Diccionario
Herramientas
Diccionario español-salia huo. Instituto Caro y Cuervo.
junto
- juntos adj. ñee'dena [ɲeːˀdena] var. d. yee'dena.
- Nosotros los sálibas no tuvimos mandatarios que nos celaran porque no vivíamos juntos, agrupados, como vivimos ahora - Jããdĩra ãxudina jĩpa'du maae'du jĩxidãgudixatã ãxu sali'a ume' jããdira, ñee'de'na obiyua'na ĩxa'dudixatana ãxu.
- junto a loc. adj. kuana [kuana]
- La casa está junto al caño - Oxe kuana ĩxuxua jixu ito. (Domitila Guacarapare)
- El conuco está junto a la casa - Ito kuana ĩxaja jiñu juna. (Domitila Guacarapare)
- Locuciones
- junto al camino loc. nom. maana kuana [maːna kuana] var. d. maana kubana.
- Ejemplo pendiente.
- junto al ojo loc. nom. paxute kuana [paxute kuana] var. d. paxute kubana.
- Ejemplo pendiente.
- junto a los ojos loc. nom. paxu kuana [paxu kuana] var. d. paxu kubana.
- Ejemplo pendiente.
- junto al caño s. f. oxe kuana [oxe kuana] var. d. oxe kubana.
- La casa está junto al caño - Oxe kuana ĩxuxu jixu ito.
- Mi casa queda junto al caño - Chĩxuxu jixu oxe kuana ĩxãxu.
- junto a la casa s. f. ito kuana [ito kuana] var. d. ito kubana.
- El conuco está junto a la casa - Ito kuana ĩxaja jiñu juna.
- junto a la vagina s. f. si'i kuana [siˀi kuana] var. d. si'i kubana.
- Ejemplo pendiente.
Observaciones culturales: Ñee'dena 'juntos' también significa 'agrupado'. Dicen los mayores que ellos no tuvieron mandatarios porque no vivían juntos o agrupados como ahora, vivían retirados de los familiares, y los que los mandaban eran los padres y los abuelos.
Observaciones culturales: Kuana 'junto a' también significa 'cerca de', 'orilla'.
Observaciones culturales: Oxe kuana 'junto al caño' también significa 'cerca al caño'.
Observaciones culturales: Si'i kuana 'junto a la vagina', que significa 'labios de la vagina'.