Diccionario español-salia huo. Instituto Caro y Cuervo.
abrazar

    1. (yo) abrazo   v. c. jaidaga   [haidaga]

      Conjugador sáliba

      El verbo es jaidaga, la raíz verbal es jai_ag, su grupo es 6 y la fonotáctica de su raíz es CVV_VC.

      Nota bene: Este conjugador usa un algoritmo computacional, basado en un paradigma verbal, y no todas sus conjugaciones están testificadas.

      Presente /
      Pasado
      1PS jaidaga
      2PS jaikwaga
      3PSM jaiaga
      3PSF jaixaga
      1PPL jaitaga
      2PPL jaikwagãdo
      3PPL jaijaga
      Presente /
      Pasado negativo
      1PS jaidagdia
      2PS jaikwagdia
      3PSM jaiagdia
      3PSF jaixagdia
      1PPL jaitagdia
      2PPL jaikwagdiãdo
      3PPL jaijagdia
      Presente /
      Pasado continuo
      1PS jaidinaga
      2PS jaikwinaga
      3PSM jaiinaga
      3PSF jaixinaga
      1PPL jaitinaga
      2PPL jaikwinagãdo
      3PPL jaijinaga
      Presente /
      Pasado continuo negativo
      1PS jaidinagadia
      2PS jaikwinagadia
      3PSM jaiinagadia
      3PSF jaixinagadia
      1PPL jaitinagadia
      2PPL jaikwinagadiãdo
      3PPL jaijinagadia
      Presente /
      Futuro
      1PS jaidagaga
      2PS jaikwagaga
      3PSM jaiagaga
      3PSF jaixagaga
      1PPL jaitagaga
      2PPL jaikwagagãdo
      3PPL jaijagaga
      Presente /
      Futuro negativo
      1PS jaidagadiga
      2PS jaikwagadiga
      3PSM jaiagadiga
      3PSF jaixagadiga
      1PPL jaitagadiga
      2PPL jaikwagadigãdo
      3PPL jaijagadiga
      Presente /
      Futuro continuo
      1PS jaidinagaga
      2PS jaikwinagaga
      3PSM jaiinagaga
      3PSF jaixinagaga
      1PPL jaitinagaga
      2PPL jaikwinagagãdo
      3PPL jaijinagaga
      Presente /
      Futuro continuo negativo
      1PS jaidinagadiga
      2PS jaikwinagadiga
      3PSM jaiinagadiga
      3PSF jaixinagadiga
      1PPL jaitinagadiga
      2PPL jaikwinagadigãdo
      3PPL jaijinagadiga
      Potencial imperfecto
      1PS jaidaganao jaidagaga
      2PS jaikwaganao jaikwagaga
      3PSM jaiaganao jaiagaga
      3PSF jaixaganao jaixagaga
      1PPL jaitaganao jaitagaga
      2PPL jaikwaganao jaikwagagãdo
      3PPL jaijaganao jaijagaga
      Nominalizado
      3M jaibe
      3F jaibo
      3PLN jaibodu
      Nominalizado negativo
      3M jaibedi
      3F jaibodi
      3PLN jaibodudi
      Nominalizado continuo
      3M jaibine
      3F jaibino
      3PLN jaibinodu
      Nominalizado continuo caduco focalizado
      1PS (M) jaibinexacha
      1PS (F) jaibinoxacha
      2PS (M) jaibinexaga
      2PS (F) jaibinoxaga
      3PS (M) jaibinexa
      3PS (F) jaibinoxa
      1PP (M/F) jaibinoduxata
      2PP (M/F) jaibinoduxagãdo
      3PP (M/F) jaibinoduxaja
      Nominalizado continuo focalizado
      1PS (M) jaibinecha
      1PS (F) jaibinocha
      2PS (M) jaibinega
      2PS (F) jaibinoga
      3PS (M) jaibinea
      3PS (F) jaibinoxa
      1PP (M/F) jaibinoduta
      2PP (M/F) jaibinodugãdo
      3PP (M/F) jaibinoduja
      Nominalizado perfecto focalizado
      1PS (M) jaibejocha
      1PS (F) jaibojocha
      2PS (M) jaibejoga
      2PS (F) jaibojoga
      3PS (M) jaibejoa
      3PS (F) jaibojoxa
      1PP (M/F) jaibodujota
      2PP (M/F) jaibodujogãdo
      3PP (M/F) jaibodujoja
      • Yo abrazo - Jĩsi Jaidaga. (Domitila Guacarapare)
      Observaciones gramaticales: Jaidaga '(yo) abrazo' sufija el morfema -d-: índice de primera persona singular. Este verbo que tiene la estructura silábica CVV- se conjuga: jaidaga '(yo) abrazo/abracé', jaigaga '(usted) abraza/abrazó', jaiyaga '(él) abraza/abrazó', jaixaga '(ella) abraza/abrazó', jaitaga '(nosotros) abrazamos', jaigagãdo '(ustedes) abrazan/abrazaron', jaijaga '(ellos, ellas) abrazan/abrazaron'.
    2. (yo) lo abrazo   v. jaidagãgi   [haidagãŋgi]
      • Yo lo abrazo y lo beso a usted - Jaidagãgi yudagãgi. (Domitila Guacarapare)
      Observaciones gramaticales: Jaidagãgi '(yo) lo abrazo', sufija el morfema -d-: índice de primera persona singular y el morfema -gi: índice de segunda persona singular.

  1. Nominalizado
    1. el que abraza   s. m. jaipage   [haipage]
      • Ejemplo pendiente.
      Observaciones gramaticales: Jaipage 'el que abraza' sufija el morfema discontinuo de clase nominal animado -e: masculino singular. Es probable que el morfema -p cumpla las funciones de nominalizador.
    2. la que abraza   s. f. jaipogo   [haipogo]
      • Ejemplo pendiente.
      Observaciones gramaticales: Jaipago 'la que abraza' sufija el morfema discontinuo de clase nominal animado -o: femenino singular.
    3. los, las que abrazan   s. pl. jaipogodu   [haipogodu]
      • Ejemplo pendiente.
      Observaciones gramaticales: Jaipagodu 'los, las que abrazan' sufija el morfema discontinuo de clase nominal animado -odu: masculino o femenino plural.

  2. Adjetivado
    1. que abraza (él)   adj. jaipagaidi   [haipagaidi]
      • Ejemplo pendiente.
      Observaciones culturales: Jaipagaidi 'que abraza (masculino)'. Hace referencia a la persona que le gusta abrazar a otros con frecuencia.
      Observaciones gramaticales: Jaipagaidi 'que abraza (masculino)' sufija el morfema adjetivizador -ai- y el morfema de clase nominal animado -di: masculino singular.
    2. que abraza (ella)   adj. jaipagaixu   [haipagaixu]
      • Ejemplo pendiente.
      Observaciones gramaticales: Jaipagaixu 'que abraza (femenino)' sufija el morfema adjetivizador -ai- y el morfema de clase nominal animado -xu: femenino singular.
    3. que abraza (ellos, ellas)   adj. jaipagaidu   [haipagaidu]
      • Ejemplo pendiente.
      Observaciones gramaticales: Jaipagaidu 'que abrazan (masculino o femenino plural)' sufija el morfema adjetivizador -ai- y el morfema de clase nominal animado -du: masculino o femenino plural.