruación la que está menstruante las que están menstruantes | saliba_CristinaPonare_menstruacion1_agosto1993.ogg |
yalipucha | yalipucha | (me) llegó la mancha | saliba_CristinaPonare_menstruacion_agosto1993.ogg |
yalipute | yalipute yalipu | lunar lunares | saliba_CristinaPonare_lunar_agosto1993.ogg |
yama | yama yama yuae yama dupudi ñama | venado abuelón de los venados venado colorado | saliba_CristinaPonare_venado_1993.ogg saliba_CristinaPonare_venado_agosto1993.ogg |
yama ũpu | yama ũpu | león | saliba_CristinaPonare_leon_1993.ogg |