Diccionario
Herramientas
Diccionario español-salia huo. Instituto Caro y Cuervo.
abandonar
-
(yo) abandono v. c. chome ĩxadia [come ĩŋxadia]
Conjugador sáliba
El verbo es chome ĩxadia, la raíz verbal es ĩxa_i, su grupo es 6 y la fonotáctica de su raíz es VCV_V.
Nota bene: Este conjugador usa un algoritmo computacional, basado en un paradigma verbal, y no todas sus conjugaciones están testificadas.
Presente /
Pasado1PS ĩxadia 2PS ĩxakwia 3PSM ĩxaia 3PSF ĩxaxia 1PPL ĩxatia 2PPL ĩxakwiãdo 3PPL ĩxajia Presente /
Pasado negativo1PS ĩxadidia 2PS ĩxakwidia 3PSM ĩxaidia 3PSF ĩxaxidia 1PPL ĩxatidia 2PPL ĩxakwidiãdo 3PPL ĩxajidia Presente /
Pasado continuo1PS ĩxadinia 2PS ĩxakwinia 3PSM ĩxainia 3PSF ĩxaxinia 1PPL ĩxatinia 2PPL ĩxakwiniãdo 3PPL ĩxajinia Presente /
Pasado continuo negativo1PS ĩxadiniadia 2PS ĩxakwiniadia 3PSM ĩxainiadia 3PSF ĩxaxiniadia 1PPL ĩxatiniadia 2PPL ĩxakwiniadiãdo 3PPL ĩxajiniadia Presente /
Futuro1PS ĩxadiaga 2PS ĩxakwiaga 3PSM ĩxaiaga 3PSF ĩxaxiaga 1PPL ĩxatiaga 2PPL ĩxakwiagãdo 3PPL ĩxajiaga Presente /
Futuro negativo1PS ĩxadiadiga 2PS ĩxakwiadiga 3PSM ĩxaiadiga 3PSF ĩxaxiadiga 1PPL ĩxatiadiga 2PPL ĩxakwiadigãdo 3PPL ĩxajiadiga Presente /
Futuro continuo1PS ĩxadiniaga 2PS ĩxakwiniaga 3PSM ĩxainiaga 3PSF ĩxaxiniaga 1PPL ĩxatiniaga 2PPL ĩxakwiniagãdo 3PPL ĩxajiniaga Presente /
Futuro continuo negativo1PS ĩxadiniadiga 2PS ĩxakwiniadiga 3PSM ĩxainiadiga 3PSF ĩxaxiniadiga 1PPL ĩxatiniadiga 2PPL ĩxakwiniadigãdo 3PPL ĩxajiniadiga Potencial imperfecto 1PS ĩxadianao ĩxadiaga 2PS ĩxakwianao ĩxakwiaga 3PSM ĩxaianao ĩxaiaga 3PSF ĩxaxianao ĩxaxiaga 1PPL ĩxatianao ĩxatiaga 2PPL ĩxakwianao ĩxakwiagãdo 3PPL ĩxajianao ĩxajiaga Nominalizado 3M ĩxabe 3F ĩxabo 3PLN ĩxabodu Nominalizado negativo 3M ĩxabedi 3F ĩxabodi 3PLN ĩxabodudi Nominalizado continuo 3M ĩxabine 3F ĩxabino 3PLN ĩxabinodu Nominalizado continuo caduco focalizado 1PS (M) ĩxabinexacha 1PS (F) ĩxabinoxacha 2PS (M) ĩxabinexaga 2PS (F) ĩxabinoxaga 3PS (M) ĩxabinexa 3PS (F) ĩxabinoxa 1PP (M/F) ĩxabinoduxata 2PP (M/F) ĩxabinoduxagãdo 3PP (M/F) ĩxabinoduxaja Nominalizado continuo focalizado 1PS (M) ĩxabinecha 1PS (F) ĩxabinocha 2PS (M) ĩxabinega 2PS (F) ĩxabinoga 3PS (M) ĩxabinea 3PS (F) ĩxabinoxa 1PP (M/F) ĩxabinoduta 2PP (M/F) ĩxabinodugãdo 3PP (M/F) ĩxabinoduja Nominalizado perfecto focalizado 1PS (M) ĩxabejocha 1PS (F) ĩxabojocha 2PS (M) ĩxabejoga 2PS (F) ĩxabojoga 3PS (M) ĩxabejoa 3PS (F) ĩxabojoxa 1PP (M/F) ĩxabodujota 2PP (M/F) ĩxabodujogãdo 3PP (M/F) ĩxabodujoja - Ejemplo pendiente.
- (usted) abandona v. kome ĩxedigi [kome ĩŋxedigi]
- Ejemplo pendiente.
- (yo) abandono v. chomẽxa diaxa [comẽŋxa diaxa]
- Ejemplo pendiente.
- abandonar v. jĩgiajaa' [hĩŋgiahaːˀ]
- Ejemplo pendiente.
Observaciones culturales: Chome ĩxadia '(yo) abandono' también significa '(yo) ignoro', '(yo) me olvido'.
Observaciones gramaticales: Chome ĩxadia '(yo) abandono' término conformado por chome '(yo) ¿?' que prefija el morfema ch-: índice de primera persona singular y ĩxadia 'no tener' que sufija el morfema -di: negación y el morfema -a: modo real.
Observaciones culturales: Jĩgiajaa 'abandonar' en sáliba también significa 'ignorar', 'olvidar'.